Umysł jest dla siebie
Siedzibą, może sam w sobie przemienić
Piekło w niebiosa, a niebiosa w piekło.

Raj utracony jako geneza zła. John Milton w swoim poemacie rozpisuje się na temat walki Boga i Szatana oraz powstania i upadku człowieka. To dzieło filozoficzno-religijne leży w naukowych zainteresowaniach Davida Ullmana – wykładowcy akademickiego i zarazem światowego autorytetu w dziedzinie mitologii i wierzeń religijnych. Jest on tytułowym Demonologiem w książce Andrew Pypera.

Raj można jednak utrącić na wiele sposobów. Różne sposoby są sposoby jego pojmowania. Dla Davida ostoją, szczęściem i najważniejszą miłością jest jego córka Tess. To dla niej jest w stanie wejść nawet za bramy piekieł i być może będzie musiał to uczynić.

Pewnego dnia do Ullmana przychodzi tajemnicza kobieta. Nie podaje swego imienia, ani konkretnego celu wystosowuje tylko zaproszenie. To dotyczy wyjazdu do Wenecji i udania się w pewne miejsce, które podobno ma coś wspólnego z dziedziną naukową jaką zajmuje się Ullman. Na tę propozycje początkowo reaguje niedowierzaniem i nie bierze jej na poważnie, choć od kobiety otrzymał bilet lotniczy i zakwaterowanie w najlepszym hotelu. Dopiero problemy małżeńskie, których nie da się już rozwiązać skłoniły go do ucieczki. Decyduje się w tą przedziwną podróż zabrać swoją jedenastoletnią córkę i jedyną najbliższa mu osobę. Była między nimi pewna nić porozumienia, o wiele głębsza niż relacja ojciec-córka. To w nich czaiła się jakaś zagadka, niezbadany mrok…

Wenecja jawiła się jako kolejny tajemniczy element układanki. Piękna, ale zarazem złowieszcza. Ullman miał tu zadanie do wykonania, które przerosło jego normalne postrzeganie świata. Stanął oko w oko z nienazwanym złem, które czaiło się w wątłym ciele starszego mężczyzny. Albo to choroba psychiczna, albo opętanie. Ullman skłaniał się ku pierwszej wersji, póki mężczyzna nie przemówił głosem jego ojca. Jaki był cel tej podróży, z której Ullman powrócił sam…? Tess zaginęła, a w zasadzie według wszelkich dowodów nie żyje. Przecież widział ją spadającą z dachu wprost do kanału. Słyszał też jak mówi do niego „znajdź mnie”… Rzeczy nie mogą być takie jak się wydają, a rodzicielski instynkt i wszelakie znaki wskazują na coś więcej. To Nienazwane zło posiada jego córkę, a Ullman musi zmierzyć się z bestią i odzyskać swój utracony raj.

Powieść Andrewa Pypera należy do tych osobliwych, złożonych i niejednoznacznych. Ma w sobie specyficzne elementy, które odróżniają ją od klasycznych opowieści o opętaniu. To niby horror, ale ja skłaniam się ku przekonaniu, ze jest w nim coś więcej. To co najbardziej uderza w tej książce to język, dobór słów i układ zdań. Przepełnione są melancholią, smutkiem i pewnym żalem. Są to bardzo osobiste rozważania, przez które przemawia postać Davida Ullmana. Demony, opętanie, nienazwane zło, a nawet użycie poematu Miltona to tylko otoczka dla opisania większych wartości, które chce przekazać autor. To jego podróż. To jego rozliczenie, a może i sposób na pogodzenie się ze stratą fizyczną, czy duchową.

Coś przeraża w tej powieści, ale nie jest to autentyczny strach spowodowany makabrycznymi wydarzeniami opisanymi na stronie. Narracja w Demonologu jest poprowadzona inaczej, subtelniej, intymniej, po pewnym czasie Nienazwane Zło przybiera imiona, ale nie są to tylko nazwy poszczególnych demonów, ale i prawdziwe odczucia takie jak żałoba, samotność, czy zagubienie. To własne demony, upiory przeszłości, mrok, który czai się w duszy.

Ten horror wciąga, choć różni się od znanych mi okultystycznych opowieści o demonach i egzorcyzmach. To wyzwolenie duszy, rozliczenie może i samego autora. Nie mogę tu zapomnieć o przepięknym wydaniu, które podbija wyjątkowość tej książki, pewną tajemniczość, która zachęca samymi pożółkłymi kartkami i rycinami. Świat demonów staje się bardziej dostępny…

To było dziwne spotkanie, intrygująca podróż i gnanie za Nieznanym. Fabularnie jest to powieść dość gładko poprowadzona, bez żadnych zaskakujących zwrotów akcji, czy przerażających scen. Ważniejsze jednak w Demonologu są odczucia i tematy. To horror łączący w sobie dzieła literatury, podróż bogactwami architektury i pewne mroczne, melancholijne myśli, które sprawiają, ze Demonolog należy do książek wyjątkowych. 

*Cytat zamieszczony w książce Demonolog

Tytuł: Demonolog
Autor: Andrew PyperWydawnictwo: Zysk i S-ka
Seria: Chimaera
Liczba stron: 376
Data wydania: 2014
ISBN: 9788377854570
Kategoria: Horror