Choć nie zastanawiamy się nad tym, krew odgrywa ogromną rolę w naszej kulturze. Świadczyć może o tym chociażby język, który odzwierciedla znaczenie owego życiodajnego płynu. Mówimy zatem o „zimnej krwi”, gdy jesteśmy spokojni, o „gorącej”, gdy jesteśmy namiętni, o „krwi zamarzającej w żyłach”, gdy jesteśmy przerażeni. Krew przenosi także pewne cechy, predyspozycje – możemy bowiem „mieć coś we krwi”. Coś mogło również „wejść w krew”, na stałe zadomowić się w naszym życiu. Gdy coś jest z „krwi i kości” oznacza to, że jest prawdziwe. Trzeba więc przyznać rację Goethemu, który krew nazywał „sokiem bardzo szczególnym”.

Książka Jeana-Paula Roux to przede wszystkim bogate merytorycznie rozważania na temat znaczenia krwi w kulturze i religii. W swoich badaniach autor zajmuje się zarówno krajami Europejskimi, jak i Azją czy plemionami afrykańskimi. Śmiało czerpie również z literatury. Dlatego jego tezy nie raz zostaną poparte cytatami z wielkich tragików greckich, takich jak Ajschylos czy Sofokles, tekstami ojców kościoła czy Shakespeare’a bądź Goethego. Jak więc widać, Roux serwuje swojemu czytelnikowi ogromną rozpiętość kulturową, która ma pomóc mu w zrozumieniu zjawisk związanych z krwią.

Roux podzielił swoją książkę na rozdziały dotyczące najbardziej istotnych aspektów krwi, wiążących się zarówno ze sferą religijną jak i społeczną. Otrzymujemy zatem rozdziały poświęcone składaniu krwawych ofiar, zemście i przysięgom składanym na krew, a także znaczeniu samookaleczeń. Autor nie pomija także lęku i obrzydzenia z jakim traktuje się kobietę, będącą wiecznie otwartą raną ze względu na swoje comiesięczne krwawienie. Jednak przede wszystkim Roux stara się uargumentować swoją tezę, w której twierdzi iż krew jest ściśle związana z niejasnością i dwuwartościowością. Jest zarazem niebezpieczna, przynosząca śmierć i nieszczęście, a jednocześnie niosącą życie. Wzbudza trwogę, ale także fascynację. To postrzeganie krwi jako niesamowitego i przerażającego czynnika łączy wiele kultur, z których każda w różny sposób wplata krew w życie społeczne i duchowe.

Niestety ten przytłaczający zakres badań jest również znacznym minusem Krwi. Choć autor z wielkim znawstwem zebrał i połączył ogrom informacji dotykających istoty i znaczenia krwi w różnych kulturach i wierzeniach, chcąc opisać daną problematykę dogłębnie, musiałby wydać wielotomową encyklopedię, a i tak prawdopodobnie nie zawarłby w niej wszystkiego. Zdaje się bowiem bliskie niemożliwości dokładne opracowanie tak bogatego i powszechnego symbolu jakim jest krew. Dlatego zamiast wyniku gruntownych badań nad jednym jej aspektem otrzymujemy jedynie sygnały, ciekawe informacje, które mogą lecz nie muszą zachęcić nas do dalszego pogłębiania tej wiedzy. Każdy czytelnik, który dał się oczarować magii krwi, z tyłu znajdzie bardzo obszerną bibliografię, która będzie ogromną pomocą w dalszych rozważaniach nad znaczeniem krwi w danej kulturze lub aspekcie życia codziennego.

Krew to świetnie przygotowana książka, dotykająca niezmiernie ważnego aspektu naszej i nie tylko naszej kultury. Autor pragnie nie tylko zaciekawić nas znaczeniem krwi, ale także skłonić do refleksji: jak ten symbol ewoluował? Jak postrzegamy go w dzisiejszych czasach? Czy nauka i filozofia wyparły nasze lęki i nabożną cześć oddawaną krwi? Każdy zainteresowany tą tematyką powinien bez wahania sięgnąć po Krew.

Autor: Jean-Paul Roux
Tytuł: Krew: mity, symbole, rzeczywistość
Data premiery: 10 lipca 2013
Wydawca: Znak
Oprawa: twarda
Liczba stron: 464
Kategoria: popularnonaukowe