Wstępny program tegorocznych obchodów:

Start o godz. 18:30 – część oficjalna, w której znajdzie się:

– Wystąpienie dr. Tomasza Makowskiego, dyrektora Biblioteki Narodowej
– Seria wystąpień Pecha Kucha na temat domeny publicznej.
– Rozstrzygnięcie Turniej Elektrybałtów – konkursu na automatycznego poetę remiksującego utwory z domeny publicznej,

W tym roku obchody zostaną przedłużone do części nieoficjalnej – imprezy / Open GLAMu, w ramach której dj Kwazar zremiksuje m.in. unikalne nagrania Paderewskiego.

Pełna lista twórców, których dzieła znajdą się w domenie publicznej od 1 stycznia 2012 roku.

Co to jest domena publiczna?
(Karolina Grodecka)

Domenę publiczną możemy rozumieć jako dobro wspólne całego społeczeństwa, a nawet całej ludzkości. Składają się na nią takie  zasoby wspólne, jak: dziedzictwo kulturowe, wspólny język, wspólna wiedza i wymieniane informacje czy środowisko naturalne i krajobraz. Dobra wspólne charakteryzują się tym, że ich wykorzystanie ma w jakimś stopniu nierywalistyczny charakter (dobra nie upływa wraz z konsumpcją).
Na początku 2010 roku europejskie konsorcjum “Communia” (zajmujące się zagadnieniami dotyczącymi “cyfrowej domeny publicznej”) opublikowało ‘Manifest domeny publicznej’, który stwierdza, że: Domena publiczna leży u podstaw naszej świadomości, wyrażonej przez wspólnotę wiedzy i kultury. Jest surowcem, dzięki któremu tworzymy nową wiedzę i dzieła kultury. Zdrowa i prosperująca Domena publiczna jest niezbędna dla zapewnienia społecznego i ekonomicznego dobrobytu naszych społeczeństw.

Domena publiczna to także pojęcie prawne. W świetle prawa autorskiego jest rozumiana jako narzędzie gwarantowania dostępu do nauki, edukacji i kultury. Daje wszystkim obywatelom nieograniczone prawo do dzieł, których wykorzystanie nie podlega restrykcjom i ograniczeniom, ponieważ prawa majątkowe do twórczości wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego. Domena publiczna definiowana jest jako abstrakcyjny zbiór utworów, które nie są kontrolowane, zabezpieczone czy zawłaszczone przez kogoś na mocy systemu własności intelektualnej. Określenie to ma wskazywać, że utwory są “własnością publiczną”, dostępne dla każdego z nas, do wykorzystania w dowolnym celu.

O domenie publicznej mówi się najczęściej w opozycji do utworów, których wykorzystanie jest ograniczone. Zgodnie ze współczesnym polskim prawem autorskim oryginalne prace literackie, dzieła sztuki, utwory muzyczne itp. są chronione prawem od momentu ich stworzenia aż do 70 lat od śmierci autora/współtwórców. Po tym czasie wygasa prawo autorskie, a utwór wchodzi do domeny publicznej. W polskim systemie prawnym nie ma definicji public domain. Nie oznacza to, że w polskiej kulturze i literaturze korzystanie z zasobów będących własnością publiczną jest niemożliwe. Pojęcie to nie jest zakorzenione ani powszechnie stosowane. Niemniej jednak istnieje wiele inicjatyw i projektów, które opierają się na twórczości, do której wygasły autorskie prawa majątkowe, czyli będących w domenie publicznej. Korzystają z niej biblioteki cyfrowe, dygitalizując i udostępniają kopie cyfrowe utworów w Internecie.

Na gruncie polskim Koalicja Otwartej Edukacji podejmuje aktywne działania mające na celu upowszechnienie i zakorzenienie w świadomości publicznej istnienie domeny publicznej. Jednym z ważniejszych projektów edukacyjnych, który czerpie z zasobów domeny publicznej, jest Szkolna Biblioteka Internetowa Wolne Lektury (projekt prowadzony przez Fundację Nowoczesna Polska). Koalicja od dwóch lat organizuje Dzień Domeny Publicznej wpisując się tym samym w obchody globalnego święta Dnia Domeny Publicznej. Członkowie Koalicji aktywnie włączyli się także w opracowanie polskiego tłumaczenia Manifestu Domeny Publicznej.

Źródło: Domenapubliczna.org