Akcja powieści toczy się w państwie tureckim, a rozpoczyna się w listopadzie 1918 roku. Stambuł znajduje się pod okupacją zwycięskich w I wojnie światowej państw alianckich. 25-letnia Leyla jest małżonką Selima, sekretarza sułtana Mehmeta VI. Wkrótce ich rezydencja zostaje zarekwirowana przez francuskiego kapitana z rodziną, jednak dzięki porozumieniu z oficerem mogą nadal mieszkać w jednym skrzydle domu. Turcy, którzy nie mogą pogodzić się z rozpadem swojego państwa, zaczynają stawiać opór. Leyla, pod wpływem swojego brata, Orhana, wbrew woli męża, zaczyna również coraz mocniej angażować się w tę walkę. A wszystko rozpoczyna się od spotkania z rannym niemieckim archeologiem, Hansem Kästnerem, zwolennikiem Mustafy Kemala Atatürka. Niebawem pomiędzy nim a Leylą rodzi się miłość…

Lektura powieści Theresy Révay Na drugim brzegu Bosforu była moim pierwszym literackim spotkaniem z tą pisarką i już mogę powiedzieć, że żałuję, iż tak późno ją odkryłam. Przeczytana książka oczarowała mnie. Mamy tu do czynienia z fascynującą opowieścią osadzoną w bardzo burzliwych czasach, w miejscu, które stało się świadkiem znaczących przemian dziejowych.

Wraz z bohaterami powieści czytelnik ma okazję wędrować po ogarniętym rozruchami niepodległościowymi Stambule, a także odwiedzić odległą Anatolię. Plastyczny, sugestywny język autorki oraz doskonała znajomość historii i ówczesnej sytuacji, w jakiej znalazło się państwo tureckie, sprawiają, iż bez trudu możemy poczuć tamten klimat, z jednej strony dla nas tak egzotyczny, z drugiej zaś – bardzo niespokojny, przesiąknięty zamętem i chaosem.

Theresa Révay, posługując się słowem, namalowała w swej powieści niezwykły obraz Stambułu w momencie ważnych przemian dziejowych – obraz, który czytelnika porusza, który wywiera na nim ogromne wrażenie, gdyż pisarce znakomicie udało się ów moment uchwycić i oddać gorącą atmosferę tak ważnych dla historii Turcji lat.

Na tle tych burzliwych wydarzeń ukazana została miłość – w różnych jej odcieniach. Jest to miłość między mężczyzną i kobietą, miłość matczyna, miłość siostrzana, miłość do kraju ojczystego. To miłość niełatwa, stająca niejednokrotnie przed trudnymi wyborami i decyzjami, miłość wymagająca wielkiego poświęcenia, miłość zabarwiona rozpaczą i smutkiem, narażona na ból i cierpienia. To także umiłowanie wolności i niezależności. Te wszystkie barwy, blaski i cienie miłości, jakie odmalowała w książce Theresa Révay, sprawiają, iż opowiedziana tu historia nabiera niezwykłej głębi, wywołuje wiele emocji, wzbudza różnorakie odczucia i refleksje. Szczególnie że z tą niejednoznaczną miłością w powieści ściśle splatają się ludzkie tragedie i dramaty – zarówno ogółu, czyli tych wszystkich, którzy cierpieli z powodu niespokojnej sytuacji w kraju ogarniętym wojną, jak i poszczególnych jednostek, bohaterów powieści, tworzących barwny korowód postaci, obdarzonych przez autorkę dopracowanymi w szczegółach nietuzinkowymi charakterami i żywiołowymi uczuciami. Poza główną bohaterką Leylą wspomnieć tu należy jej ukochanego Hansa, darzącego ją przyjaźnią francuskiego kapitana Louisa, jego żonę Rose, kochankę Ninę, a także członków rodziny Leyli – męża Selima, brata Orhana czy teściową Gülbahar.

Od samego początku z łatwością udało mi się wczuć w sytuację Leyli, stąd podczas lektury utożsamiałam się z nią, targające nią emocje stały się moimi emocjami, mocno i dobitnie odczułam wszystkie cierpienia, jakich życie jej nie szczędziło. Jednak i pozostali bohaterowie wzbudzali we mnie wiele empatii, szczególnie gdy poznałam i zrozumiałam dręczące ich troski i motywy ich postępowania.

To połączenie fascynującej fikcji z historycznymi wątkami tworzy w powieści wspaniałą, barwną literacką mozaikę. Ta pięknie napisana, refleksyjna i nieco nostalgiczna historia nie tylko ukazuje potężne, gwałtowne i pełne namiętności uczucia, ale też utrwala bezpowrotnie przemijającą pewną epokę, ustępującą przed rodzącym się nowym porządkiem świata.

Powieść Na drugim brzegu Bosforu zachwyciła mnie i ujęła mnie za serce. To książka, która na długo zostaje w pamięci. Szczerze polecam ją wszystkim, szczególnie tym, którzy szukają w literaturze wzruszeń i uniesień – tych tutaj na pewno nie zabraknie. Warto się o tym przekonać osobiście.

Autor: Theresa Révay
Tytuł: Na drugim brzegu Bosforu
Tytuł oryginalny: L’auture Rive du Bosphore
Przekład: Magdalena Kamińska-Maurugeon
Data wydania: 18 lutego 2015
Wymiary: 125×200 mm
Liczba stron: 416
Oprawa: miękka
Wydawnictwo: Świat Książki
ISBN: 978-83-7943-588-3
Gatunek: powieść historyczna