Dziennikarka i pisarka, postać wyrazista i odważna, stanowcza i bezkompromisowa, wciąż budząca kontrowersje… Oriana Fallaci.

Przyszła na świat 29 czerwca 1929 roku we Florencji. Już jako nastolatka brała aktywny udział w ruchu oporu podczas drugiej wojny światowej. Za wzór w walce o wolność służył jej ojciec, który był antyfaszystowskim i antyhitlerowskim działaczem. W roku 1946 Oriana rozpoczęła swą dziennikarską karierę jako korespondentka włoskiego magazynu Il mattino dell’Italia centrale. Doświadczenie zdobyte w tym okresie ułatwiło jej późniejsze relacjonowanie wydarzeń z miejsc takich jak ogarnięty wojną Wietnam. W latach sześćdziesiątych pracowała dla wielu znaczących wydawnictw, w tym Epoca czy L’Europeo. Fallaci na własnej skórze doświadczyła przemocy, którą opisywała – podczas masakry na Placu Tlatelolco w 1968 roku została trzykrotnie postrzelona, wskutek czego uznano ją za martwą i umieszczono w kostnicy. W przypadku tak drastycznych relacji Oriany należy jednak zachować pewien dystans, ponieważ niejednokrotnie pojawiały się opinie, wedle których miała ona skłonności do wyolbrzymiania faktów. Właśnie takiego zdania jest jej biograf, Santo Aricó, który stwierdził, że Fallaci zmitologizowała swoje życie. Światła rampy muszą być skierowane na nią. Jest swoją własną supergwiazdą. Kontrowersje sprawiły, że przyległo do niej określenie Fallacius, co oznacza fałszerkę.
    
falla1Działalność dziennikarska Fallaci to nie tylko reportaże, ale także wywiady, które zdołała przeprowadzić z najważniejszymi postaciami współczesnego świata, a byli to między innymi Willy Brandt, Lech Wałęsa, Muammar al-Kafadi, Indira Gandhi, Federico Fellini. Jak sama zwykła twierdzić, wywiad to dla niej romans, walka, stosunek płciowy. Sposób, w jaki przeprowadzała rozmowę doprowadził do tego, że politycy obawiali się spotkania z nią, jednakże odmowa byłaby otwartym przyznaniem się do lęku, na co nie mogli sobie pozwolić. Fallaci potrafiła wydobyć z człowieka wyznanie, które w innych okoliczności prawdopodobnie nigdy nie zostałoby wypowiedziane. Doskonałym przykładem jest Henry Kissinger, który stwierdził, że czasem czuje się jak samotny kowboj wjeżdżający do miasteczka, przez co stał się pośmiewiskiem. Innym słynnym wywiadem był ten przeprowadzony z Lechem Wałęsą, który prawdopodobnie pojawi się w filmie Andrzeja Wajdy. Spotkanie trudno zaliczyć do udanych, co przyznały obie strony. Po latach Fallaci tłumaczyła się ze swego rodzaju porażki w sposób następujący: Jeden jedyny raz nie zaufałam mojemu instynktowi, który jest niezawodny, zwierzęcy jak u dzika węszącego za truflami. Wałęsa nie podobał mi się jako człowiek, ale stałam – podobnie jak wielu innych – wobec ogromnego dylematu: albo przysłużyć się Rosjanom i napisać, że Wałęsa nie jest OK, albo pomóc walce o odzyskanie demokracji i napisać, że Wałęsa jest w porządku. Wybrałam to drugie wyjście i nie miałam racji.
      
falla5Fallaci jest znana nie tylko dzięki reportażom i wywiadom, ale też w dużej mierze ze względu na wyznawane poglądy, w tym krytykę islamu. Jej opinię ugruntował atak na World Trade Center 11 września 2001 roku, za którym stali muzułmańscy terroryści. Reakcją Fallaci była książka Wściekłość i duma, która stała się przyczyną wielu protestów, choć jednocześnie zyskała rzeszę zwolenników. Autorka uważała, że islam niesie ze sobą niebezpieczeństwo, ponieważ jest religią głoszącą agresję, co uniemożliwia współpracę ze światem zachodnim. Była przekonana, że islamskie media fałszują obraz rzeczywistości, przemilczając temat terroryzmu, a Zachód pozwala na infibulację i dyskryminację kobiet w imię tolerancji i polityki wielokulturowości. W swoich przemyślenia Fallaci posuwała się daleko – porównywała traktowanie islamu do bierności wobec działań nazistów. Jako że była osobą publiczną, jej poglądy wielokrotnie poddawane były krytyce, głównie przez środowiska lewicowe i muzułmańskie. Oskarżano ją o rasizm, ale jednocześnie zyskała opinię jednej z najwybitniejszych dziennikarek dwudziestego wieku. W 2005 roku przewodniczący Związku Muzułmanów Adel Smith złożył pozew za obrazę islamu, który zaowocował decyzją o ściganiu Fallaci. Wydarzenie to spotkało się z oficjalnym sprzeciwem, również ze strony Polaków. List solidarności z Fallaci został podpisany przez znaczące osobistości, między innymi Adama Michnika, Piotra Najsztuba, Magdalenę Środę, Tadeusza Mazowieckiego, profesora Jana Miodka, Kamila Durczoka, księdza Adama Bonieckiego, Monikę Olejnik, Władysława Frasyniuka. Co ciekawe, także Lech Wałęsa złożył swój podpis, jednak po namyśle zdecydował się go wycofać.

falla3

Oriana Fallaci zmarła 15 września 2006 roku z powodu raka płuc. Pozostawiła po sobie liczne wywiady i książki, wokół których po dziś dzień toczą się dyskusje. Dzięki kontrowersyjnej postawie i odwadze w wyrażaniu myśli zyskała zarówno grono przeciwników, jak i uznanie wielu środowisk. Zdaje się, że nazwisko Fallaci ponownie zaistnieje w mediach, nie tylko dzięki filmowi Wałęsa, ale też za sprawą książki Wywiad z historią, której premiera miała miejsce w lutym tego roku.

Książki:

      I sette peccati di Hollywood 1958
      Interview with History 1974
      Lettera a un bambino mai nato (List do nienarodzonego dziecka) 1975
      A Man 1976
      Inszallah1990
      La rabbia e l’orgoglio (Wściekłość i duma) 2001
      La Forza della Ragione (Siła rozumu) 2004
      Intervista sé stessa – L’Apocalisse (Wywiad z sobą samą. Apokalipsa) 2005
      Un capello pieno di ciliege (Kapelusz cały w czereśniach), 2012

falla4

Źródła: Wysokieobcasy.pl, Wikipedia.org