Kultura japońska, mimo rosnącej popularności i coraz mocniej zaznaczającej się obecności w świecie Zachodu, nie przestaje zadziwiać swą egzotyczną odmiennością, a nieraz nawet szokować sposobem postrzegania pewnych zjawisk czy zachowań. Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni wytworzyli wiele specyficznych zwyczajów, tradycji i rytuałów determinujących każdą dziedzinę życia, tak kosmicznie odległych od europejskiej estetyki, filozofii, światopoglądu. Jednym z aspektów kultury, który od stuleci rozpalał wyobraźnię człowieka Zachodu, była sfera miłości i seksu, najbardziej fascynującym i intrygującym jej przejawem – instytucja gejszy – klasa wyrafinowanych, wykształconych kobiet podnoszących erotykę do rangi zrytualizowanej sztuki, odgrywających znaczącą rolę w procesie kształtowania się tradycyjnego japońskiego społeczeństwa.

Książka Carmen Domingo pozwala przyjrzeć się z bliska światu kwiatów i wierzb – najbardziej atrakcyjnych i zmysłowych kobiet Kraju Wschodzącego Słońca. Tajemnice sypialni gejszy jest publikacją popularnonaukową, w przystępny, a zarazem wszechstronny, treściwy i wyczerpujący sposób przybliżającą tematykę japońskiej sztuki miłosnej oraz jej centralnej postaci. Rozpoczyna ją dość rzetelnie zaprezentowany rys historyczny traktujący o początkach instytucji gejszy, narodzinach legalnej prostytucji i funkcjonowania dzielnic rozrywki na przestrzeni stuleci, a także podkreślający różnice pomiędzy rozmaitymi kategoriami prostytutek, kurtyzan i gejsz wraz z uwzględnieniem zakresu świadczonych przez nie usług. Sporo miejsca poświęca autorka procesowi edukacji przyszłej gejszy, który obejmował zarówno dbałość o zewnętrzną atrakcyjność (np. sposób noszenia kimona, charakterystyczny makijaż, modulację głosu, odpowiednią postawę, uwodzicielskie ruchy), jak i wszechstronne wykształcenie w różnych dziedzinach sztuki – nie tylko miłosnej: muzyki, tańca, śpiewu, literatury, konwersacji, ceremonii parzenia herbaty, a nawet dyplomacji. Dużo uwagi autorka poświęca również tradycyjnym rytuałom i zwyczajom, jakie poprzedzały spotkania z gejszami – seks z kurtyzaną nigdy nie był przypadkowy i wiązał się z przestrzeganiem długiego i zrytualizowanego procesu, w którym nie mniejszą rolę od samego aktu odgrywał wyrafinowany, rozciągnięty w czasie ceremoniał podniesiony do rangi sztuki.

W jednym z najciekawszych rozdziałów Carmen Domingo przedstawia czytelnikowi japoński ideał piękna zawierający się w dziewięciu elementach oraz sposoby, jakie stosowały gejsze, ażeby mieścić się w jego kanonach. Sugestywny makijaż oczu i twarzy (nie wyłączając zębów), dbałość o nieskazitelnie białą skórę, fryzura podkreślająca atrakcyjność i dostępność, sposób poruszania się, noszenia kimona, zachowanie odpowiedniej postawy, a nawet rytuały towarzyszące kąpieli i medytacja – wszystkie te praktyki służące osiągnięciu zewnętrznego i duchowego piękna stanowiły o uroku i atrakcyjności gejszy i w znaczący sposób uzupełniały jej wizerunek.

Ważną częścią publikacji są stronice poświęcone sztuce miłosnej i tajnikom uwodzenia stosowanym przez gejsze – opisuje seksualne praktyki i akcesoria służące zwiększeniu i przedłużeniu rozkoszy, a ich różnorodność jest doprawdy zdumiewająca. Tradycja związana z grami i zabawkami erotycznymi ma w Japonii długą tradycję – seks nigdy nie był w tym kraju tematem tabu i nie podlegał moralnym ograniczeniom charakterystycznym dla religii chrześcijańskiej. Autorka wspomina zatem o podejściu do masturbacji, striptizu i podglądactwa, seksu grupowego czy krępowania, a także japońskiej specjalności: erotycznej medytacji oraz uprawiania seksu do momentu całkowitego wyczerpania partnera. Barwnym i szczegółowym opisom towarzyszą sugestywne przykłady klasycznego erotycznego malarstwa japońskiego, trafnie oddające klimat publikacji.

Ostatni rozdział Carmen Domingo poświęciła zjawiskom charakterystycznym dla współczesnej japońskiej seksualności, istniejącym równolegle do wciąż popularnych postaw wywodzących się z tradycji świata kwiatów i wierzb. Mowa o procederze prostytuowania się japońskich uczennic, fetyszyzmie mundurków szkolnych, handlu używaną bielizną czy gatunku hentai – erotyce mocno zahaczającej o twarde porno. Niestety, geneza tych zjawisk, ich sedno, jak i skutki dla japońskiego społeczeństwa zostały omówione dość pobieżnie, choć ich złożoność i różnorodność zdecydowanie są warte dokładniejszej i bardziej wnikliwej analizy.

Tajemnice sypialni gejszy to niezwykle ciekawa, a przy tym dość solidnie i przystępnie napisana publikacja przybliżająca czytelnikowi fascynujący świat japońskich kurtyzan i gejsz – ich stylu życia, wachlarza usług, tajemnic uwodzenia i sztuki miłosnej, sekretów ich piękna i odwiecznej obecności w kulturze Kraju Kwitnącej Wiśni. Carmen Domingo ujawnia szeroki kontekst życia i działalności gejsz w społeczeństwie japońskim na przestrzeni stuleci, ich wpływ na kształtowanie charakterystycznej japońskiej seksualności oraz innych zjawisk, które nas, ludzi Zachodu, fascynują i zadziwiają nie od dziś.

Generalnie jest to bardzo udana, rzetelna publikacja, może nie w równym stopniu poruszająca wszystkie omawiane zagadnienia – niektóre rozdziały aż prosiły się o bardziej obszerne i dokładne opracowanie – niemniej jednak w znaczący sposób rozwijająca naszą wiedzę na temat stanowiący motyw przewodni książki. Przyjemna dla oka, wysmakowana szata graficzna urozmaicona artystycznymi fotografiami oraz odważnymi ilustracjami mającymi swe źródło w klasycznym japońskim malarstwie erotycznym, jest znakomitym dopełnieniem treści publikacji. Jedyne, co można jej zarzucić, to drobne literówki i błędy stylistyczne, które niestety łatwo wpadają w oko, zakłócając harmonię lektury. Mimo to serdecznie polecam intrygującą książkę Carmen Domingo pod wielce obiecującym tytułem Tajemnice sypialni gejszy i zawartością niemal w stu procentach spełniającą oczekiwania zainteresowanego tematem czytelnika.

Autor: Carmen Domingo
Tytuł: Tajemnice sypialni gejszy. Japońska sztuka seksu
Tytuł oryginału: Secretos de acoba de las geishas el arte japones del sexo
Przekład: Agnieszka Kwiatek
Wydawnictwo: Bellona
Data wydania: wrzesień 2013
Liczba stron: 160
Okładka: miękka
ISBN: 978-83-11-12701-2
Kategoria: popularnonaukowe, literatura faktu

Autorka recenzji prowadzi bloga pod adresem: http://zwiedzamwszechswiat.blogspot.com/