– komentarz z wkładki do albumu 35 x Leonard Cohen – śpiewa Maciej Zembaty.
Maciej Zembaty – polski poeta, satyryk, scenarzysta, reżyser radiowy, muzyk, bard i tłumacz, głównie poezji Leonarda Cohena, którą też grał i śpiewał we własnej interpretacji. To dzięki niemu w Polsce popularna stała się twórczość kanadyjskiego barda – w czasach, kiedy dostęp do zachodniej muzyki był znacznie ograniczony.
Zembaty słynął też ze swojego czarnego humoru, nie uznawał tematów tabu. Był na przykład autorem popularnej, przewrotnej piosenki Ostatnia posługa, śpiewanej na melodię marsza żałobnego Chopina, która, jak podkreślali socjologowie i socjolożki, przełamywała pewne tabu dotyczące społecznej obyczajowości związanej ze śmiercią i pochówkiem, uwalniając je od obowiązkowej celebry i urzędowego smutku.
Urodził się 16 maja 1944 roku w Tarnowie, ale dzieciństwo spędził w Wadowicach, do których przeniósł się wraz z rodziną wkrótce po narodzinach. Uczył się gry na fortepianie w średniej szkole muzycznej, uczęszczał również do liceum plastycznego, w którym historii uczył go Jacek Kuroń. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Pracę magisterską napisał na temat polskiej piosenki i gwary więziennej. Dzięki swym badaniom stał się jednym z pierwszych specjalistów od grypsery. Przez krótki czas studiował również w warszawskiej PWST oraz na wydziale reżyserskim łódzkiej filmówki.
{youtube}kEEhdKO262o{/youtube}
Zadebiutował w 1965 na Festiwalu w Opolu, gdzie uzyskał wyróżnienie jury oraz nagrodę za najlepszy debiut autorski.
Był poliglotą, znającym płynnie siedem języków, w tym z trzech tłumaczył teksty i piosenki. W 1972 dzięki Maciejowi Karpińskiemu zetknął się z piosenkami Leonarda Cohena. W ciągu kilku miesięcy przetłumaczył ich kilkanaście, zaś w całym swoim życiu – ponad 60. Większość z nich opublikował w tomikach, zarówno w obiegu oficjalnym, jak i poza nim. Wydał także kilka płyt z własnymi aranżacjami i wykonaniami piosenek kanadyjskiego autora. Jego tłumaczenie piosenki Partisan (Partyzant) stało się jednym z nieoficjalnych hymnów przywódców „Solidarności”.
W 1972 roku we współpracy z Jackiem Janczarskim stworzył radiowe słuchowisko Rodzina Poszepszyńskich, które stała się jedną ze sztandarowych audycji rozrywkowych Polskiego Radia. Tworzone i nadawane było z dłuższymi przerwami przez 25 lat, a jego bohaterowie stali się parodią postaci znanych z innych seriali radiowych takich jak Matysiakowie i W Jezioranach. W latach siedemdziesiątych związał się też z Programem Trzecim Polskiego Radia gdzie prowadził między innymi autorską audycję „Zgryz”, był też jednym z prezenterów „Zapraszamy do Trójki” – pierwszej i jedynej podówczas audycji nadawanej na żywo, z telefonicznym udziałem słuchaczy.
W pierwszą rocznicę Sierpnia 1980 współtworzył Pierwszy Przegląd Piosenki Prawdziwej „Zakazane Piosenki” – imprezę będącą „antyfestiwalem sopockim” prezentującą twórców i twórczość poza peerelowską cenzurą.
Album Alleluja sprzedano w ponad 400 tys. egzemplarzy, dzięki czemu w 1986 uznany został za złotą płytę. W latach 80. występował w duecie z Johnem Porterem. Poza tłumaczeniami z angielskiego i własną twórczością, opublikował także kilka przekładów wierszy i piosenek autorów rosyjskich, głównie tzw. pieśni błatnych. Przez wiele lat Zembaty współpracował także z polskimi reżyserami. Zasłynął jako scenarzysta i autor muzyki do kilku filmów, m.in. Około północy (1977), Sam na sam (1977) i serialu telewizyjnego Siedem życzeń (1984). W tym ostatnim użyczył również głosu kotu o imieniu Rademenes.
{youtube}PR4gAFCGH6Y{/youtube}
Od listopada 2007 radio TOK FM emitowało ostatnie słuchowisko Macieja Zembatego – Przygody Wuja Alberta.
Po kilkuletniej nieobecności (pobyt w Mińsku Mazowieckim) Zembaty wrócił do pisania w 2007 roku; w tym też roku założył własny blog.
Zmarł 27 czerwca 2011 roku w Warszawie w wyniku zatrzymania akcji serca. 8 lipca został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie. W tym samym roku, pośmiertnie, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Książki:
Makabra i współczucie, (wybór tekstów z obszernymi notkami autobiograficznymi), Maciej Zembaty z przedmową Jacka Janczarskiego i ilustracjami Piotra Dumały; Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996;
Rodzina Poszepszyńskich Story, Maciej Zembaty i Jacek Janczarski. Da Capo, Warszawa, 1997;
Maciej Zembaty, Maciej Zembaty. Twój Styl, Warszawa, 2002;
Mój Cohen, Maciej Zembaty. MTJ Agencja Artystyczna, Warszawa, 2003;
Piosenki, Maciej Zembaty, Edward Stachura, Włodzimierz Wysocki. Anagram, Warszawa, 1992.
Dyskografia:
Ballady Leonarda Cohena – „Alleluja”, Pronit M-0022, 1985
W prosektorium, Rogot, 1989
Ostatnia posługa. Czarne przeboje 65 – 88, 1998
Zembaty STGS, 1998
Siła niewolników, Selles, 2000
Ballady, Agencja Artystyczna MTJ, 2000
In my secret… live, Agencja Artystyczna MTJ, 2002
35 x Leonard Cohen, Agencja Artystyczna MTJ, 2002 (3CD)
Piosenki z trumienki, (podwójny album 1965-2002) Canto/System 2000, 2002
Wolność znaczy Freedom, Nevermind 1-2, 2009
Filmografia:
Film krótkometrażowy Nosił wilk razy kilka (scenariusz), 1976
Film animowany Przechadzka (współautor scenariusza), 1976
Około północy (scenariusz), 1977
Sam na sam (współpraca reżyserska, scenariusz) 1977
Terrarium (mężczyzna na przyjęciu u Marii; nie występuje w czołówce), 1979
Siedem życzeń (scenariusz, dialogi, dubbing – głos kota Rademenesa; nie występuje w czołówce), 1984
Palce lizać (lektor, odcinki 2 – 9), 1999
Źródło: Wikipedia.org