Roman Cieślewicz – polski artysta grafik, czołowy przedstawiciel polskiej szkoły plakatu, jeden z największych grafików 2 połowy XX wieku. Wywarł znaczący wpływ na rozwój sztuki plakatu i grafiki.
Urodził się 13 stycznia 1930 roku we Lwowie. Był uczniem szkoły im. M. Konopnickiej przy ul. Zielonej 10 we Lwowie. Jako 14 – 15 letni chłopiec śpiewał solo w kościele pw. św. Wincentego a Paulo przy ul. Snopkowskiej. W latach 1943 – 1946 uczęszczał do Szkoły Przemysłu Artystycznego we Lwowie. Po wojnie uczęszczał do Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie, które ukończył w 1949, następnie studiował na wydziale plakatu krakowskiej ASP. Po dyplomie (1955) przeniósł się do Warszawy. W latach 1959 – 62 był dyrektorem artystycznym miesięcznika „Ty i Ja”. Od 1963 za granicą: w RFN, Włoszech, Francji. Od 1971 posiadał obywatelstwo francuskie. Jego żoną była Alina Szapocznikow (1926 – 73), współczesna rzeźbiarka.
Był szefem artystycznym tygodnika Elle, współpracował z magazynem Vogue i założoną przez Rolanda Topora grupą Panique. Na początku lat 80’ zaprojektował dekorację gmachu francuskiego parlamentu dla uczczenia Rewolucji Francuskiej oraz udekorował paryski ratusz z okazji 100 rocznicy urodzin de Gaulle’a. Największe sukcesy osiągnął w okresie następującym po śmierci żony – projekty katalogów i plakaty do prestiżowych wystaw w Centrum Pompidou (m.in. Paryż-Berlin, Paryż-Moskwa). W 1994 po raz ostatni przyjechał do kraju z okazji wystawy jego twórczości w warszawskiej Zachęcie.
Zdobył ogromny rozgłos, swoje prace wystawiał niemal na całym świecie. Był jednym z głównych twórców polskiej szkoły plakatu, której najważniejszymi założeniami stały się: czytelność i prostota wypowiedzi plastycznej, przy jednoczesnym bogactwie środków wyrazu; posługiwanie się syntetycznym znakiem i poetycką metaforą. Na jego dorobek artystyczny składają się plakaty, grafika prasowa i wydawnicza, typografia, fotografia i fotomontaż, zajmował się także wystawiennictwem. Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, Alliance Graphique International (AGI), International Center for the Typographic Arts.
W dziełach Romana Cieślewicza odnajdujemy łączenie licznych wątków intelektualnych i emocjonalnych. Słowo i forma plastyczna są tu ściśle związane, artystę cechuje umiejętne posługiwanie się językiem sugestywnych wizji. Cieślewicz tworzył, wykorzystując szerokie zasoby środków plastycznych – od dzieł dawnych mistrzów po współczesne zdjęcia prasowe. Inspirowały go dokonania awangardy rosyjskiej lat 20’ XX wieku i polskiego ugrupowania Blok. W plakatach chętnie stosował detal, który poprzez kolejne przetworzenia i powtórzenia przekształcał w klarowny znak. Często stosował efekt lustrzanego powielania obrazu. Korzystał też z doświadczeń pop – artu, co nadawało jego plakatom iluzję drgania, pulsacji i trójwymiarowości. W jego pracach temperament i poetyka romantyzmu spotyka się z racjonalistyczną, chłodną postawą. Niektóre jego dzieła stanowią dla odbiorcy wyzwanie, test na skojarzenia.
Miał ponad sto wystaw indywidualnych grafiki, fotomontażu, plakatu, fotografii. Brał udział w wielu prezentacjach sztuki plakatu na całym świecie, poza Polską m. in. w Paryżu, Nowym Jorku, Kolorado, Amsterdamie i Sztokholmie.
O swoim miejscu w sztuce Roman Cieślewicz w rozmowie z krytyczką sztuki, Wiesławą Wierzchowską powiedział:
Moim marzeniem było robienie obrazów publicznych, żeby jak największa liczba ludzi mogła je zobaczyć. W związku z tym plakat – obraz uliczny – był dla mnie najważniejszy. Jeszcze przed akademią myślałem o plakacie. Wejść w ulicę. To jest szalenie ważne. Myśląc o różnorodności przedmiotów otaczających człowieka sądzę, że najważniejsze jest ogłoszenie. Mówić, powiedzieć, przekazać, zawiadomić. Poinformować. (…) Nigdy nie wyobrażałem sobie obrazu niezależnego od treści. Zawsze dążę do tego, żeby obraz był maksymalny i informacja była maksymalna. Trzeba działać na maksimum wyobraźni.
(Wiesława Wierzchowska: Autoportrety. Agencja Wydawnicza Interster, Warszawa 1994)
Zmarł 21 stycznia 1996 w Paryżu.
Oto niektóre z jego plakatów i grafik:
Źródła: Wikipedia.org, Culture.pl