Magię hiszpańskiego miasta odkryło wielu, także pisarze. Od wieków umiejscawiają oni akcje swoich powieści w hiszpańskim mieście i sprawiają, że Barcelona z każdą wydaną książką, pochłoniętą stroną i rozwikłaną zagadką staje się bardziej pożądaną przez amatorów pasjonujących podróży i prawdziwych fanatyków wycieczek. O katalońskich zakątkach pisał już, znany na całym świecie, Carlos Ruiz-Zafon, ale i mniej popularni, Julian Sanchez, Chufo Llorens, Ildefonso Falcones czy Eduardo Mendoza.

Literaci są prawdziwymi wielbicielami, ale i znawcami Barcelony. Piszą o największych zabytkach, czyli dziełach Gaudiego, kościołach i katedrach. Sagrada Familia, Santa Maria del Mar i dziesiątki innych kojarzonych z Hiszpanią budowli są często powiązane z losami danych bohaterów i stają się nieodłącznym elementem literatury hiszpańskiej. Książki sprawiają też, że miasto wiąże się ściśle z opowieściami fikcyjnymi, które stają się jego częścią, a oprócz tego uczą przeciętnego czytelnika prawdziwej historii Półwyspu Iberyjskiego, ponieważ bardzo wiele z wydanych powieści o Barcelonie to literatura historyczna.

Carlos Ruiz-Zafon, Cień wiatru

Powieść jest niewątpliwie najbardziej znaną pozycją traktującą o Barcelonie. Cień wiatru porwał tysiące czytelników na całym świecie, uczynił katalońskie miasto bardziej znanym, niż teraz czyni to drużyna piłkarska i przede wszystkim, zainspirował wielu innych twórców do pisania o Hiszpanii. Akcja powieści toczy się na ulicach Barcelony, a książki są głównym tematem podejmowanym przez Zafona. Daniel Sempere rozpoczyna przygodę swojego życia, kiedy ojciec pokazuje mu Cmentarz Zapomnianych Książek. Chłopiec odnajduje na nim tytułowy Cień wiatru, a po latach postanawia zacząć poszukiwania innych dzieł tajemniczego Juliusza Caraxa. Carlos Ruiz-Zafon podaje czytelnikom Barcelonę pełną sekretów, magii i z domieszką kryminału. Hiszpan posługuje się językiem niebywale bogatym, jest mistrzem tworzenia napięcia i wyjątkowej atmosfery. Największym atutem powieści jest fakt, iż to ona kształtuje Barcelonę, nie odwrotnie. To ona czyni miasto tak pociągającym. Średniowieczne dzielnice stolicy Katalonii są jedynie scenerią – i aż scenerią. Ulice współgrają z ciągiem wydarzeń, budynki uosabiają blaski i cienie charakterów, cała infrastruktura powojennej Barcelony jest sceną dla życia Daniela i innych postaci Cienia wiatru.

Ildefonso Falcones, Katedra w Barcelonie

Tomisko zaliczające się do literatury historycznej opowiada rozlegle o losach średniowiecznych mieszkańców Katalonii. Katedra to monumentalna i zapierająca dech w piersiach Santa Maria del Mar, budowana w XIV wieku przez ubogich, ale i bogobojnych Barcelończyków. Kościół jest scenerią dla wydarzeń przesyconych do cna biedą, religijnymi uprzedzeniami i prowadzącą do wielu cierpień nietolerancją. Wśród bohaterów powieści wyróżnia się Arnau Estanyol. Jest on synem chłopa pańszczyźnianego, który niegdyś wyrwał się spod władzy swojego bezlitosnego i okrutnego pana. Katedra w Barcelonie opowiada o losach biednego chłopca i wielkiej budowli, jednej z najznaczniejszych w historii Półwyspu Iberyjskiego. Arnau, z żebraka przeobraża się we wpływowego patrycjusza, dochodząc do zaszczytów, najpierw jako tragarz, następnie bankier. W barcelońskich uliczkach doznaje upokorzeń, płacze pod przyszłym ołtarzem katedry, kocha i nienawidzi. Całym jego życiem jest Santa Maria del Mar i potężna Barcelona, w której niemożliwe staje się faktem.

Chufo Llorens, Władca Barcelony

Znów powieść historyczna, do złudzenia przypominająca Katedrę w Barcelonie, jest typowym przykładem na to, jak pisarze spopularyzowali, nie tylko ogólnie, ale i w swoich kręgach, temat tajemniczego miasta Barcelony. Akcja pozycji rozgrywa się w XI wieku, tło dla niej tworzy oczywiście pełna uprzedzeń i niepokojów Katalonia. Głównym bohaterem Władcy Barcelony jest dziewiętnastoletni młodzieniec, Marti Barbany. Zakochuje się on w niewieście ze szlachetnego rodu i postanawia zasłużyć na jej rękę, wspinać się po społecznej drabince ówczesnego świata. Barcelońska metropolia umożliwia chłopakowi zdobycie pozycji. Motyw awansu społecznego w ziemi obiecanej, jaką była ówcześnie Barcelona, odegrał znaczną rolę zarówno w Katedrze… Falconesa, jak i u samego Llorensa. Ten drugi świetnie charakteryzuje w powieści prostych Hiszpanów, których największym marzeniem było zdobycie obywatelstwa Barcelony, a także średniowieczne społeczeństwo jako zacofaną i okrutną całość, masę będącą jednym bezlitosnym organizmem. Na kartach Władcy Barcelony Hiszpan przedstawia również dzieje hrabiego Ramona Berenguera I, którego losy przeplatają się z egzystencją Almodis z Marchii, hrabiny Tuluzy.

Carmen Laforet, Złuda

Uznana za najlepszą powieść hiszpańską XX wieku. W zachwytach nad nią rozpływał się między innymi mistrz pióra, Mario Vargas Llosa. Złuda jest z pewnością utworem trudnym, mrocznym, zagłębiającym się dalece w stan społeczeństwa hiszpańskiego po wojnie domowej, nie jest to literatura łatwa i przystępna. Autorka powieści, mając nieco ponad dwadzieścia lat potrafiła z niezwykłą wrażliwością zrozumieć i ująć na papierze wszystko to, co dręczyło, prześladowało całą Hiszpanię i jej mieszkańców we wczesnych latach czterdziestych. Barcelona staje się wyjątkowo istotnym elementem Nada (z hiszp. Nicość, oryginalny tytuł powieści), jest bowiem scenerią dla konkretnych wydarzeń, metaforą dla rozległej gamy uczuć bohaterów i najzwyczajniej w świecie, po prostu tłem historycznym. Złuda kompletnie nie wpisuje się już w schemat typowego, „barcelońskiego” kryminałku, literatury historycznej, gdzie dotykano głównie średniowiecza czy charakterystycznej dla Ruiza-Zafona bajkowej fikcji. Laforet opowiada na kartach powieści przesiąkniętą realizmem historię młodziutkiej Adrei, która przybywa do wielkiego miasta, aby kształcić się na uniwersytecie i mieszkać u swoich przedziwnych krewnych. Dziewczynę do głębi porusza Barcelona i odkrywa przed nią swoje mroczne tajemnice.