Wojciech Fangor – polski malarz, grafik, plakacista i rzeźbiarz, współtwórca polskiej szkoły plakatu urodził się w Warszawie 15 listopada 1922 roku.

Śledząc rozwój niebywale różnorodnej twórczość tego artysty, nie sposób nie zauważyć, że Fangor nigdy nie porzucił myślenia o przestrzeni, traktowanej jako obszar doznań fizycznych albo metaforycznie. Jej badanie można uznać za najważniejszy motyw twórczości artysty.

Po prywatnych studiach u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego Wojciech Fangor otrzymał w 1946 roku zaocznie dyplom w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Na początku lat pięćdziesiątych tworzył obrazy zgodne z wymaganiami realizmu socjalistycznego, m.in. Matkę Koreankę (obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie).

W latach 1953-1961 był docentem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W okresie odwilży po śmierci Stalina odszedł od konwencji socrealizmu. Był współtwórcą Polskiej szkoły plakatu. W 1958 wraz ze Stanisławem Zamecznikiem zaprezentował w Salonie Nowej Kultury w Warszawie wybitne Studium przestrzeni – pierwszy environment* w Polsce.

fangor studium

 W roku 1961 wyjechał z kraju, w latach 1964 – 1965 przebywał w Berlinie Zachodnim, 1965-1966 w Anglii, od roku 1966 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. W okresie pobytu za granicą prowadził wykłady na wielu uczelniach artystycznych. Do Polski wrócił w roku 1999.

W 1970, jako jedyny dotychczas polski artysta, miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W latach 60. i 70. stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce op – artu. Fangor tworzył obrazy i instalacje przestrzenne, w których eksploatował twórczo „iluzyjną przestrzeń pozytywną”. Tak o twórczości Fangora z tego okresu pisze Bożena Kowalska:

Koła artysty były nieustannym, wielostronnym eksperymentem. Sprawdzał w nich wciąż w nowy sposób efekty działania jaskrawości czy stonowanych kolorów w ich zestawieniach, nasycenia i stopnia jasności barwy, wielkości kręgów, większej i mniejszej szerokości jej pasm oraz ich zagęszczenie lub ascetycznej oszczędności i dyskrecji wyrazu. Stosował też artysta w swoich obrazach wszelkie, znane z teorii barw, kontrasty, zwłaszcza zaś kontrasty kolorów występujących i wstępujących, a także zjawiska powidoków.

W połowie lat 70′ Fangor powrócił do malarstwa figuratywnego (studia przestrzenne wnętrz, prace typu „obraz w obrazie”). Namalował również serię obrazów opartą na przekazie telewizyjnym, wykorzystującą efekty wizualne typowe dla ekranu telewizora. W obrazach tych artysta odtwarzał ujęcia z ekranu telewizora jako masy niezróżnicowanego koloru, przypominającej nieco plakaty, by następnie przełamać obraz siatką pikseli i uzyskać pointylistyczną, „rozedrganą” fakturę. Od połowy lat 80′ Fangor komponuje obrazy, włączając w nie fragmenty scen, postaci i przedmiotów – często cytaty z innych znanych dzieł lub fragmenty przemalowane z ilustrowanych magazynów.

fangor2

Od kilku lat mieszkał ok. 60 km od Warszawy, we wsi Błędów. Jego twórczość z lat 60. do 90. została zaprezentowana w filmie dokumentalnym Fangor notatki z wystawy z 1991 roku produkcji TVP.

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011). W 1952 roku otrzymał nagrodę państwową III stopnia za obrazy Matka Koreanka i Lenin w Poroninie. W 1954 roku w 10 rocznicę Polski Ludowej odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Jest bohaterem filmu dokumentalnego z 2009 roku pt. Polnische Plakat Kunst – Wojciech Fangor, będącego częścią cyklu dokumentalnego skupionego na grafikach współtworzących zjawisko Polskiej szkoły plakatu.

Artysta zmarł 25 października 2015 roku. Został z nami jego wybitny dorobek.

* Environment (ang. otoczenie, środowisko) to jeden ze środków wypowiedzi jakimi posługuje się sztuka współczesna. Jest to sztucznie tworzona sytuacja przestrzenna przeznaczona dla osób pasywnie w niej uczestniczących. Może to być wnętrze, w którym ściany i sprzęty najeżone są ostrymi odłamkami szkła, albo pomalowana w pionowe pasy kabina z lustrzaną podłogą i sufitem – co na osobie znajdującej się wewnątrz robi wrażenie, że jest zawieszona w szybie ciągnącym się w nieskończoność. Istnieją również bardziej skomplikowane układy, działające na zasadzie wywołania szoku.

Koncepcja environment wywodzi się z niektórych poczynań dadaistów i surrealistów. Rozwinięta została w latach 50. przez Allana Kaprowa oraz artystów przeważnie związanych z pop-artem.

Źródło: Wikipedia.org

Fotografie z jednej z wystaw twórczości Wojciecha Fangora:

fangor3

fangor4

Fangor1

Plakaty autorstwa Wojciecha Fangora:

fangor5

Fangor6

fangor9

Fangor7

Fangor8

fangor10