Greta Garbo – jedna z ikon światowego kina, niezwykła szwedzka aktorka, czterokrotnie nominowana do Oscara, w 1954 roku nagrodzona Honorowym Oscarem. Zyskała status jednej z największych gwiazd kina niemego. W latach 30’ nadal należała do grona najpopularniejszych aktorek. Z branży filmowej wycofała się nie skończywszy nawet czterdziestu lat. Ma na swoim koncie ponad 20 głównych ról w filmach fabularnych, a do jej największych osiągnięć aktorskich zalicza się kreacje przedstawione w filmach Ludzie w hotelu, Królowa Krystyna, Dama kameliowa i Ninoczka. W 1999 roku trafiła na 5 miejsce listy najlepszych aktorek wszech czasów, skompilowanej przez Amerykański Instytut Filmowy.

Przyszła na świat jako Greta Lovisa Gustafsson 18 września 1905 roku w Sztokholmie, gdzie jej rodzice przeprowadzili się w poszukiwaniu pracy. Keta (tak nazywano zdrobniale Gretę) wychowywała się wraz z dwojgiem rodzeństwa: siostrą Alvą i bratem Svenem. Nie lubiła szkoły. Dokuczano jej tam z powodu lekkiej nadwagi i wysokiego wzrostu (jako dwunastolatka osiągnęła swój dorosły wzrost, 170 cm). Była wówczas bardzo nieśmiała i zamknięta w sobie z powodu kompleksów. Już jako dziecko zdradzała skłonności do izolacji, co w jej dorosłym życiu miało się pogłębić. Jej ojciec zmarł, gdy miała 14 lat. Wtedy też porzuciła szkołę i rozpoczęła pracę w domu towarowym, skąd została zwolniona za kradzież sukienki. Wystąpiła w reklamie, co umożliwiło jej opłacenie kursu teatralnego. Zagrała także kilka epizodycznych ról w szwedzkich filmach.

Gdy miała szesnaście lat Erich Potschler zaproponował jej pierwszą rolę w filmie Petter włóczęga. Recenzje były przychylne aktorce. Jesienią 1922 roku Greta zdała egzamin wstępny do Królewskiej Akademii Sztuki Teatralnej. Tam zwrócił na nią uwagę Mauritz Stiller, najwybitniejszy wówczas reżyser w Szwecji, i powierzył jej rolę hrabiny Elżbiety w filmie Gdy zmysły grają. Film okazał się sukcesem, a w 1925 roku Greta Garbo zagrała w kolejnym. Był to obraz Zatracona ulica, który powtórzył sukces poprzedniej produkcji.

Pseudonim aktorki powstał w 1923 roku. Jest kwestią sporną, w jaki sposób powstał i czy wymyśliła go ona sama czy Mauritz Stiller.

GarboandStiller

W Berlinie Stiller i Garbo poznali Louisa Mayera, jednego z założycieli Metro-Goldwyn-Mayer, największej wówczas wytwórni filmowej. Zaproponował im wyjazd do Hollywood, by tam produkować kolejne filmy. W lutym 1926 roku miał premierę pierwszy amerykański film Stillera i Garbo, Słowik hiszpański. Okazał się sukcesem, tak jak kolejny, zatytułowany Kusicielka. W filmie tym aktorka zaprezentowała wiele egzotycznych strojów. Jeszcze przed premierą Kusicielki ukończono zdjęcia do filmu Symfonia zmysłów, w którym aktorka po raz pierwszy zagrała u boku Johna Gilberta. Kolejne filmy ugruntowały pozycję Grety Garbo jako jednej z najsłynniejszych aktorek tamtego okresu, m.in. Żar miłości (1928) czy ostatni niemy film Pocałunek (1929). Greta Garbo uchodziła także za jedną z najbardziej tajemniczych kobiet w Hollywood.

Kariera aktorki nie zachwiała się nawet z nadejściem ery filmu dźwiękowego. W roku 1930 miał premierę pierwszy dźwiękowy film Garbo, Anna Christie. Okazał się on dużym sukcesem, podobnie jak Romans, dwukrotnie nominowany do Oscara. Rok później zagrała główną rolę w filmie Mata Hari, a w kwietniu 1932 wystąpiła w produkcji Ludzie w hotelu, opartej na powieści Vicki Baum. W filmie tym Garbo wypowiedziała legendarne już słowa Chcę być sama. Obraz, w którym zagrali także Joan Crawford i John Barrymore, stał się ogromnym sukcesem. Pod koniec 1933 roku aktorka zagrała główną rolę w Królowej Krystynie, która uznawana jest za jej najlepszą kreację. Dobrze przyjęty został także kolejny film, Dama kameliowa, jednak Pani Walewska z 1937 roku nie zdobyła już uznania krytyków.

greta garbo

Przełomem okazał się film Ninoczka z 1939 roku. Komedia ta całkowicie zrywała z mitem Garbo jako kobiety zimnej, tajemniczej i niedostępnej. Aktorka wykazała się w nim poczuciem humoru, a sam film reklamowano sloganem Garbo się śmieje!. W 1941 nakręcono ostatni, jak się później okazało, film z Gretą Garbo. Była to Dwulicowa kobieta, w którym aktorka zagrała podwójną rolę. Produkcja ta okazała się całkowitą porażką komercyjną i zebrała bardzo negatywne oceny krytyków. Po tym filmie Garbo wycofała się z branży filmowej. Po raz ostatni pokazała się na ekranie w… filmie pornograficznym Adam & Yves (1974 r.), uchwycona w kadrze gdy przypadkowo znalazła się na planie, spacerując po ulicy Nowego Jorku.

Greta Garbo prowadziła samotniczy tryb życia. Stroniła od ludzi i źle czuła się w otoczeniu tłumu. Podczas kręcenia scen zbiorowych, w których brała udział większa liczba aktorów i statystów, musiano posłużyć się dublerką. Rzadko udzielała wywiadów i nie opowiadała o swoim życiu prywatnym, co przyczyniło się do stworzenia jej mitu i legendarnego wizerunku femme fatale. Była osobą biseksualną (choć według części osób znających ją prywatnie, była aseksualna). Miała romans między innymi z aktorem Johnem Gilbertem i pisarką Mercedes de Acosta. Nie potwierdza się teoria, jakoby miała mieć romans ze swoim mentorem, Mauritzem Stillerem, ponieważ reżyser był homoseksualistą. Z Johnem Gilbertem aktorka miała wziąć ślub. Podobno w ostatniej chwili podczas składania podpisów odłożyła pióro. Później nigdy już nie wyszła za mąż. Była luteranką.

W kolejnych latach pojawiały się próby nakręcenia nowych filmów, lecz żaden z tych projektów nie został zrealizowany. Aktorka rzadko pojawiała się publicznie, a jej naturalna potrzeba samotności osiągnęła po zakończeniu kariery apogeum. Aktorka prowadziła niemal pustelnicze życie w Nowym Jorku aż do końca swojego życia. Zmarła 15 kwietnia 1990 roku w Nowym Jorku na zapalenie płuc i niewydolność nerek. Jej ciało po śmierci poddano kremacji i po długotrwałych formalnościach prawnych prochy aktorki spoczęły w końcu na cmentarzu w jej rodzinnym Sztokholmie.

Źródło: Wikipedia.org