Jerzy Pilch – polski pisarz, publicysta, dramaturg i scenarzysta filmowy.
Urodził się 10 sierpnia 1952 roku w Wiśle. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Polonista, który wybrał jednak praktykowanie literatury. Wiernych czytelników i czytelniczki zdobył sobie jeszcze w stanie wojennym jako autor zabawnych, satyrycznych i niezwykłych felietonów literackich… czytanych na spotkaniach krakowskiego czasopisma mówionego Na Głos. Szybko stał się jednym z najpopularniejszych autorów Tygodnika Powszechnego (do 1999 roku był członkiem zespołu redakcyjnego), następnie publikował felietony na łamach kolejno: Hustlera, Polityki (od marca 1999 do czerwca 2006) i Dziennika (od czerwca 2006 do sierpnia 2009). Obecnie pisze w tygodniku Przekrój.
Pierwszy zbiór opowiadań wydany przez Pilcha – pełen groteskowych portretów znanych wtajemniczonym ludzi i zdarzeń – był jakby naturalnym przedłużeniem jego felietonistyki, jednakże w następnych tomach swojej prozy pisarz ujawnił talenty narracyjne a także wyjątkową zdolność budowania anegdot. Jego opowieści są atrakcyjne językowo i nadzwyczaj śmieszne, a zarazem podszyte nostalgią: ich bohaterowie poszukują daremnie smaku swej młodości, odchodzących w przeszłość przyjaciół, kobiet, których nigdy już nie posiądą. Ten ból egzystencji ukoić może jedynie ubranie wspomnień w literacką, anegdotyczną formę, co też Pilch robi w sposób perfekcyjny, zapraszając do swych ironiczno-filozoficznych gawęd czytelników. (za:Culture.pl)
Lureat „Paszportu Polityki” za Bezpowrotnie utraconą leworęczność (1998). Był siedmiokrotnie nominowany do Nagrody Nike. Otrzymał ją w roku 2001 za powieść Pod mocnym aniołem.
W 1989 otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich za tom Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej. W maju 1998, za książkę Tysiąc spokojnych miast otrzymał wyróżnienie Krakowska Książka Miesiąca. W 2001 uhonorowano go nagrodą Nike za powieść Pod Mocnym Aniołem.
Pisarz był także pomysłodawcą Ogólnonarodowego Konkursu na Opowiadanie, który ogłosił na łamach Polityki pod koniec 2003. Konkurs nosił nazwę „Pisz do Pilcha” i jego owocem jest antologia Pisz do Pilcha. Opowiadań współczesnych trzydzieści i trzy (2005).
Prywatnie jest kibicem klubu piłkarskiego Cracovia i członkiem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
W 1994 jego powieść Spis cudzołożnic. Proza podróżna została przeniesiona na duży ekran. Reżyserem, autorem scenariusza oraz odtwórcą głównej roli w filmie Spis cudzołożnic (1994) jest Jerzy Stuhr. Pilch był współtwórcą dialogów do adaptacji, pojawił się również na ekranie w epizodycznej roli mężczyzny, którego główny bohater spotyka w barze.
Jerzy Pilch jest również autorem scenariuszy do dwóch filmów z cyklu Święta polskie – Żółtego szalika (2000) oraz Miłości w przejściu podziemnym (2006). Pierwszy obraz został nagrodzony m.in. na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Sztuki Pilcha były adaptowane dla potrzeb Teatru TV (Monolog z lisiej jamy 1998 i Narty Ojca Świętego 2006). Ponadto na podstawie powieści Pilcha Inne rozkosze powstał również spektakl telewizyjny pod tym samym tytułem (1998).
Pisarz jest również autorem scenariusza dwóch odcinków serialu telewizyjnego Bar Atlantic. Wystąpił także w filmie Witolda Adamka Wtorek (2001). Jest też bohaterem dokumentu Jerzy Pilch. Wyznania człowieka piszącego po polsku (1991).
Jestem wszetecznikiem. Jestem najzwyklejszym w świecie erotomanem. Ale proszę mi powiedzieć, dlaczego nim jestem? Co mną powoduje? Jaki demon mnie prowadzi? Dlaczego mam nieznośnie sentymentalny zwyczaj opowiadania swym aktualnym kobietom o ziemi cieszyńskiej? Dlaczego każdej nowo poznanej kobiecie obiecuję wspólne życie? Dlaczego, choć wiem że kłamię, wyobrażam sobie, że mówię prawdę, i tę rzekomą prawdę wyobrażam sobie tak intensywnie, że w końcu myślę, że to naprawdę prawda?
(Inne rozkosze)
Twórczość:
Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej („Puls”, Londyn 1988) – Nagroda Fundacji im. Kościelskich 1989
Spis cudzołożnic. Proza podróżna („Puls”, Londyn 1993)
Rozpacz z powodu utraty furmanki („Znak”, Kraków 1994)
Inne rozkosze („a5”, Poznań 1995)
Monolog z lisiej jamy („Universitas”, Kraków 1996)
Tezy o głupocie, piciu i umieraniu („Puls”, Londyn 1997) – finalistka Nagrody literackiej Nike 1998
Tysiąc spokojnych miast („Puls”, Londyn 1997)
Bezpowrotnie utracona leworęczność („Wydawnictwo Literackie”, Kraków 1998) – finalistka Nagrody literackiej Nike 1999, Paszport Polityki 1998
Opowieści wigilijne – wraz z Olgą Tokarczuk i Andrzejem Stasiukiem („Czarna Ruta”, 2000)
Pod Mocnym Aniołem („Wydawnictwo Literackie”, Kraków 2000) – Nagroda literacka Nike 2001
Upadek człowieka pod Dworcem Centralnym („Wydawnictwo Literackie”, Kraków 2002)
Miasto utrapienia („Świat Książki”, Warszawa 2004)
Narty Ojca Świętego („Świat Książki”, Warszawa 2004)
Moje pierwsze samobójstwo („Świat Książki”, Warszawa 2006) – finalistka Nagrody literackiej Nike 2007
Pociąg do życia wiecznego – zbiór felietonów, które ukazały się w latach 2002-2006 na łamach tygodnika „Polityka” i od czerwca 2006 w „Dzienniku” („Świat Książki”, Warszawa 2007)
Marsz Polonia („Świat Książki”, Warszawa 2008)
Sobowtór zięcia Tołstoja („Świat Książki”, Warszawa 2010)
Dziennik („Wielka Litera”, 2012)
Źródła: Culture.pl, Wikipedia.org