Nazwisko Lewisa Carrolla kojarzymy przede wszystkim z jego niezwykłą powieścia Alicja w Krainie Czarów oraz jej kontynuacją Po drugiej stronie lustra.  Ten brytyjski pisarz i poeta był jednak również matematykiem i tyleż uznanym, co kontrowersyjnym fotografem. Naukowiec, portrecista małych dziewczynek, pisarz tworzący niezwykłe opowieści… Wokół jego osoby narosło wiele rozmaitych legend i niedopowiedzeń.

Naprawdę nazywał się Charles Lutwidge Dodgson. Przyszedł na świat 27 stycznia 1832 roku w Daresbury jako syn anglikańskiego duchownego, Charlesa Dodgsona. Ukończył studia matematyczne na Uniwersytecie Oksfordzkim i w latach 1855–81 był wykładowcą tej uczelni w Church College. W 1877 roku przyjął święcenia diakonatu w Kościele anglikańskim. Na stałe mieszkał w Oksfordzie, jedyną podróż zagraniczną odbył w 1867 roku do Moskwy i Petersburga (po drodze odwiedził Wrocław, Gdańsk i Warszawę).

Jako matematyk był autorem ok. 250 prac naukowych z zakresu matematyki, logiki i kryptografii. Interesował się zagadkami matematycznymi i grami liczbowymi, opracowując ich zasady. Swoje publikacje zawodowe podpisywał właściwym imieniem i nazwiskiem, pseudonimem posługując się wyłącznie w twórczości artystycznej.

Czytaj dalej

Kiedy wspominamy o baśniach, zwykle to jego nazwisko przychodzi nam do głowy jako pierwsze. Hans Christian Andersen. Niezwykły człowiek, który pokonał barierę urodzenia i wykształcenia, by zostać uznanym artystą – pisarzem, poetą, dramaturgiem i eseistą. Najszerzej znany jest dzięki kilku setkom swoich baśni, które przetłumaczone zostały na wiele języków. Wydał jednak także kilka tomów wierszy, wiele opowiadań, szkiców, powieści, eseje podróżnicze, sztuki teatralne a także dziennik swojego życia. Do najbardziej znanych powieści Andersena należą Improwizator (Improvisatoren, 1835), OT (1836) oraz Tylko grajek (Kun en Spillemand, 1937). Wszystkie zawierają elementy autobiograficzne.

Miał wielu wybitnych i sławnych znajomych, należeli do nich: Bertel Thorvaldsen, Adam Oehlenschlager, Heiberg, Jenny Lind, Bjornson, Karol Dickens, Søren Kierkegaard czy bracia Grimm. Mimo to często cierpiał samotność…

Czytaj dalej

Henrik Johan Ibsen – wybitny, dziewiętnastowieczny dramatopisarz norweski, autor głośnych sztuk takich jak Nora czy Dzika kaczka. Głównym obiektem zainteresowania Ibsena był zawsze człowiek i jego bolączki, próby szukania własnego „ja” i miejsca we współczesnym świecie. Dlatego sztuki norweskiego dramaturga nigdy nie straciły na aktualności i wciąż są wystawiane na deskach teatrów na całym świecie.

Czytaj dalej

(…) dla mnie prawdziwymi ludźmi są szaleńcy ogarnięci szałem życia, szałem rozmowy, chęcią zbawienia, pragnący wszystkiego naraz, ci, co nigdy nie ziewają, nie plotą banałów, ale płoną, płoną, płoną, jak bajeczne race eksplodujące niczym pająki na tle gwiazd, aż nagle strzela niebieskie jądro i tłum krzyczy „Oooo!”
– Jack Kerouac, W drodze

Jack Kerouac. Pierwsze skojarzenia? Beat Generation*. W drodze. Egzystencjalizm. Używki. Ten amerykański powieściopisarz, poeta i artysta, jeden z najwybitniejszych członków słynnej Beat Generation jest postacią, wokół której swoisty kult narósł już za życia i choć od tamtej pory nieco przygasł i się ustatkował, nie przemija. Tematyka jego książek, w dużej liczbie autobiograficznych, obracała się wokół jego własnych podróży po świecie i przygód z nimi związanych, a także wokół własnych przemyśleń i refleksji dotyczących życia.

Czytaj dalej

Liza Minnelli, której nazwisko rozsławił udział w znakomitym filmie muzycznym Kabaret urodziła się 12 marca 1946 roku w Los Angeles jako córka reżysera Vincente Minnelliego oraz aktorki Judy Garland. Stała się godną kontynuatorką rodzinnej tradycji, osiągając sukces jako aktorka, piosenkarka i artystka estradowa.

