Każda religia czy też mitologia w swoim panteonie posiada również różnego rodzaju magiczne stworzenia. Niektóre z nich, jak choćby jednorożce czy pegazy, są dobre, przyjacielskie i pomocne, inne znowu niebezpieczne, groźne i podstępne. Do tej drugiej grupy zaliczamy wszelkiego rodzaju stwory nocy, zmiennokształtnych czy potwory.
Christopher Dell we wstępie do swojego bestiariusza pisze: Potwory to stworzenia sprzeczne z prawami natury. Wywodzą się z wielu źródeł: mitologii, tekstów religijnych, podań ludowych, a nawet literatury. Zwykle łączą w sobie elementy ludzkie i zwierzęce, chociaż wiele z nich – na przykład gryfy i smoki – to twory złożone z części różnych zwierząt, a cechy człowiecze są często ograniczone do knującego intrygi umysłu. Inne potwory, np. wilkołaki, stale zmieniają postać z ludzkiej na zwierzęcą i odwrotnie. Podobieństwo owych istot do homo sapiens celowo wywołuje niepokojące pytania.
Potwory. Bestiariusz to bardzo dobrze opracowany przewodnik po świecie mitycznych stworzeń. Na blisko trzystu stronicach odnaleźć można wiele cennych informacji dotyczących poszczególnych potworów. Nie ma tutaj spisu alfabetycznego, występuje podział na rozdziały.
W pierwszym rozdziale Bogowie i potwory autor omawia kilka podstawowych bóstw z najróżniejszych mitologii świata – opisuje ich wygląd, wspomina o tym, że owi bogowie nie tylko tworzyli potwory, ale niektórzy z nich sami nimi byli.
Diabły i demony, jak już sam tytuł mówi, to rozdział poświęcony stworom nocy. Można w nim znaleźć kilka przykładów tych potworów, ich opisy, nawiązanie do występowania diabłów i demonów w sztuce oraz różne sposoby ich przedstawiania w poszczególnych religiach świata. Ta część książki zawiera także wiele ciekawych informacji o Szatanie.
Rozdział trzeci mówi o potworach magicznych, o ich mocach i pochodzeniu. Znajdziemy tutaj kolejne przykłady stworzeń, które zrodziła magia. Dowiemy się, czym jest homunkulus albo Kaliban z Burzy Szekspira.
Smoki i potwory to rozdział w całości poświęcony latającym gadom. Można w nim przeczytać, że istnieją dwa rodzaje smoków – Wschodu i Zachodu. W zależności od wierzeń spojrzenie na te latające stworzenia jest zupełnie inne. Nie wszystkie smoki to ziejące ogniem bestie, które strzegą skarbów, a w wolnej chwili urządzają sobie ucztę z dziewic.
W rozdziale piątym, zatytułowanym Potwory wodne, Dell wymienia niektóre z bardziej znanych stworzeń mieszkających w morzach, oceanach lub mniejszych rzeczkach. Czytelnik dowie się tutaj, czym są syreny i co to takiego kappa.
Hybrydy i zmiennokształtni oraz Zjawy i ghule to mała kopalnia wiedzy o takich stworach jak wilkołaki, ghule czy zombie. Autor podaje kilka cennych informacji o każdym z wymienionych potworów.
Rozdział dziewiąty poświęcony jest wizji potworów w podaniach ludowych. Autor opisuje tutaj, skąd się brały takie stwory. Natomiast w Jak poskromić potwory Dell podaje kilka sposobów na pozbycie się niechcianych gości. Wspomina również o dokonaniach Heraklesa oraz świętego Jerzego.
Bardzo dużym atutem książki jest jej oprawa graficzna. Piękna okładka imitująca skórę smoka lub innego mitycznego stworzenia sprawia, że książka wygląda jak fantastyczna księga. Wewnątrz znajdziemy sto sześćdziesiąt jeden ilustracji – w tym sto trzydzieści sześć kolorowych. Są to zarówno zwykłe rysunki, jak i zdjęcia czy też ryciny.
Dzieło Christophera Della to jeden z lepszych bestiariuszy, jakie widziałam. To książka idealna dla każdego, kto zaczyna swoją przygodę ze światem fantastyki, ale też dla osób, które chcą usystematyzować swoją wiedzę w tym zakresie.
Autor: Christopher Dell
Tytuł: Potwory. Bestiariusz
Tytuł oryginalny: Monsters. A Bestiary of the Bizarre
Język oryginału: angielski
Tłumaczenie: Zbigniew Kościuk
ISBN: 978-83-7659-558-0
Oprawa: miękka
Liczba stron: 192
Format: A5
Data wydania: 24 lutego 2012
Wydawnictwo: Albatros A. Kuryłowicz