Pierwsze wydanie Tajemnic i sensacji świata antycznego, ukazało się w 1996 roku. Wznowienie to nie tylko zwykły dodruk i bardziej eleganckie wydanie (kolorystyka sepii, w której utrzymana jest cała seria, to według mnie estetyczny strzał w dziesiątkę), ale także poszerzenie treści o nowe anegdoty i wątki. Sławomir Koper prezentuje nam tym razem szesnaście esejów, w których przedstawia najbardziej zdumiewające, wręcz kontrowersyjne obyczaje i wydarzenia, jakie miały miejsce w starożytnym Egipcie, na Bliskim Wschodzie, w Grecji czy Rzymie. Szczególnie dużo miejsca autor poświęca tym ostatnim krainom – są to wszak kolebki naszej cywilizacji. Możemy więc przeczytać tu wiele zarówno o życiu zwykłych obywateli starożytnych metropolii, jak i o tajemnicach ich przywódców i rozmaitych członków i członkiń społecznej elity. Czytamy o miłości, władzy, zdradzie, przekupstwie, plotkach, bogatym życiu erotycznym – również homoseksualnym, a także o… znakomitym stanie perskich dróg.

Na kartach Tajemnic i skandali… spotkamy wielu wielkich antycznego świata z Juliuszem Cezarem na czele (czy naprawdę przebierał się w damskie stroje, jak głosiły plotki?). Wśród nich będzie Alkibiades, Filip II (na którego uszykowano zamach), Julian Apostata (tu przyjrzymy się m. in. jego tajemniczej śmierci), Hannibal (Koper wyjaśnia pewną zagadkę jego słynnych słoni), Hadrian i wielu, wielu więcej. Spora jest także reprezentacja wybitnych kobiet tamtego okresu – władczyń, polityczek, wpływowych żon ówczesnych notabli. Wśród nich wymienić warto słynną Kleopatrę, Zenobię z Palmyry, żony rzymskich cesarzy. Koper nie tylko nie ucieka od tematyki genderu (np. w przypadku faraonek), ale portretuje kobiety (niekiedy wręcz jako pre-feministki) z zaangażowaniem, podkreślając ich nieco przyćmioną i zapomnianą, ale ważną rolę. Jednocześnie autor nie oszczędza nikogo ze swych bohaterów, nawet jeśli zdaje się pisać o nich z sympatią – punktuje ich słabości, obnaża ambicje i namiętności, ilustruje momenty triumfu, ale jest przy nich też w momencie upadku – zdając nam ze wszystkiego barwną relację. Odbrązawia przy tym niejedną postać i rozlicza się z pokutującymi powszechnie mitami, jakie wokół nich narosły za sprawą choćby amerykańskich historycznych superprodukcji. Czytając Tajemnice i skandale…, bez trudu możemy porównać wizję starożytności z filmów takich jak Kleopatra czy Gladiator z tym, jak było… naprawdę. Smaczkiem książki jest także polemika autora z wizją starożytności Sienkiewicza.

Przyjemność czytania zwiększają rozmaite ciekawostki i anegdoty, a także spostrzeżenia dotyczące ludzkiej natury. Oto możemy się przekonać, że współczesne motywacje, uczucia czy rozmaite knowania (zarówno w życiu codziennym, jak i w świecie polityki) przez wieki zmieniły się zdumiewająco niewiele, niektóre sprawy pozostały niezmienne, a część problemów – nadal aktualnych, jak choćby wlokące się długimi miesiącami postępowania sądowe w Rzymie za czasów Juliusza Cezara. Okazuje się, że reforma sądownictwa jest problemem wręcz ponadczasowym.

Tajemnice i sensacje świata antycznego nie są książką doskonałą – choć styl z reguły jest barwny i potoczysty, to czasem bywa nierówny i na niektóre kartki wkradają się dłużyzny; stanowią one jednak raczej wyjątek niż regułę. Książka Kopra naprawdę „ożywia antyczne posągi”, niewątpliwie działa na wyobraźnię i wciąga jak dobra powieść.

Sławomir Koper w tej i innych swoich książkach sprawnie łączy historyczne fakty z talentem narracyjnym, czego efektem jest opowieść interesująca i wartościowa zarówno dla laików, jak i pasjonatów historii, szczególnie zaś dla tych, którzy chętnie oderwą się od suchych podręczników, by dać się pochłonąć tętniącej życiem opowieści z niemałym dodatkiem pikantnej przyprawy. Za sprawą tej publikacji możemy też spojrzeć na monumentalny świat antyku z zupełnie innej perspektywy – bardziej ludzkiej, nawet jeśli niektóre jej aspekty mogą wprawić nas w konsternację, zdumieć lub wręcz zgorszyć. Ostatecznie możemy także spostrzec, że człowiek wcale nie tak wiele zmienił się przez wieki – przez pryzmat lektury możemy więc przyjrzeć się i naszej współczesności.

Tytuł: Tajemnice i sensacje świata antycznego
Autor: Sławomir Koper
Wydawca: Bellona
Data wydania: marzec 2012
EAN: 9788311122147
Liczba stron: 408
Format: 145×205 mm
Oprawa: miękka
Kategoria: esej, historia