Debiutował na przełomie lat 1918/1919, publikując wiersze w czasopiśmie Maski. Po ukończeniu studiów z zakresu technologii chemii pracował w przemyśle w Zagłębiu Dąbrowskim. W latach 1926 – 1933 mieszkał w dzielnicy Sosnowca – Kazimierzu Górniczym. W tym czasie zatrudnił się jako nauczyciel chemii, matematyki i fizyki w Szkole Rzemieślniczo-Przemysłowej w Maczkach. Wydał także tom wierszy pt. Młoty nad światem (1928) oraz powieść pt. Kordian i cham (1932), która stała się rewelacją literacką.

Kordian i cham, pierwsza polska powieść o tendencjach rewolucyjnych, rewidująca narodowe mity i trafiająca w najczulszy nerw polskiej tradycji literackiej, stała się trwałym dorobkiem literatury polskiej. Po sukcesie Kordiana i chama Kruczkowski poświęcił się wyłącznie pracy literackiej i publicystycznej. W 1935 roku powstał przeznaczony na scenę utwór satyryczny, wymierzony przeciw nacjonalizmowi i rasizmowi, pt. Bohater naszych czasów, wystawiony w warszawskim teatrze Comoedia, oraz powieść historyczna pt. Pawie pióra, zaś w roku 1937 powieść o tematyce współczesnej pt. Sidła. Jednocześnie pisarz systematycznie współpracował z prasą lewicową: Sygnałami, Lewym Torem, Po prostu, Nową Wsią, Epoką i in. efektem politycznej i publicystycznej działalności Kruczkowskiego były publikacje: Człowiek i powszedniość, Dlaczego jestem socjalistą, W klimacie dyktatury (zbiór artykułów), ukazujące się w latach 1936-1938.

Pod koniec Dwudziestolecia pisarz pracował nad powieścią z czasów Stanisława Augusta oraz utworem poświęconym polskiej emigracji robotniczej w Belgii (obie powieści, nie ukończone, zaginęły).

Okres II wojny światowej autor Kordiana i chama spędził w obozach niemieckim dla jeńców wojennych w Arnswalde II B (Choszczno) i Gross Born (Borne Sulinowo). Po powrocie do Polski wstąpił do PPR, założył w Krakowie miesięcznik literacki Twórczość. W latach 1945-1948 był podsekretarzem stanu (wiceministrem) w Ministerstwie Kultury i Sztuki, a w latach 1949-1956 prezesem Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich. W latach 1951-1956 przewodniczył Komitetowi Współpracy Kulturalnej z Zagranicą. Od lutego 1957 roku był członkiem Rady Państwa, a jeszcze wcześniej, od roku 1946, był posłem – kolejno: do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II i III kadencji. W latach 1952-1956 przewodniczył sejmowej Komisji Oświaty, Nauki i Kultury.

Po wojnie był jednym z najczynniejszych organizatorów życia kulturalnego, pełniąc kolejno szereg odpowiedzialnych funkcji państwowych i społecznych. Jego praca literacka nie uległa przy tym zahamowaniu. Powieściopisarz stał się dramatopisarzem. W 1948 roku Teatr Polski w Warszawie wystawił jego Odwety, dramat o problematyce współczesnej, gorąco przyjęty zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a w dwa lata potem na scenie Teatru Starego w Krakowie, odbyła się premiera Niemców — najgłośniejszej sztuki Kruczkowskiego.

 Niemcy, grani na blisko dwudziestu scenach Polski, doczekały się rekordowej liczby czternastu przekładów na języki obce oraz ośmiu wydań w językach obcych. Premiery sztuki odbywały się w Berlinie (oraz wielu innych miastach niemieckich), Wiedniu, Paryżu, Brukseli, Pradze, Bratysławie, Rzymie, Sofii, Londynie, Helsinkach i Tokio, popularyzując w sposób dotychczas niespotykany dramaturgię polską na świecie.

W 1950 roku pisarz wydał tom publicystyki pt. Spotkania i konfrontacje oraz rekonstrukcję nieznanej i nieukończonej sztuki Stefana Żeromskiego pt. Grzech, którą adaptował na scenę Teatru Kameralnego w Warszawie. W roku 1954 ukazał się wybór artykułów z okresu powojennego pt. Wśród swoich i obcych oraz powstał dramat o tragedii Rosenbergów pt. Juliusz i Ethel, zaś w rok później — podobnie jak Juliusza i Ethel — Teatr Kameralny wystawił napisaną w 1952 roku sztukę o problematyce współczesnej pt. Odwiedziny.

Pisarz zmarł 1 sierpnia 1962 roku w Warszawie.

Twórczość:

Proza i poezja:

Kordian i cham (powieść, 1932)
Pawie pióra (powieść, 1935)
Sidła (powieść, 1937)
Szkice z piekła uczciwych (zbiór opowiadań, 1963)
Młoty nad światem (zbiór poezji, 1928, debiut literacki)

Dramaty:

Kordian i cham (1935, adaptacja powieści)
Odwety (1948)
Niemcy (1949), pierwotny tytuł: Niemcy są ludźmi
Juliusz i Ethel (1954)
Odwiedziny (1955)
Pierwszy dzień wolności (1959)
Śmierć gubernatora (1961)
Rodzina Sonnenbrucków (scenariusz filmowy)

Eseistyka:

Człowiek i powszedniość
Dlaczego jestem socjalistą
W klimacie dyktatury
Spotkania i konfrontacje
Prawo do kultury
Literatura i polityka

Źródło: Wikipedia.org