George Andrew Romero, amerykański reżyser i scenarzysta, uważany jest niekiedy wręcz za kultowego i to już od czasu swego filmowego debiutu, filmu Noc żywych trupów z 1968 roku, horroru dziś zaliczanego do klasyków kina grozy, a jednocześnie uznawanego za dzieło przełomowe.

Film był przełomem – zarówno dla kina grozy jak i kina w ogóle. Uważa się, że zapoczątkował nowożytną epokę horroru, charakteryzującą się tym, iż tego typu kino zapewnia widzowi nie tylko rozrywkę na poziomie, ale znaleźć można w nim także elementy krytyki społeczeństwa i polityki. Romero w Nocy żywych trupów złamał wszelkie dotychczas znane kanony horroru, m.in. poprzez zakończenie (główny bohater, po uporaniu się z hordami zombie, ginie bez przyczyny z ręki człowieka) oraz kreację postaci – głównym bohaterem filmu jest czarnoskóry mężczyzna (Duane Jones), co dotychczas nie miało miejsca. Jak na realia lat 60’ XX wieku film był także niezwykle krwawy i brutalny. Mimo wszystkich kontrowersji, niskobudżetowy film Romera spodobał się i do dziś powstają liczne jego kontynuacje oraz rozmaite wariacje na temat. Film uzyskał status należącego do domeny publicznej i można nie tylko legalnie i bezpłatnie pobrać go z internetu, ale też dzielić się nim do woli. Metaforyczny wymiar miała także kontynuacja filmu, powstały w 1978 roku Świt żywych trupów, w którym główni bohaterowie szukają schronienia w centrum handlowym, jednak i ono także zostaje opanowane przez żywe trupy – film zawiera bardzo czytelną krytykę konsumpcjonizmu.

Night of the Living Dead afficheCiekawe jest, że to właśnie Romero wprowadził do kultury masowej postać zombie, którą znamy dzisiaj. Wcześniej zombie utożsamiany był z haitańskim kultem voodoo*.

Pojęcie zombie wywodzi się właśnie z kultu voodoo, w którym oznacza osobę silnie zniewoloną i ślepo lub nieświadomie wykonującą polecenia osoby kontrolującej ją, najczęściej będąc pod wpływem środków odurzających. Taki typ zombie był obecny w kulturze od drugiej połowy lat 20. XX wieku do prawie końca lat 60., kiedy to powstał film George’a Romera Noc żywych trupów, w którym zombie przedstawiano jako nieumarłego: osobę martwą, powstającą z grobu i starającą się zaspokoić żądzę krwi poprzez konsumpcję świeżego ludzkiego mięsa lub mózgu.

W roku 1966, dwa lata przed Nocą żywych trupów, powstał film Plaga żywych trupów – w filmie tym martwi także powstawali z grobów, miało to jednak związek właśnie z voodoo.

Po sukcesie Nocy żywych trupów taki obraz zombie rozpowszechnił się w kulturze masowej i dziś mało kto kojarzy zombie z voodoo, ponieważ przyjęli się nieumarli w stylu Romera – spotkać można ich w filmach (kolejne filmy z serii Żywych trupów czy współczesne filmy dla młodzieży, w których zombie morduje się w bardzo widowiskowy sposób), grach komputerowych (np. Resident Evil, Left 4 Dead, Dead Island, Postal 2: Apocalypse Weekend,The House of the Dead, Half-Life oraz Eternal Damnation), grach fabularnych (np. All Flesh Must Be Eaten – gra, w której główną ideą jest występowanie zombie) oraz w literaturze (np. Zombie Survival autorstwa Maxa Brooksa).

Night-of-the-Living-Dead-zombie 320Sam Romero urodził się 4 lutego 1940 roku w Nowym Jorku. Jest synem emigranta z Kuby hiszpańskiego pochodzenia i Amerykanki pochodzenia litewskiego. Kinem zainteresował się już jako dziecko. Swój pierwszy film stworzył w 1954 roku na amatorskiej kamerze, był to krótkometrażowy The Man from the Meteor. Po skończeniu szkoły wraz z przyjacielem założył Image Ten Productions, firmę specjalizującą się w produkowaniu reklam.

