Ludzie wpadli w panikę, w popłochu opuszczali domostwa, nieraz z mokrymi ręcznikami na głowach – w przekonaniu, że nastąpił atak gazowy. Tysiącami dzwonili na policję, prosząc o radę i ratunek. W Indianapolis jedna z kobiet wpadła do kościoła, przerywając mszę krzykiem: Nowy Jork zniszczony, to koniec świata!. Wielu ludzi trafiło do szpitali z objawami lękowymi. Niestety, były też wypadki śmiertelne, zaś straty materialne wyniosły ok. 750 tys. dolarów.

Sprawcą całego zamieszania było słuchowisko nadane przez CBS – radiowa adaptacja opowieści H.G. Wellsa Wojna światów. Przygotowane zostało przez Orsona Wellesa i Mercury Theatre jako część serii słuchowisk „na żywo” emitowanych przez stację CBS z okazji Halloween w 1938 roku. Przedstawienie to, w atmosferze napięcia społecznego i wzrostu poczucia zagrożenia poprzedzającego II wojnę światową, zostało potraktowane przez radiosłuchaczy jako rzeczywisty reportaż inwazji Marsjan na Ziemię.
.
30 października przypadał w 1938 roku w niedzielę, a tego dnia CBS zwyczajowo nadawało tzw. „mydlane opery” – audycje przerywane reklamami środków czystości – stąd wzięła się ich nazwa. Tego dnia jednak, w miejsce reklamy proszku do prania, pojawił się niespodziewany komunikat: na Marsie odnotowano trzy wybuchy, a wkrótce później, olbrzymi obiekt – uznany za meteor – spadł na jedną z farm w stanie New Jersey.

Prowadzący „poinformował”, że na miejsce wysłano specjalną ekipę reporterów. W tym momencie rozpoczęła się „transmisja na żywo”.

Relacja 1:
 
Pierwszy fragment „relacji z miejsca wydarzenia” informował o tym, że na farmie niedaleko miasteczka Grovers Mill w stanie New Jersey odnaleziono (wcześniej wzięty za meteor) wryty w ziemię duży, cylindryczny przedmiot, zagrzebany do połowy. Poinformowano także o tym, że na miejsce przybyły setki gapiów. Nagle końcowa część cylindra zaczęła się obracać. Rozległ się brzęk spadającego na ziemię metalowego włazu. Wówczas „reporter” zaczął krzyczeć przejmującym głosem: Panie i panowie, to jest najbardziej przerażająca rzecz, jaką kiedykolwiek widziałem!. Relacjonował, że wnętrza cylindra wypełzły straszliwe potwory, a tłum gapiów rzucił się do ucieczki.

Relacja 2:

Kolejne doniesienia były coraz bardziej dramatyczne. Śmiałka, który zbliżył się do kosmicznego statku, trafił strumień ognia i człowiek stanął w płomieniach. Po chwili pożar ogarnął wszystko. W tle słychać było krzyki, odgłosy eksplozji. Nagle zapadła martwa cisza. Rzekoma „transmisja na żywo” została przerwana i znów odezwało się „studio”, do którego płynęły dalsze informacje. Według nich na farmie zginęło co najmniej 40 ludzi, w tym 6 policjantów – ich ciała spłonęły.

Relacja 3:

W hrabstwach Mercer i Middlesex w stanie New Jersey wprowadzono stan wyjątkowy, zaś na feralną farmę skierowano cztery kompanie milicji stanowej.

Relacja 4:

Czwarta część słuchowiska dokładnie „objaśniła” słuchaczkom i słuchaczom, z czym mają do czynienia. Oto stało się jasne – jak oznajmił prowadzący audycję – że ohydne, przerażające monstra, które wydostały się z cylindrycznego pojazdu, to w rzeczywistości przedstawiciele najeźdźcy z Marsa…

Relacja 5:

Tym razem wiadomości były już niezwykle złowrogie. Otóż pod Grovers Mill rozegrała się bitwa między milicją stanową a marsjańskimi najeźdźcami, zakończona miażdżącą klęską ziemian. Z 7000 żołnierzy, którzy stanęli do walki, uszło z życiem zaledwie 120. Pozostali ponieśli straszliwą śmierć, zmiażdżeni przez metalowe stopy olbrzymiej marsjańskiej machiny wojennej, albo spaleni na popiół jej „promieniami gorąca”.

