Te, jedne z piękniejszych słów dotyczących pracy na scenie, pozostawił po sobie wybitny rosyjski twórca teatralny, Konstanty Siergiejewicz Stanisławski. Był reżyserem teatralnym, aktorem, wykładowcą, twórcą reżyserii, opery i pierwszego systemu interpretacji. Był także etykiem teatru. Zasłynął w międzynarodowym świecie teatru także za sprawą tzw. metody Stanisławskiego, czyli wykorzystywanego do dziś systemu reguł sztuki aktorskiej.
Wielki Stanisławski naprawdę nosił nazwisko Aleksiejew. Przyszedł na świat 17 stycznia 1863 roku w Moskwie, w bogatej rodzinie kupieckiej. Ponieważ zawód aktora nie był wówczas powodem do dumy, aby nie narażać na szwank dobrego imienia rodziny Aleksiejewów przybrał pseudonim artystyczny Stanisławski. Inspiracją było nazwisko pewnej tancerki – właśnie Stanisławskiej.
W 1888 roku był jednym z założycieli Moskiewskiego Towarzystwa Sztuki i Literatury. W roku 1898 razem z Władimirem Niemirowiczem-Danczenką napisał Manifest przyszłości teatru i założył Moskiewski Teatr Artystyczny (MChAT), któremu poświęcił większość życia, i z którym jest do dziś kojarzony.
Zasadniczą wiedzę aktorską zdobył w okresie pracy w Małym Teatrze w Moskwie. Opierając się na tradycjach teatru rosyjskiego, w którym bardziej od przedstawienia liczyło się przeżywanie uczuć bohatera, stworzył system aktorskiego mistrzostwa, które stało się podstawą dla współczesnych aktorów, zarówno w Rosji, jak i za granicą. Jeden z uczniów Stanisławskiego, Michaił Czechow, wyemigrował do Ameryki, gdzie spopularyzował metody gry aktorskiej swojego nauczyciela. Dzięki temu obecna szkoła aktorska założona przez Lee Strasberga i nosząca jego imię, kształci aktorów według metody Stanisławskiego. Pierwszym przedstawieniem, opracowanym według tego systemu był Car Fiodor Iwanowicz Aleksieja Tołstoja. Dramat ten był politycznie podejrzany, ponieważ ukazywał cara słabego. W rolę cara wcielił się Iwan Moskwin.
Stanisławski zmarł w Moskwie 7 sierpnia 1938 roku, jednak jego słynna metoda pozostaje wciąż podstawą aktorskiego warsztatu kolejnych pokoleń artystek i artystów sceny na całym świecie.
Nie ma wielkich i małych ról, są tylko wielcy i mali aktorzy.
Słynna metoda (system) Stanisławskiego to nic innego, jak zbiór reguł sztuki aktorskiej. Odkrywa ona nowe środki techniki aktorskiej oparte na realizmie psychologicznym postaci. Stanisławski angażuje w grę cały organizm – w przeciwieństwie do Diderota, uważa, że umysł i ciało współgrają dzięki podświadomości (sprzeciwiał się teorii umysłu kierującego ciałem). Uważał, że Świadome oddziałuje na podświadomość i to było jednym z jego podstawowych haseł.
Uważa za podstawę do gry tzw. okoliczności założone, w których skład wchodzi m.in. zadanie główne. Są to okoliczności scenariuszowe, jak również historyczne, oraz konsekwencje wynikające z decyzji reżysera, czy wizji scenografa, które po wnikliwej analizie psychologicznej tworzą schemat stworzenia postaci aktorskiej. Zadanie założone jest głównym zadaniem danej postaci w założeniu scenariusza, natomiast podczas poszczególnych scen dzieli się na zadania poboczne. Stanisławski nakazuje aktorowi czerpać z punktów odniesień własnych, to jest zapisu przeżyć wewnętrznych, wspomnień itp. Zaczyna się od tego, że aktor potrafi wyobrazić sobie wszystko cieleśnie. Wyobraża sobie, co by się stało, gdyby znalazł się w takiej sytuacji. Aktor powinien być w każdej chwili gotowy na odbieranie bodźców, a co za tym idzie na dokonanie improwizacji. Na grę aktora wpływa również gra jego partnera i dostarczane przez niego bodźce. Wyobraźnia, obserwacja i własne przeżycie. Czyli to, na czym według Stanisławskiego powinni opierać się aktorzy i aktorki. Opracowane przez niego ćwiczenia do dziś stanowią podstawę kształcenia aktorów.
Metoda została opisana po raz pierwszy w pracy Stanisławskiego, (po rosyjsku: Rabota aktiora nad soboj – Praca aktora nad sobą, Moskwa, 1938 r., polski przekład: Warszawa, 1954 r.) Stanisławski był także autorem innych książek cenionych w środowisku teatralnym: Moje życie wsztuce oraz Praca aktora nad rolą.
Źródło: Wikipedia.org