Zadebiutowała na ekranie w wieku trzech lat, w końcowej scenie filmu In The Old Good Summertime, w którym główną rolę zagrała jej matka. Jako nastolatka Minnelli występowała w musicalach wystawianych na Broadwayu, zdobywając uznanie krytyki oraz publiczności. W 1964 roku Minnelli rozpoczęła karierę muzyczną, podpisując kontrakt z wytwórnią Capitol Records. W tym samym roku wystąpiła u boku swojej matki na jednym z jej koncertów w Londynie. Kilka miesięcy później ukazał się jej debiutancki album pt. Liza! Liza!. Płyta sprzedała się w prawie półmilionowym nakładzie.

Czytaj dalej

Antropomorfizacja bajek? Przy tym zezwierzęceniu człowieka?

Stanisław Jerzy Lec został zapamiętany jako błyskotliwy, przewrotny poeta, satyryk i aforysta. Był prawdziwym mistrzem paradoksu, wieloznacznej ironii, metaforycznego skrótu i gier słownych wytrącających umysły odbiorczyń i odbiorców z utartych schematów myślowych. Sięgając po formułę odwołującą się do starożytnych greckich i rzymskich sentencji czy do francuskich mistrzów maksymy, posługując się ostrym dowcipem, kalamburem, skrótem myślowym, Lec budował ze słów wyjątkowo trafny komentarz do współczesnych zjawisk społecznych, a jego utwory, dzięki wielkiej ekspresji lirycznej i jednoczesnej lapidarności mają egzystencjalny wymiar. Istotny wpływ na jego twórczość miała też literatura żydowska z jej pełnymi humoru przypowieściami, bajkami i parabolami. Był autorem m.in. tomów aforyzmów „Myśli nieuczesane” (1957) i „Myśli nieuczesane nowe” (1964), tłumaczonych na wiele języków.

Czytaj dalej

Andrzej Witold Wajda – polski reżyser filmowy i teatralny, współtwórca polskiej szkoły filmowej – urodził się 6 marca 1926 w Suwałkach. Laureat honorowego Oscara (2000), kawaler Orderu Orła Białego (2011).

Jest uważany za czołowego przedstawiciela kina polskiego oraz jednego z twórców polskiej szkoły filmowej. Twórczość artystyczna Andrzeja Wajdy ma charakter kina autorskiego o dużej różnorodności, która czerpie z malarstwa i literatury polskiej oraz polskiej i europejskiej tradycji kulturowej. Stworzył on wiele filmowych adaptacji dzieł literackich i obrazów o tematyce współczesnej, jak również kameralnych dramatów psychologicznych.

Czytaj dalej

Julian Przyboś – polski poeta, eseista i tłumacz. Był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej. Określił rolę poety jako aktywnego robotnika, dla którego rzemiosłem jest słowo. Paweł Dybel (autor opracowania Między słowami ku światłu – Julian Przyboś) pisze:

Twórczość Przybosia jak żadna inna zrewolucjonizowała potoczne wyobrażenia o poetyckości, narzuciła nowe formy wyrazu, obrazowania. Do Przybosia – w sensie negatywnym lub pozytywnym – odwoływały się wszystkie późniejsze prądy pokoleniowe w dwudziestoleciu. Bez znajomości twórczości autora Równania serca zrozumienie tego wszystkiego, co nastąpiło w naszej poezji, będzie zawsze niepełne.

Czytaj dalej

Ryszard Kapuściński. Reportażysta, publicysta, poeta i fotograf. Cesarz reportażu, człowiek, który przez wiele lat, pisząc swoje znakomite książki, otwierał nam okno na świat, pozwalał nam uczestniczyć w swoich podróżach, które znakomicie opisywał charakterystycznym dla siebie stylem z pogranicza reportażu i eseju. Był autorem m.in. Cesarza, Hebanu, Imperium i Wojny Futbolowej. Jest także, obok Stanisława Lema, najczęściej tłumaczonym za granicą polskim autorem. Jego nazwisko co roku pojawiało się wśród kandydatów wymienianych do nagrody Nobla.

Czytaj dalej

Narcyza Żmichowska ps. Gabryella dała się zapamiętać potomnym jako powieściopisarka i poetka, autorka Poganki. Uważana jest także za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce. Działalność Żmichowskiej zwróciła uwagę na rolę i znaczenie kształcenia kobiet w społeczeństwie.

Powieści Żmichowskiej podejmowały tematykę społeczną, ukazywały bohaterki i bohaterów wytrwale dążących do wyznaczonego celu. Pisarka była rzeczniczką zmiany celów społecznych: romantyczne i wówczas raczej skazane na niepowodzenie dążenia niepodległościowe miała zastąpić realizacja potrzeb jednostek jako warunek dobrobytu społecznego.

Czytaj dalej