Relacja 6:

… Tymczasem na teren kraju spadają ciągle nowe cylindry. Ulice Nowego Jorku terroryzują olbrzymie metalowe potwory, z których wydobywa się toksyczny czarny dym. Tysiące ludzi padają jak szczury – krzyczy do mikrofonu nadający „na żywo” rzekomy dziennikarz CBS. Chmura toksycznego dymu jest coraz bliżej – relacjonuje mężczyzna dramatycznym tonem – już tylko o sto jardów, już tylko o piętnaście…W odbiorniku zapada cisza.

Z całą pewnością twórcy audycji nie mogli spodziewać się tak straszliwego… sukcesu. Znakomicie wyreżyserowane i dopracowane w najmniejszym szczególe słuchowisko okazało się tak sugestywne, że wywołało ogólnokrajową panikę, mimo że audycję wyraźnie zapowiedziano jako adaptację powieści s – f o najeździe Marsjan na ziemię pt. Wojna światów angielskiego autora Herberta George’a Wellsa (niespokrewnionego z autorem audycji – Orsonem Wellesem),

Radiowa adaptacja powieści jest uważana za najlepiej przygotowaną produkcję radiową w dziejach tego medium. Stała się ona pierwszym obiektem badań socjologicznych Projektu Radio prowadzonych przez Rockefeller Foundation – skupiającej się na badaniu wpływu wywieranego przez mass media na społeczeństwo.

Tak poważne, powszechne i brzemienne w negatywne skutki reakcje społeczne nie mogły przejść bez echa. Wywołana przez Wojnę światów panika spowodowała silne poruszenie wśród części amerykańskich polityków. Niektórzy z nich proponowali, by Federalna Komisja Komunikacji miała prawo kontrolowania każdego programu radiowego przed jego emisją. Komisja ta wszczęła także dochodzenie w sprawie nadanej przez CBS audycji. Stacji groziła nawet utrata licencji. Ostatecznie jednak wygrała wolność słowa. CBS zachowała licencję, obciążono ją jednak kosztami pokrycia strat.

Wojna światów (ang. The War of the Worlds) to powieść s – f autorstwa Herberta George Wellsa wydana po raz pierwszy w 1898 roku. Wielokrotnie wznawiana, uważana jest za jedną z najważniejszych w historii światowej literatury fantastycznej. Należy do kanonu gatunku i na wiele lat wprowadziła fantastykę na tory apokaliptycznych wizji przyszłości. Powieść przedstawia inwazję Marsjan na Ziemię; przybysze chcą zgładzić ludzkość i opanować planetę. Wells opisał w swojej wizji różne postawy społeczne, przejawiane przez ludzi w obliczu globalnego zagrożenia.

Powieść jest interpretowana w różnoraki sposób, m.in. jako komentarz do teorii ewolucji, kolonializmu, imperializmu, Brytyjskiego Królestwa a ogólnie jako próba skomentowania wiktoriańskich lęków i uprzedzeń.

Pierwsze polskie wydanie ukazało się w 1958 r., w serii Klub Srebrnego Klucza, nakładem wydawnictwa Iskry, w tłumaczeniu Henryka Józefowicza.

Powieść była kilkukrotnie ekranizowana; ostatnio w głośnym filmie Stevena Spielberga Wojna światów (2006), w którym rolę główną zagrał Tom Cruise.

George Orson Welles (ur. 6 maja 1915 w Kenosha, Wisconsin, zm. 10 października 1985 w Hollywood) – amerykański reżyser, producent, scenarzysta i aktor filmowy. Najsłynniejsze jego dzieło to Obywatel Kane, w którym zagrał także rolę tytułową. Film ten zapewnił mu nieśmiertelność na kartach historii kina. Na swoim koncie ma również ekranizacje dzieł literatury klasycznej; (Williama Szekspira: Makbet i Otello oraz Franza Kafki: Proces).W ostatnich 20 latach życia był aktywny jedynie jako aktor, głównie w charakterystycznych epizodach.

W 1966 otrzymał nagrodę specjalną za wkład w kinematografię światową na Festiwalu Filmowym w Cannes. W 1970 został nagrodzony specjalnym Oscarem za całokształt twórczości. W 1975 został wyróżniony Life Achievement Award Amerykańskiego Instytutu Filmowego, zaś w 1982 nagrodą specjalną Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji.

Oto zapis całej, oryginalnej audycji:

{youtube}Xs0K4ApWl4g{/youtube}

Źródła: Wikipedia.org, Kalendarium,polska.pl