Adam Stanisław Hanuszkiewicz był znakomitym aktorem i wybitnym, niepokornym reżyserem teatralnym. To jemu zawdzięczamy m. in. nowatorską, wręcz kontrowersyjną Balladynę, z jeżdżącą na hondzie Bożeną Dykiel w roli głównej – przedstawienie, które swego czasu oburzyło konserwatywną część widowni. Jednocześnie jednak potrafił realizować piękne, literackie spektakle według dzieł Norwida czy Kochanowskiego.
W polskim teatrze był pionierem i prekursorem na wielu polach, co przysparzało mu trudności w relacjach z co bardziej konserwatywnymi odbiorcami i krytykami teatru. Mimo to, nie przejmując się często niesprawiedliwymi recenzjami, nie rezygnował z eksperymentów. Nie padał przed klasykami na kolana. Autor napisał dramat i umarł, a teraz reżyser musi to przełożyć na język współczesności – mawiał.
Wywoływał skrajne opinie. Recenzenci pisali o nim: Wymóżdżacz polskiego teatru, niszczyciel kultury polskiej, barbarzyńca w ogrodzie tradycji. Czasami apelowali nawet o zdejmowanie jego spektakli z afiszy. Nazywany bywał enfant terrible polskiego teatru. Jednocześnie jego praca spotykała się z uznaniem wielu znaczących osobistości świata kultury. Witold Lutosławski powiedział mu kiedyś: Pan buduje przedstawienie jak symfonię. Jan Kott z kolei orzekł: Na miejscu innych reżyserów klasyki popełniłbym samobójstwo, bo to się już nie da inaczej, niż ty to robisz, zrealizować.
Znany był ze swoich pogadanek, które wygłaszał niekiedy ze sceny tuż po zakończonym spektaklu – odnosił się do sztuki, niekiedy komentował rzeczywistość, nie stroniąc od bieżących tematów politycznych. Wierzył w teatr, który ma widzowi coś ważnego do przekazania.
Urodził się 16 czerwca 1924 roku we Lwowie. Przed wojną uczęszczał do Państwowego III Gimnazjum Męskiego im. Króla Stefana Batorego. Okupację spędził we Lwowie, a po ponownym wkroczeniu wojsk sowieckich do miasta w lipcu 1944 roku wstąpił do zespołu teatralnego Wojska Polskiego.
W 1945 roku pracował w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, przez rok występował także w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze. Debiutował tam rolą Wacława w Zemście Aleksandra Fredry w reżyserii Stefanii Domańskiej. Nie ukończył żadnej szkoły aktorskiej. Egzamin zdał eksternistycznie w 1946 roku w Łodzi przed komisją złożoną z Leona Schillera, Edmunda Wiercińskiego, Jacka Woszczerowicza i Aleksandra Zelwerowicza. Następnie do roku 1949 występował w zespole Juliusza Osterwy w Teatrze Dramatycznym w Krakowie, później do 1950 roku w Teatrze Rozmaitości w Warszawie i do 1955 w Teatrze Polskim w Poznaniu, gdzie w 1951 roku wyreżyserował swój pierwszy spektakl, Niespokojną starość Leonida Rachmanowa.
Od 1955 pracował głównie w Warszawie. Był współtwórcą Teatru Telewizji, gdzie w 1955 roku wyreżyserował swoją pierwszą sztukę telewizyjną (Złoty lis Jerzego Andrzejewskiego) i był w latach 1957 – 1963 naczelnym reżyserem. W latach 1956 – 1968 pracował jako reżyser i dyrektor Teatru Powszechnego.
W 1968 został dyrektorem Teatru Narodowego po usunięciu ze stanowiska Kazimierza Dejmka, którego inscenizację Dziadów uznano za antyradziecką. W 1970 po raz pierwszy od 1944 odwiedził swój rodzinny Lwów. Nawiązał kontakt z Polskim Teatrem Ludowym we Lwowie prowadzonym przez Zbigniewa Chrzanowskiego. Na początku lat 80. stracił zaufanie władzy i został odwołany ze stanowiska dyrektora w 1982 roku. W czasie stanu wojennego włączył się do bojkotu telewizji realizowanego przez środowisko aktorskie. Reżyserował wówczas w warszawskich teatrach Ateneum i Studio oraz w Łodzi i za granicą. W latach 1989-2007 był dyrektorem Teatru Nowego w Warszawie.
Od wielu już lat nie pokazywał się publicznie.
Zmarł 4 grudnia 2011 roku w warszawskim szpitalu przy ul. Stępińskiej, miał 87 lat.
W 2012 roku ukazał się wywiad – rzeka z artystą zatytułowany Kobieto! Boski diable.
Źródła: Wikipedia.org, Polityka.pl