Jej wspomnienia to historia walki z komunistycznym reżimem z punktu widzenia przedstawicielki prześladowanej mniejszości etnicznej, a także z przejawami społecznej i kulturowej niesprawiedliwości, której ofiarami były głównie kobiety – bezbronne, pogardzane, pozbawione wszelkich praw. Opowieść Rebiji to także niosąca tysiącom kobiet otuchę i nadzieję historia niezwykłej przemiany uległej, tradycyjnej żony i matki jedenaściorga dzieci w energiczną, przekonaną o swojej wartości bizneswoman, która tylko i wyłącznie własnej determinacji, uporowi i inteligencji zawdzięcza wszystkie swoje imponujące osiągnięcia.

Dzięki nieprzeciętnej osobowości, charyzmie i odwadze Rebiji Kadir udało się dokonać rzeczy niesłychanej – stała się dla Ujgurów tym, kim dla Tybetańczyków jest Dalajlama.

Rebija Kadir urodziła się w 1948 roku w Ałtaju w dawnym Turkiestanie Wschodnim (dzisiaj to Region Autonomiczny Sinkiang) w ujgurskiej rodzinie o silnych tradycjach narodowo-wyzwoleńczych. Już we wczesnym dzieciństwie odczuła na własnej skórze skutki bandyckiej polityki Mao – jej rodzina, jak większość Ujgurów, była wielokrotnie przesiedlania, rozdzielana i prześladowana ze względu na pochodzenie. Ponurą codziennością życia pod komunistycznym jarzmem stała się agresywna indoktrynacja, powszechna nędza i głód, tłumienie wszelkich przejawów kulturowej odrębności. Kiedy jej pierwsze małżeństwo (zawarte z rozsądku, aby ocalić rodzinę od śmierci głodowej) się rozpada, Rebija zostaje bez środków do życia. Kobieta się nie poddaje; jej upór, dalekowzroczność i chęć udowodnienia swojej wartości, tak chętnie i powszechnie odmawianej w patriarchalnym społeczeństwie sprawia, że w ciągu zaledwie kilku lat Rebija przechodzi oszałamiającą drogę od ubogiej praczki do multimilionerki. Nie tylko pokazuje, na co ją stać, ale też dzięki swoim pieniądzom i wpływom angażuje się w walkę o prawa Ujgurów.

Rebiję aktywnie wspiera drugi mąż, człowiek światły, o szerokich horyzontach, ujgurski dysydent i intelektualista – Sidik Hadżi Rouzi. Ona zaś, mogąca pochwalić się statusem najbogatszej kobiety w Chinach, jako zamożna bizneswoman wspiera ujgurskich przedsiębiorców, zakłada szkoły, organizuje kursy językowe, finansuje organizacje kobiece, dbając o wykształcenie, godziwe warunki życia i kultywowanie tradycji swoich rodaków. Tworzy także Ruch Tysiąca Matek – organizację mającą przeciwdziałać handlowi kobiet i dzieci. Wykorzystując wpływy polityczne, na forum publicznym otwarcie krytykuje rządzących, głośno mówi o łamaniu praw człowieka i prześladowaniach Ujgurów. Kiedy dla reżimu staje się jasne, że Rebiji nie da się przekupić ani uciszyć, zostaje aresztowana i wtrącona do więzienia, w którym przebywa pięć lat. Podczas gdy jej rodzina jest szykanowana i prześladowana, Rebija przeżywa prawdziwy koszmar, doświadczając i będąc świadkiem tortur, gwałtów i egzekucji. Po pięciu latach więzienia zostaje uwolniona dzięki interwencji międzynarodowych organizacji obrony praw człowieka. Dziś Rebija Kadir mieszka w Stanach Zjednoczonych, gdzie jako Prezydent Światowego Kongresu Ujgurów działa na rzecz obrony praw i tożsamości kulturowej swych rodaków. Od lat jest poważną kandydatką do Pokojowej Nagrody Nobla.

Szturmując niebo to książka niezwykła i poruszająca. Stanowi kolejne wiarygodne i głośne świadectwo zbrodni chińskiego reżimu, łamania praw człowieka, prześladowań mniejszości narodowych oraz niszczenia ich kulturowej spuścizny.

Autorka bardzo realistycznie opowiada o historii i tradycji Ujgurów, którzy przez wieki musieli walczyć o zachowanie narodowej tożsamości, mając nieszczęście żyć na kawałku ziemi o ważnym znaczeniu strategicznym i obfitującym w bogactwa naturalne – łakomy kąsek dla ościennych krajów. Dzięki jej wspomnieniom mamy niepowtarzalną okazję poznać tę interesującą kulturę oraz współczesną sytuację Ujgurów w komunistycznych Chinach. Z perspektywy członkini prześladowanej mniejszości możemy spojrzeć na realia życia w państwie totalitarnym – i to od momentu jego zarania, poprzez morderczą rewolucję kulturalną Mao, rządy Bandy Czworga, aż po współczesne wydarzenia jak te na Placu Tiananmen.

Biografia Rebiji Kadir daje nam również wgląd w tradycyjne ujgurskie społeczeństwo oczami kobiety, która dzięki swej niezwykłej odwadze, hartowi ducha i inteligencji uzyskała pozycję, o jakiej nikomu się nie śniło, a którą zdołała mądrze wykorzystać do walki o prawa swego narodu i kobiet. Jej postawa, determinacja, bezkompromisowość i poświęcenie budzą podziw i szacunek – wszystko, co osiągnęła, zawdzięcza tylko i wyłącznie sobie, co przecież jest nie do pomyślenia w patriarchalnym, islamskim społeczeństwie.

Szturmując niebo to doskonała okazja, by poznać bliżej mało znaną kulturę Ujgurów oraz dzisiejszą sytuację tej  mniejszości etnicznej w komunistycznych Chinach. Książka ich przywódczyni Rebiji Kadir to nadzieja nie tylko dla prześladowanych mniejszości, ale też dla milionów kobiet na całym świecie uwięzionych w narzuconych im rolach społecznych. Gorąco polecam!

Autor: Rebija Kadir, Alexandra Cavelius
Tytuł: Szturmując niebo. Opowieść o życiu chińskiego wroga numer jeden.
Przekład; Urszula Poprawska
Wydawca: Czarne
Data wydania: październik 2011
Liczba stron: 448
Oprawa: miękka
Wymiary: 205 x 125 mm
ISBN: 978-83-7536-250-3
Kategoria: literatura faktu, biograficzna

Autorka recenzji prowadzi bloga pode adresem: http://zwiedzamwszechswiat.blogspot.com/