Marty Feldman, brytyjski scenarzysta, komik i aktor charakterystyczny był posiadaczem jednej z najbardziej rozpoznawalnych twarzy w historii brytyjskiego, a pewnie też i światowego kina. Jego wielka popularność była jednak efektem nie wyglądu (do którego zdawał się mieć wielki dystans), ale wyjątkowego talentu i wyczucia komicznego.

Urodził się 8 lipca 1934 roku (niektóre źródła podają błędnie rok 1933) w East End, ubogiej dzielnicy Londynu, w rodzinie żydowskich emigrantów z Rosji. Jego pełne nazwisko brzmiało Martin Alan Feldman, imię Marty to jego późniejszy pseudonim artystyczny.

Feldman porzucił szkołę w wieku lat 15, chcąc zostać muzykiem jazzowym. Wkrótce odkrył jednak u siebie zamiłowanie do komedii. W roku 1954 utworzył z Barrym Tookiem spółkę autorską, która pisała scenariusze do udanych telewizyjnych seriali komediowych, m.in. The Army Game, Bootsie and Snudge, a także słuchowiska radiowego Round the Home. W roku 1966 był jednym z autorów serialu telewizyjnego The Frost Report, uważanego za szczególnie ważny w historii brytyjskiej komedii, gdyż debiutowali w nim członkowie przyszłej grupy Monty Pythona.

Marty Feldman ożenił się w roku 1959 z Laurettą Sullivan. Małżeństwo to przetrwało aż do jego śmierci. W roku 1961 u Feldmana zdiagnozowano silną nadczynność tarczycy (chorobę Gravesa-Basedowa). Choroba ta trwale zmieniła jego wygląd, nadając mu charakterystyczny wytrzeszcz oczu, który stał się potem jego znakiem rozpoznawczym jako aktora.

Na ekranie TV Feldman po raz pierwszy pojawił się w roku 1967, w programie At Last the 1948 Show, wraz z Johnem Cleese, Grahamem Chapmanem i Timem Brooke-Taylorem. Sukces który osiągnął tym programem sprawił, że BBC zaproponowało mu własny, autorski show Marty (później tytuł zmieniono na It’s Marty). Dwukrotnie otrzymał za niego nagrodę BAFTA (jako najlepszy aktor komediowy i najlepszy autor). Program zdobył też uznanie międzynarodowe i został nagrodzony „Złotą Różą” festiwalu w Montreux.

martyfeldman 2 396x222Sukcesy te utorowały mu drogę do kariery w USA i na ekrany kinowe. W amerykańskiej telewizji występował w Dean Martin Show, miał też własny program zatytułowany The Marty Feldman Comedy Machine. Pierwszą jego dużą rolą kinową była rola Igora w filmie Mela Brooksa Młody Frankenstein. Film odniósł sukces, a produkcje kinowe stały się od tego czasu głównym zajęciem Marty’ego. Występował, jako aktor w produkcjach Mela Brooksa i innych. Sam napisał scenariusze i wyreżyserował dwa filmy: Ostatni film o legii cudzoziemskiej i Trapista w Nowym Jorku.

Jestem za stary, aby umrzeć młodo i zbyt młody, aby dorosnąć – powiedział reporterowi na tydzień przed śmiercią. Zmarł nagle 2 grudnia 1982 roku, w pokoju hotelowym w Meksyku, gdzie przebywał w związku z zdjęciami do filmu Żółtobrody. Przyczyną śmierci był zawał serca, wywołany przez ostre zatrucie pokarmowe spowodowane przez skorupiaki. Mel Brooks, w komentarzu DVD do filmu Młody Frankenstein wymienia inne czynniki, które mogły się przyczynić do nagłej śmierci aktora: palił ogromne ilości papierosów (5 paczek dziennie) i pił wielkie ilości kawy. Pomimo śmierci aktora film został ukończony, ale grana przez Feldmana postać ginie nagle przed jego końcem.

Pochowany został w Los Angeles na cmentarzu Forest Lawn Memorial Park, w pobliżu grobu swego idola, Bustera Keatona.

{youtube}GlPAVm8Gl6M{/youtube}

Filmografia:

Aktor:

Prosimy nie regulować odbiorników (Do not adjust your set),1968-69
Młody Frankenstein (Young Frankenstein), 1974, jako Igor
Przygody najsprytniejszego z braci Holmesów (The Adventure of Sherlock Holmes’ Smarter Brother), 1975, jako sierżant Sacker
40 gradi all’ombra del lenzuolo, 1976, jako Alex
Nieme kino (Silent Movie), 1976, jako Marty Eggs
Ostatni film o legii cudzoziemskiej (The Last Remake of Beau Geste), 1977, jako Digby Geste
Trapista w Nowym Jorku (In God We Tru$t), 1980, jako brat Ambroży
Slapstick (Slapstick (Of Another Kind)), 1982, jako Silvester
Żółtobrody (Yellowbeard), 1983, jako Gilbert

Scenarzysta i reżyser:

Ostatni film o legii cudzoziemskiej (The Last Remake of Beau Geste), 1977
Trapista w Nowym Jorku (In God We Tru$t), 1980

Źródło: Filmweb.pl, Wikipedia.org