Magdalena Samozwaniec, córka Wojciecha Kossaka i siostra Marii Jasnorzewskiej-Pawlikowskiej, mistrzyni parodii, była bardzo popularną powieściopisarką i felietonistką. Znakomicie posługiwała się piórem, odznaczała się wyjątkowym, satyrycznym temperamentem, a jej sposób pisania był oryginalny, błyskotliwy, pełen wdzięku i żartobliwości.

Magdalena Samozwaniec, z domu Kossak, po kolejnych mężach nosiła też nazwiska Starzewska i Niewidowska. Urodziła się 26 lipca 1894 roku w Krakowie. Była wnuczką Juliusza Kossaka, córką Wojciecha Kossaka, siostrą Jerzego Kossaka oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, o której napisała książkę Zalotnica niebieska i z którą tworzyła przez całe życie idealny, intelektualno-emocjonalny duet. Jest także autorką zbeletryzowanych wspomnień barwnie opisujących rzeczywistość dwudziestolecia międzywojennego: Maria i Magdalena.

Początkowo pobierała nauki w domu; szczególny nacisk kładziono na jej znajomość języków obcych. W efekcie doskonale władała językiem angielskim, niemieckim i francuskim oraz przetłumaczyła kilka powieści z języka niemieckiego i rumuńskiego. Ukończyła Szkołę Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej, a następnie kurs zdobnictwa, na którym nauczyła się batikarstwa (barwienie tkanin).

Dzieciństwo i młodość spędziła w Kossakówce, niezwykłym i wyjątkowym domu, w którym dominował nastrój swobody, pogody i artystycznej beztroski. Często też w latach późniejszych odwiedzała dom rodzinny. Od dzieciństwa przebywała wśród artystów i pisarzy, którzy w nim gościli. Jako dorosła kobieta mieszkała w Krakowie, jednak często bywała też w Warszawie, gdzie miała wielu znajomych. Dużo podróżowała, wielokrotnie odwiedziła Francję, odbyła z siostrą wycieczkę statkiem wzdłuż wybrzeży Afryki Północnej, była też w Londynie.

Jej pierwsze prace powstały już w dzieciństwie, do czego niewątpliwie przyczyniło się inspirujące otoczenie. Debiutowała humoreską Wyjazd mamy do miasta, którą opublikowała  w dzienniku Nowiny pod pseudonimem Maud. Częściej jednak jako jej „prawdziwy” debiut przytacza się wydaną w 1922 roku purenonsensową, satyryczną parodię Trędowatej Mniszkówny Na ustach grzechu: Powieść z życia wyższych sfer towarzyskich i od razu zyskała sławę. Nad powieścią pracowała razem z Marią Pawlikowską-Jasnorzewską i jej mężem, Janem Gwalbertem Pawlikowskim, który wymyślił jej pseudonom – Magdalena Samozwaniec. Od tamtej pory zawsze się  nim posługiwała. Karol Estreicher napisał o niej, że weszła do naszej literatury wielkim krokiem. Tam zasiadła nie wśród wieszczów ani nauczycieli narodu, lecz wśród polskich satyryków.

Wystawiła wraz z Arturem Maryą Swinarskim szopkę satyryczną Kukiełki u Hawełki, współpracowała z wieloma czasopismami m.in. Świat, Wiadomości Literackie, Cyrulik Warszawski, Tygodnik Ilustrowany, Tęcza. Pisywała również do dzienników, które chętnie zamieszały jej wiersze i felietony. Współpracowała także z warszawskim kabaretem „Stańczyk”. Pisała farsy i komedie, wystawiane w teatrach, humoreski i felietony, powieści, wiersze i bajki satyryczne dla dzieci i młodzieży. Bardzo lubiła wieczory autorskie; dzięki nim utrzymywała stały kontakt z czytelnikami i czytelniczkami. W zasadzie do końca życia jeździła z odczytami po całym kraju, a ludzie biegali tłumnie, aby usłyszeć wesołe i tłuściutkie kawały – jak sama wspominała.

Zmarła 20 października 1972 roku w Warszawie.

Garść cytatów:

Często cytuję samą siebie. Dodaje to pieprzu mojej konwersacji.

Człowiek na starość przypomina emerytowanego aktora, który siedzi na widowni i smętnie spogląda jak jego ulubione role gra kto inny.

