William Szekspir. Cytaty najpiękniejsze to niezwykła książka – album, w którym zamiast pięknych zdjęć czy reprodukcji odnajdujemy słowa. Choć wiele tu ilustracji, to waśnie słowa odgrywają kluczową rolę. Dorota Malinowska-Grupińska dokonała wyboru cytatów z rozmaitych dzieł Szekspira – cytatów nie tylko najpiękniejszych, ale też najważniejszych, niosących najwięcej treści i takich, które szczególnie wyraziście zapisały się w historii literatury. Z pewnością czytelnik odnajdzie tu wiele cytatów, które zna, a może nawet i przywołuje w różnych momentach życia; inne, mniej znane, mogą sprowokować do refleksji lub… odszukania ich w oryginalnym utworze – Cytaty najpiękniejsze mogą zainspirować do sięgnięcia po dzieła Szekspira. Jednak nawet i bez tego przekładanie kartek tej książki jest prawdziwą przyjemnością.

Rodząc się płaczemy,
Żeśmy na wielką błaznów przyszyli scenę.

Odnajdujemy tu słowa odnoszące się do wszystkich ważnych aspektów człowieczego żywota – od narodzin po śmierć, od uskrzydlającej radości po głęboki smutek, od miłości po nienawiść. Przeczytamy o mądrości, dojrzałości, egzystencjalnych rozterkach. Wiele cytatów nam uzmysłowi – lub jedynie przypomni – że Szekspir był nie tylko znakomitym obserwatorem ludzkiej natury i poetą, ale także… filozofem. A dowodów na to jest znacznie więcej, niż tylko słynne Hamletowe Być albo nie być…

To życie tylko cieniem jest przelotnym,
Nędznym aktorem, co przez swą godzinę
Na scenie świata pawi się i puszy,
I milknie potem; to opowiadana
Z krzykiem i furią powieść przez idiotę,
Nic nie znacząca.

Książkę wydano ze szczególną starannością – elegancka, twarda oprawa, dobrej jakości gruby papier, elegancka czcionka. Generalnie pod względem edytorskim książka jest bardzo dopracowana. Wisienką na torcie są klasyczne ilustracje autorstwa Daniela Chodowieckiego (bardzo popularnego w swojej epoce grafika, który był z pochodzenia Polakiem, a tworzył w Berlinie) oraz Samuela Pufendorfa.

Same cytaty są ułożone w książce zgodnie z główną tematyką, której dotyczą – książkę podzielono na działy odnoszące się do najważniejszych z poruszanych przez Szekspira kwestii, takich jak los, miłość, śmierć czy władza – dzięki temu łatwiej jest znaleźć cytat odpowiedni na różne okazje. Satysfakcjonuje też liczba dzieł, których przeglądu dokonała autorka tego wyboru – odnajdujemy tu bowiem fragmenty dzieł takich jak Hamlet, Romeo i Julia, Makbet, Sen nocy letniej, Poskromienie złośnicy, Otello, Ryszard II czy Król Lear. Uwagę zwrócić należy jednak na tłumaczenia – w tym wydaniu sięgnięto bowiem po starsze, klasyczne wersje tłumaczeń autorstwa Leona Ulricha i Józefa Paszkowskiego, współautorów tłumaczenia wydanego w 1875 roku zbioru Dzieła dramatyczne Williama Shakespeare (wspólnie ze Stanisławem Koźmianem). Dla czytelnika znającego Szekspira z bardziej współczesnych przekładów (np. Stanisława Barańczaka czy Macieja Słomczyńskiego) może to mieć dodatkowy walor poznawczy – w wolnej chwili warto pokusić się o dokonanie porównań i ocenienie, które przekłady bardziej odpowiadają naszym gustom.

Mówisz, że kochasz deszcz, a rozkładasz parasolkę, gdy zaczyna padać. Mówisz, że kochasz słońce, a chowasz się w cieniu, gdy zaczyna świecić.
Mówisz, że kochasz wiatr, a zamykasz okno, gdy zaczyna wiać.
Właśnie dlatego boję się, kiedy mówisz, że mnie kochasz.

Lektura cytatów Szekspira pozwala przypomnieć sobie, że ich autor był naprawdę niepospolitą osobowością – nie tylko utalentowany, niezwykle płodny, obdarzony swoistą mądrością życiową i wnikliwym okiem, którym raczej krytycznie przyglądał się bliźnim, ale też niekiedy przewrotny i niewątpliwie obdarzony wyjątkowym poczuciem humoru. Postacie i wydarzenia komiczne opisywał równie trafnie i przekonująco, co największe życiowe dramaty i postaci tragiczne. Niewielu twórców w historii ujawniało taką wszechstronność. Wszechstronność tę zresztą wyjątkowo dobrze tu widać – trafny dobór cytatów pozwala nam bowiem spojrzeć na twórczość Szekspira z wielu różnych stron, doświadczyć zarówno wzniosłości, jak i wręcz sprośnego humoru. William Szekspir. Cytaty najpiękniejsze będą więc dobrym prezentem zarówno dla miłośniczek i miłośników jego twórczości, jak i dla osób, które jeszcze dobrze go nie znają – a chciałyby poznać.

Reszta jest milczeniem.

Tytuł: William Szekspir. Cytaty najpiękniejsze
Wydawnictwo: MG
Data wydania: listopad 2014
ISBN:978-83-7779-243-8
Liczba stron: 224
Oprawa: twarda
Kategoria: dramat, poezja, klasyka literatury pięknej