– Pan raczy żartować! – Anglik nigdy nie żartuje, gdy chodzi o rzecz równie poważną, jak zakład.
(W 80 dni dookoła świata)
Juliusz Gabriel Verne (Jules Gabriel Verne) – tego nazwiska, w zasadzie, nie trzeba przedstawiać; to jeden z najbardziej znanych na świecie autorów książek. Francuski pisarz, dramaturg, działacz społeczny, jeden z pionierów gatunku fantastyki naukowej, wraz z Hugo Gernsbackem i H. G. Wellsem uważany za ojca s – f. Także: Kawaler Legii Honorowej (1870).
Pisał powieści podróżnicze i fantastyczno-naukowe oraz historyczne, geograficzne, kryminalne, sztuki teatralne i wiersze. Jego utwory zostały przetłumaczone na co najmniej 94 języki obce, co daje obraz oszałamiającej popularności jego dzieł. Popularność ta wzrosła dodatkowo za sprawą bardzo licznych kinowych adaptacji jego powieści, w szczególności takich, jak Podróż do wnętrza Ziemi, Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi, W osiemdziesiąt dni dookoła świata czy Tajemnicza wyspa.
Juliusz Verne urodził się 8 lutego 1828 w Nantes. Ojciec twórcy, Pierre Verne, prowadził kancelarię adwokacką. Młody Verne (za namową rodziny, a głównie ojca) studiował w Paryżu prawo, próbował zarabiać na giełdzie, ale nie rezygnował z prób literackich. Po kilkunastu latach różnorodnych, wytrwałych poszukiwań rozpoczął cykl powieści Niezwykłe podróże, które zapewniły mu poczesne miejsce w światowej literaturze. Wydawcą utworów Verne’a był Pierre-Jules Hetzel (a następnie syn Hetzela – Jules) publikujący Magasin d’Éducation et de Récréation (Magazyn Edukacji i Rozrywki). Znanego autora i przedsiębiorczego wydawcę łączyły wieloletnie kontrakty, kilkakrotnie przedłużane.
Verne niewątpliwie czerpał inspiracje wprost z własnego życia – wiele podróżował po świecie, choć nie tak rozlegle jak bohaterowie jego utworów. Odwiedził w sumie 15 krajów w Europie i w basenie Morza Śródziemnego oraz odbył na statku SS „Great Eastern” jedną podróż przez Ocean Atlantycki do Stanów Zjednoczonych i Kanady. Wielką pasją Verne’a było żeglarstwo – miał na własność kolejno trzy łodzie, na których często tworzył. Był niezwykle oczytany, z literatury czerpał różnorodne wiadomości do swych książek: geograficzne, historyczne, techniczne. Dla swych potrzeb warsztatowych stworzył i wykorzystywał duży zbiór fiszek, swoistą bazę danych z informacjami. Kilka tytułów powstało jako efekt współpracy z innymi autorami.
Książki Verne’a ilustrowali: Édouard Riou, Jules Férat, Léon Benett, George Roux. Wydawca w znaczącym stopniu wpływał na fabułę i treść utworów.
Był żonaty z Honorine, ślub wzięli w 1857 roku. Ze związku miał syna Michela Julesa (ur. 1861) oraz dwie przybrane córki Valentine (ur. 1852) oraz Suzanne (ur. 1853). Miał też córkę Claire Marie Duchesne (ur. 1865) z pozamałżeńskiego związku. W latach 1888-1903 był radnym Rady Miejskiej w Amiens.
Verne zmarł 24 marca 1905 w Amiens. Pochowano go na cmentarzu La Madeleine w tym samym mieście.
Pośmiertnie wydane utwory Juliusza Verne’a były przeredagowywane i uzupełniane (nawet w znacznym stopniu) przez syna. Twórczość Verne’a wielokrotnie adaptowano na potrzeby teatru (już za życia pisarza) i filmu. Pomimo tego, że Verne był najbardziej poczytnym autorem w swoich czasach, największe dochody przyniosły mu adaptacje sceniczne.
W Polsce popularyzowaniem twórczości Juliusza Verne’a zajmuje się Polskie Towarzystwo Juliusza Verne’a.
Przeczytaj też o 150 rocznicy powieściowego debiutu Verne’a – powieści Pięć tygodni w balonie.
Wybrane powieści:
Pięć tygodni w balonie (Cinq semaines en ballon, 1863)
Podróż do wnętrza Ziemi (Voyage au centre de la Terre, 1864)
Z Ziemi na Księżyc (De la Terre a la Lune, 1865)
Dzieci kapitana Granta (Les enfants du capitaine Grant, 1868)
Wokół Księżyca (Autour de la Lune, 1869)
Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi (20 000 lieues sous les mers, 1870)
W osiemdziesiąt dni dookoła świata (Le tour du monde en quatre-vingt jours, 1872)
Tajemnicza wyspa (L’île mystérieuse, 1874)
Michał Strogow (Michel Strogoff, 1876)
Piętnastoletni kapitan (Un capitaine de quinze ans, 1878)
Zielony promień (Le Rayon vert, 1882)
Keraban Uparty (Kéraban-le-Têtu, 1883)
Mateusz Sandorf (Mathias Sandorf, 1885)
Robur Zdobywca (Robur le conquerant, 1886)
Północ kontra Południe (Nord contre Sud, 1887)
Dwa lata wakacji (Deux ans de vacances, 1888)
Napowietrzna wioska (Le village aérien, 1901).
Wybrane opowiadania:
Buntownicy z Bounty (Les révoltés de la Bounty, 1879)
Frritt-Flacc (1884)
Gil Braltar (1887)
Inne utwory:
Odkrywanie Ziemi. Historia wielkich podróży i podróżnikow (Découverte de la Terre. Histoire générale des grands voyages et des grands voyageurs., 1864-1880)
Ilustrowana geografia Francji i jej kolonii (Géographie illustrée de la France et de ses colonies. Précédée d’une étude sur la géographie générale de la France, par Théophile Lavallée., 1866)
Źródło: Wikipedia.org