Daj drugiemu dojść do głosu – przecież wiesz, co chcesz powiedzieć, a nie wiesz co powie ten drugi, więc to powinno być dla ciebie ciekawsze.

Dużo ludzi nie wie, co robić z czasem. Czas nie ma z ludźmi tego kłopotu.

Idź przez życie z podniesionym czołem, a nie z zadartym nosem.

Mąż stary – widmo, które chodzi po domu i brzdąka łańcuchami małżeńskimi.

Mężczyzna nie lubi, aby w domu był ktoś nudniejszy od niego. Trzeba na to bardzo uważać.

– Milcz! – wydarła ze spienionych warg hrabina – jeżeli nie chcesz, bym wyszła wobec ciebie ze złoconych ram mego dobrego wychowania. (Na ustach grzechu)

Miłość niejednokrotnie przyrównywano do choroby. Należy dodać dla ścisłości, że jest to choroba, podczas której chorzy zazwyczaj kładą się do łóżka.

Miłość to krótki okres czasu, w którym jakiś bliźni płci przeciwnej jest o nas tego samego zdania, co i my.

Miłość to stan wyjątkowy. Serce bije na alarm, wszystkie zmysły są w pogotowiu, następuje wówczas jednak zaćmienie umysłu. A więc uwaga!

Można być zabawnym, ale nie należy być śmiesznym.

Naprawdę starym jest się wówczas, kiedy się to powie o sobie w towarzystwie, a nikt się nie śmieje i nie zaprzecza.

Niedyskrecją męską wybrukowane jest piekło.  

Nie ma kobiet niezrozumiałych, są tylko mężczyźni niedomyślni.

Dzieła:

Na ustach grzechu: powieść z życia wyższych sfer towarzyskich, Kraków 1922
Czy chcesz być dowcipny? Straszliwe opowieści „na wesoło”, Warszawa 1923
Malowana żona, Warszawa 1924
Kartki z pamiętnika młodej mężatki, Warszawa 1926
Starość musi się wyszumieć, Warszawa 1926
Mężowie i mężczyźni, Warszawa 1926
O kobiecie, która znalazła kochanka: powieść osnuta na tle najbliższej, nieokreślonej bliżej przyszłości. Rzecz dzieje się w Krakowie, Warszawa 1930
Wielki szlem: powieść tylko dla brydżystów, Warszawa 1933
O dowcipnym mężu dobrej Ludwiki: powieść, Warszawa 1933
Ponura materialistka: nowele, Poznań 1934
Świadome ojcostwo, Warszawa 1936
Maleńkie karo karmiła mi żona, Warszawa 1937
Wróg kobiet, Warszawa 1938
Piękna pani i brzydki pan, Warszawa 1939
Królewna Śmieszka, Kraków 1942
Fraszki Magdaleny Samozwaniec. Wiek XX, Kraków 1944
Tylko dla kobiet, Katowice, 1946
Błękitna krew, Kraków 1954
Moja wojna trzydziestoletnia, Warszawa 1954
Maria i Magdalena, Kraków 1956
Tylko dla mężczyzn, Katowice 1958
Młodość nie radość: powieść satyryczna, Warszawa 1960
Czy pani mieszka sama? Katowice 1960
Pod siódmym niebem, Warszawa 1960
Tylko dla dzieci: wiersze i bajki satyryczne dla młodszych i starszych, Kraków 1960
Komu dziecko, komu? Powieść satyryczno-obyczajowa, Warszawa 1963
Tylko dla dziewcząt, Warszawa 1966
Szczypta soli, szczypta bliźnich, Warszawa 1968
Krystyna i chłopy, Warszawa 1969
Zalotnica niebieska, Warszawa 1973
Łyżka za cholewą, a widelec na stole: mała kulinarna silva rerum, Kraków 1974
Angielska choroba, Warszawa 1983
Baśnie, Warszawa 1987
Z pamiętnika niemłodej już mężatki, Warszawa 2009 (przygotowane do druku przez Rafała Podrazę, ciotecznego wnuka Magdaleny Samozwaniec)
Moja siostra poetka, Warszawa 2010 (przygotowane do druku przez Rafała Podrazę, ciotecznego wnuka Magdaleny Samozwaniec)

Źródło: Bg.agh.edu.pl, Wikipedia.org