W 1968 roku za pieniądze zarobione dzięki swej firmie nakręcił horror Noc żywych trupów. Film ten na zawsze odmienił oblicze gatunku. Dziesięć lat później za sumę półtora miliona dolarów nakręcił kontynuację Nocy pt. Świt żywych trupów (Dawn of the Dead). Film okazał się megahitem i zarobił czterdzieści milionów dolarów. Kolejnym obrazem Romero był wyprodukowany w 1981 Knightriders, w którym zagrał Ed Harris. W 1982, wraz Stephenem Kingiem, George nakręcił Opowieści z dreszczykiem (Creepshow), natomiast w 1985 powstał kolejny film o tematyce zombie – Dzień żywych trupów (Day of the Dead). W 1993 Romero wraz z Kingiem nakręcił Mroczną połowę, jednak obraz ten ukazał się wyłącznie na video. W 2005 na ekranach kin gościł jego czwarty z serii filmów o zombies – Ziemia żywych trupów, a w 2007 jeszcze jeden – Diary of the Dead: Kroniki żywych trupów. Jego najnowszym filmem jest Survival of the Dead z 2009 roku. Jego wizerunek został wykorzystany również w dodatku do gry Call of Duty: Black Ops o nazwie Escalation.

night-of-the-living-dead-group

Reżyseria:

2009: Survival of the Dead
2007: Diary of the Dead: Kroniki żywych trupów
2005: Ziemia żywych trupów
2000: Maska diabła
1993: Mroczna połowa
1990: Oczy szatana: „The Facts in the Case of Mr. Valdemar” (reżyser segmentu)
1988: Małpia intryga
1985: Dzień żywych trupów
1982: Koszmarne opowieści (Opowieści z dreszczykiem)
1981: Rycerze na motorach
1978: Świt żywych trupów
1977: Martin
1974: O.J. Simpson: Juice on the Loose
1973: Szaleńcy oraz Hungry Wives
1971: There’s Always Vanilla
1968: Noc żywych trupów

Zombie haiti ill artlibre jnl* Według wierzeń wyznawców voodoo (głównie na Haiti i na południu USA) kapłani – houngan, mambo lub bokor – mogą uśmiercić człowieka, a w kilka dni po jego pogrzebie znowu przywrócić go do pozornego życia. W rzeczywistości nie jest to jednak żywy człowiek, a jego ciało zamieszkane przez jednego z duchów śmierci Guédé. Taki bezwolny żywy trup (nazywany na Haiti także cadavre – zwłoki) jest używany do różnych prac w polu i gospodarstwie. Jeżeli zombie zje sól lub słoną potrawę, wówczas uświadamia sobie, że w rzeczywistości nie żyje i wraca na cmentarz, gdzie zakopuje się we własnym grobie. Wiara w istnienie zombie jest na Haiti powszechna. Aby zmarły nie został zombie, przebija się go kołkiem lub odrąbuje ręce i nogi, a rodzina zmarłego przez kilkanaście dni po pogrzebie pilnuje grobu.

Najprawdopodobniej są to ludzie odurzeni przez kapłanów, których funkcje życiowe ustają na czas od kilku godzin do kilku dni. Zazwyczaj są odurzeni narkotykami lub trucizną (np. atropina, hioscyjamina, tetrodotoksyna).

Na Haiti istnieje również inny rodzaj zombie, tzw. zombie astral, czyli zagubiony duch zmarłego, który dostał się pod kontrolę kapłana voodoo. Kapłan trzyma takiego zombie zamkniętego w glinianym naczyniu lub butelce i wypuszcza go tylko w celu wykonania określonego zadania.

Dziś zombie jest kojarzony przede wszystkim z  fikcyjną nieumarłą istotą popularna szczególnie w horrorach. Słowo zombie pochodzi prawdopodobnie od afrykańskiego zumbi (fetysz w języku kikongo) lub od nzambi (bóg w języku kimbundu), w Polsce przejęte zostało ono z języka angielskiego; spotkać można się także ze spolszczoną formą zombi. Termin ten rozpowszechnił William Seabrook pod koniec lat 20. XX wieku w swojej książce The Magic Island.

Czy człowiek może być „martwy za życia”? O syndromie Cotarda przeczytasz TUTAJ.

Źródło: Wikipedia.org