Nazywają ich śmieciami. Brudnymi, niechcianymi, zapomnianymi dziećmi z ogromnego wysypiska Behala. To tam przekopując się przez tony odpadów, aby pośród nich znaleźć coś dla nich wartościowego, coś co pozwoli im przeżyć kolejny dzień. Nieoczekiwanie w usypisku nikomu niepotrzebnych rzeczy odnajdują – coś. Tajemnicze znalezisko odmienia ich los, ale i ściąga dodatkowe kłopoty, gdyż okazuje się, że przedmiot jest także obiektem poszukiwań miejscowej policji. Odtąd ich dni będą przeprawą przez brudy prawdziwego życia.

Śmieć to opowieść, w której narracje prowadzą czternastoletni Raphael, Gardo oraz Szczur, którzy mieszkają na wysypisku śmieci Behala. Tak naprawdę mają tylko siebie: swoją przyjaźń, zaufanie i szczere oddanie. Ale kiedy ma się tak niewiele, czy można powiedzieć, że to mało? Zdaje się, że właśnie w takich warunkach absolutnego opuszczenia przez świat taka przyjaźń znaczy wszystko. Każdy z chłopców jest ciężko dotknięty przez los, żaden z nich nie otrzymał od niego nic wartościowego. Świat o nich zapomniał, wyrzucił do śmieci.

Wysypisko jest dla nich domem i jedynym źródłem utrzymania, o które musieli starać odkąd tylko nauczyli się chodzić. Pośród tych odpadów cywilizacji znajdują się też dobrzy ludzie, którzy prowadzą szkołę dla dzieci z Behali. Ojciec Juillard oraz siostra Olivia są kolejnymi narratorami w książce i to ich słowami w pewnym jej momencie poznajemy dalsze losy całej trójki.

O czym jest więc ksiązka Andy Mulligana pod tytułem Śmieć? Można naiwnie wierzyć, że twór ten jest interesującą książką przygodową dla młodzieży, cóż – poniekąd tak jest. Śmieć to powieść uniwersalna, skierowana dla każdego. To połączenie historii przygodowej, z drastycznym thrillerem i dramatem ludzkim. Historia niby zmyślona, ale jednocześnie prawdziwa, bo przekazująca dobrze nam znane (anty)wartości. To opowieść o przyjaźni, oddaniu, ufności i radości z rzeczy małych. Jest to też historia o świecie rządzonym przez pieniądze, władze, układy, niesprawiedliwość i obłudę. Antyspołeczeństwo, w którym nie ma miejsca na litość i współczucie, tutaj wartości umierają – tylko czasem gdzieś w stercie śmieci można odnaleźć skarb.

Powieść Mulligana jest historią piękną, pokrzepiającą i wzruszającą, a zarazem trudną i okrutną. Pokazuje inną perspektywę, porusza trudne, czasem przemilczane bądź stereotypizujące tematy, które zmuszają czytelnika do refleksji, nad tym jak w gruncie rzeczy wiele ma. To stosunkowo krótka książka, która w swej treści przypomina o rzeczach naprawdę ważnych. Nie pozostaje nic innego jak tylko zachęcić do czytania, a już niedługo i do oglądania, gdyż na podstawie tej historii powstaje film Stephena Daldry’ego. Ale przed nim obowiązkowo trzeba sięgnąć do tej wyjątkowej książki.

Autor: Andy Mulligan
Tytuł: Śmieć
Data wydania: 15 kwietnia 2014
Liczba stron: 292
Wydawnictwo: Replika
Kategoria: przygodowa, dramat, thriller