Wspólnie z siostrami Emily Jane i Anną od wczesnych lat młodości pisała wiersze i opowiadania. Niewiele utworów z tego okresu zachowało się, w zasadzie tylko wierszowane wypowiedzi bohaterów opowieści. W roku 1845 siostry wspólnie wydały kolekcję swoich poezji, wszystkie pod męskimi pseudonimami (Poems by Currer, Ellis and Acton Bell). Natomiast powieść Dziwne losy Jane Eyre Charlotte napisała w 1847 roku pod pseudonimem Currer Bell (również jej siostry tworzyły pod nazwiskiem Bell).

Charlotte urodziła się 21 kwietnia 1816 roku w Thornton, w hrabstwie Yorkshire, jako trzecie dziecko Marii i Patricka Brontë, pastora irlandzkiego pochodzenia. W 1820 roku rodzina przeprowadziła się do pobliskiego Haworth, gdzie ojciec Charlotte objął probostwo. Matka pisarki zmarła na nowotwór 15 września 1821 roku, pozostawiąc pięć córek oraz syna pod opieką swej siostry Elizabeth Branwell. W sierpniu 1824 roku Charlotte wraz z siostrami: Emily, Marią oraz Elizabeth zostały wysłane do szkoły dla córek pastorów (the Clergy Daughters’ School) w Cowan Bridge, w hrabstwie Lancashire (w Dziwnych losach Jane Eyre szkoła ta przedstawiona jest jako Lowood School).

Złe warunki panujące w szkole miały szkodliwy wpływ na zdrowie i rozwój fizyczny Charlotte, a także przyczyniły się do śmierci dwóch starszych sióstr pisarki: Marii (ur. 1814) oraz Elizabeth (ur. 1815), które zmarły na gruźlicę w czerwcu 1825 roku – krótko po tym, jak ojciec zabrał je ze szkoły.

Powieść Dziwne Losy Jane Eyre ukazała się w październiku 1847 roku w trzech tomach i okazała się wielkim wydawniczym sukcesem. W książce opisane są losy Jane Eyre (która jest również narratorką powieści), osieroconej dziewczyny oddanej na utrzymanie do pani Sary Reed, żony swego wuja. Zarówno opiekunka jak i jej troje dzieci, nienawidzą dziewczynki. Ta w wieku lat 10 zostaje wysłana na naukę do Zakładu Lowood, gdzie spędza osiem lat. Przez ostatnie dwa lata pozostaje w Zakładzie jako nauczycielka. Jane Eyre postanawia opuścić szkołę i zamieszcza ogłoszenie w prasie w poszukiwaniu posady guwernantki. Otrzymuje posadę w posiadłości pana Edwarda Fairfaxa Rochestera. Panna Eyre ma zostać nauczycielką Adelki − jak się okazuje później, córki dawnej kochanki pana domu. W ciągu dalszego pobytu w domu, Jane zostaje narzeczoną pana Rochestera, jednak ślub nie dochodzi do skutku… Dalsze losy dziewczyny są pogmatwane i pełne dramatyzmu, a mimo upływu lat ta romantyczna (także pod względem formalnym) historia jest atrakcyjna i dziś.

W 1842 roku Charlotte i Emily wyjechały do Brukseli, by zapisać się do szkoły z internatem prowadzonej przez Constantina Hegera (1809–1896) i jego żonę Claire Zoé Parent Heger (1814–91). W zamian za wyżywienie i naukę Charlotte udzielała lekcji angielskiego, a Emily uczyła muzyki. Pobyt w szkole Hegera przerwała śmierć ich ciotki Elizabeth Branwell, która sprawowała opiekę nad rodzeństwem Brontë.

W styczniu 1843 roku Charlotte postanowiła wrócić do Brukseli i podjąć pracę nauczycielki w szkole Hegera. Jednak kolejny pobyt w Brukseli nie był dla pisarki udany. Charlotte była samotna, tęskniła za domem oraz zbyt mocno przywiązała się do Constantina Hegera. W styczniu 1844 roku wróciła do Haworth, a doświadczenia z pobytu w Brukseli były dla niej inspiracją przy pisaniu powieści The Professor i Villette.

W czerwcu 1854 roku Charlotte wyszła za Arthura Bella Nichollsa, wikariusza z parafii jej ojca. Wkrótce po ślubie pisarka zaszła w ciążę, jednak 31 marca 1855 roku zmarła wraz ze swym nienarodzonym dzieckiem. Według oficjalnej wersji przyczyną śmierci pisarki była gruźlica, lecz biografowie sądzą, że prawdziwym powodem było odwodnienie lub niedożywienie spowodowane przez nadmierne nudności i wymioty występujące u kobiet w ciąży.

Powieści:

Dziwne losy Jane Eyre (Jane Eyre, 1847)
Shirley (1849)
Villette (1853)
Profesor (The Professor, napisana jeszcze przed Jane Eyre, wydana pośmiertnie w 1857 roku)

Ponadto po polsku wydano też dwie biografie rodziny Brontë:

Anny Przedpełskiej-Trzeciakowskiej, Na plebanii w Haworth (1990)
Ewy Kraskowskiej, Siostry Brontë (2006)

Jean Rhys w 1966 napisała prequel do powieści Dziwne losy Jane Eyre pt. Szerokie Morze Sargassowe.

Źródło: Wikipedia.org