Książka Darskiej dzieli się na dwie części: To jest ich zawód, w której poznajemy losy policjantek, milicjantek, profilerek, dziennikarek a także specjalistek od ciał i kości oraz To jest ich hobby, gdzie autorka przybliża nam postaci detektywek-amatorek, nieletnich tropicielek zbrodni  i kobiecych postaci z literatury o tematyce paranormalnej. Jak więc widać, autorka szeroko zakroiła swoje badania nad literaturą kryminalną, nie ograniczając się tylko do najbardziej znanych nam bohaterek. Śledztwo i płeć jest bowiem książką, która powstała na gruncie analizy niemal 200 powieści tego gatunku. Dlatego jestem pewna, że każdy fan czy fanek kryminałów odnajdzie tu bohaterki, które już zna, a o których chciałby się dowiedzieć czegoś więcej, lub zapoznać się z tymi, których jeszcze nie miał okazji poznać. W każdej z tych opcji przyjemność z czytania jest wielka.

Chociaż mówiąca o kobietach takich jak super-hakerka Lisbeth Salander czy posiadająca paranormalne zdolności Harper Connelly, książka Darskiej nie jest, w żadnym wypadku, skierowana wyłącznie do kobiet! Owszem, panowie, którzy nie lubują się w bohaterkach powieści kryminalnych, a jeśli już, to widzą je w roli bezbronnych ofiar czekających na ratunek, nie mają czego szukać w Śledztwie i płci. To książka o babkach, które biorą sprawy w swoje ręce i nie cackają się z przestępcami. Śledztwo i płeć to ponad sześćsetstronicowa rozprawa o silnych kobietach, która zainteresuje i czytelniczki, i czytelników.

Choć Darska wzięła na warsztat kryminały z kobietami w roli głównej, nie można powiedzieć, by próbowała wmówić swojemu czytelnikowi prymarność kobiet. Nic z tych rzeczy. Śledztwo i płeć to przede wszystkim próba przedstawienia i zapoznania mniej uważnego czytelnika z kreacjami kobiecymi w literaturze, która swojego czasu zdominowana była przez postaci męskie. Płeć determinuje zachowanie bohaterów i bohaterek, a także postrzeganie ich przez resztę społeczeństwa. Inaczej potencjalny morderca spojrzy na drobną kobietkę, inaczej na postawnego, groźnego faceta. Darska pokazuje nam, czym charakteryzują się śledztwa prowadzone przez kobiety, jakie są ich atuty a jakie słabe strony, nad czym powinny popracować a czym przewyższają topornych detektywów. Warto również pamiętać, że ten zbiór esejów ukazuje bardzo różnorodne bohaterki – autorka zajmuje się zarówno słabymi, potrzebującymi męskiego wsparcia kobietami, jak i niezależnymi i buntowniczymi wojowniczkami.

Książka Darskiej jest nie tylko przyjemnym studium kobiecych postaci w powieściach kryminalnych, ale przede wszystkim pożytecznym krokiem w kierunku badań nad literaturą popularną. Nie da się nie zauważyć, że tego typu powieści są bardzo często deprecjonowane przez profesorów, wolących po raz milionowy wałkować Dziady Mickiewicza. Literatura popularna zgodnie okrzyknięta została niewartą badań, niską dziedziną, o której jak najszybciej należy zapomnieć. Bernadetta Darska, na przekór wszystkim, zajęła się nie tylko prozą kryminalną, ale także kobiecym (i feministycznym) punktem widzenia na nią. Oto więc zbiór esejów, w których najważniejsze są kobiety tropiące zbrodniarzy. Brawo, brawo.

Śledztwo i płeć. O bohaterkach powieści kryminalnych to świetna książka stanowiąca kompendium wiedzy na temat kobiet w kryminałach. Autorka obszernie opisuje wybrane przez siebie bohaterki, posiłkując się recenzjami i artykułami i sprawiając, że lektura jest nie tylko przyjemna ale i pożyteczna.

Autor: Bernadetta Darska
Tytuł: Śledztwo i pleć. O bohaterkach powieści kryminalnych
Wydawnictwo: Oficynka
Liczba stron: 664
Rok wydania: 2013
Okładka: miękka
Gatunek: eseje, literaturoznawstwo