Justin Vivian Bond skupił/a się w swym debiucie literackim na swoim dzieciństwie oraz momencie odkrywania przez siebie swojej orientacji oraz własnego poczucia tożsamości. Autor/ka porusza w swojej książce przede wszystkim nie tyle własne problemy ze zrozumieniem siebie (jak sam/a pisze, po prostu urodziła się kobietą w ciele mężczyzny i zawsze w jakiś sposób o tym wiedziała) co raczej akceptacji swojej odmienności w ogarniętym schematami społeczeństwie, w którym się wychowywała. Swe wspomnienia Justin Vivian Bond rozpoczyna od momentu zaobserwowania swojej inności na tle innych rówieśników, kończy natomiast swą opowieść w momencie pełnego uświadomienia sobie własnego „ja”. Czytelnik przeżywa więc wraz z nią/nim pierwsze obozy, przyjaźnie a w końcu – miłości. Główną osią wydarzeń jest związek Justina z sąsiadem Michaelem Hunterem, oparty równocześnie na pożądaniu i obopólnej nienawiści do siebie nawzajem.

Tekst autorstwa Justina to nie tyle lekcja tolerancji, co wręcz akceptacji niezrozumiałej przez heteroseksualistów odmienności psychologiczno-seksualnej. Zaryzykowałabym stwierdzenie, że nieomalże obyczajowej i światopoglądowej. Opisane przez autor/kę dzieciństwo stawia także pytania na temat seksualności dzieci – kiedy się ona budzi i na ile one same są jej w pełni świadome. Przytaczane przez autor/kę sytuacje, chociażby seksu analnego, są opatrzone komentarzem, że jako dzieci obaj chłopcy nie byli w stanie zrozumieć, co oznacza akt, którego dokonali – poza świadomością, że sprawia im on dużo przyjemności.

Tango napisane jest przejrzystym, jasnym stylem. Wielką zaletą tej książki jest osobowość Justina Vivian Bonda. Powraca on/a do swej przeszłości z dystansem, analitycznie, ale przede wszystkim – z dowcipem. Wszystkie opisywane historie opatrzone są jej/jego ironiczno-humorystycznym komentarzem. Dzięki temu zabiegowi Tango, choć może być kontrowersyjne w przekazie, w odbiorze na poziomie językowym staje się tekstem przyjemnym. Czytelnik może szczerze uśmiać się nie raz, nie tyle z perypetii bohater/ki (bo te są jednak dość dramatyczne w wymowie) co raczej z języka jakim prowadzi swe wspomnienia.

Wraz ze wstępem do polskiej wersji Tanga, tekst ten staje się źródłem jeszcze jednego tematu do przemyślenia, typowo polskiego. A mianowice jak mało nasz język jest elastyczny i podatny na jakiekolwiek modyfikacje. W związku z tym powstały językowe braki, które sprawiły nie mało zachodu tłumaczowi, aby, przekładając tekst Justin Vivian Bond, zachować świeżość oryginału. Justin używa bowiem określenia Mix, który w jej zastosowaniu staje się trzecim rodzajnikiem (obok Mister i miss), przy czym dodatkowo zabawnie i prosto akcentując niecodzienność swej sytuacji. W polskim języku próżno szukać odpowiednika, który byłby w stanie przełożyć to słowo dokładnie, zostaje nam do dyspozycji jedynie wyrażenie „ono”, które kompletnie nie oddaje zamierzeń autor/ki. Justin używa także zwrotu s/he, które teoretycznie można zastąpić polskim on/a, jednak w głównej mierze autor/ka pisze o sobie w pierwszej osobie liczby pojedynczej. W związku z tymi trudnościami tłumacz zdecydował się na używanie wymiennie rodzajnika żeńskiego i męskiego w zależności od kontekstu wypowiadanego zdania.

Tango. Powrót do dzieciństwa, w szpilkach to pozycja obowiązkowa dla wszystkich osób, które są zainteresowane innymi ludźmi i światem. Mam też nadzieję, że sięgną po tę pozycję również osoby, które są sceptycznie nastawione do osób o innej orientacji seksualnej i dzięki tej książce będą w stanie zrozumieć je trochę lepiej. Ale przede wszystkim warto ją po prostu przeczytać dla ciekawej historii w niej zawartej i silnej osobowości autor/ki, od której można się jedynie uczyć przezwyciężania wszelakich trudności życiowych i walczenia o prawo do bycia sobą w naszym dalej mało tolerancyjnym świecie.

Justin Vivian Bond – (ur. 1963r.) amerykańska pisarka, piosenkarka, malarka I performerka. Aktywistka ruchu LGBT. Początkiem jej kariery była rola Kiki du Rane w kabarecie Kiki and Herb nominowanym do Tony. Popularność przyniosła jej rola w filmie Shortbus Johna Cameron Mitchella. Wydała również dwa albumy Dendrophilia oraz Silver Wells. Tango, jej debiut literacki zostało nagrodzone Lambda Literary Award.

Tytuł: Tango. Powrót do dzieciństwa, w szpilkach
Tytuł oryginalny: Tango. My childhood, backwards and in high heels
Autor: Justin Vivian Bond
Przekład: Jacek Poniedziałek
Wydawnictwo: W.A.B.
Data premiery: maj 2013
Liczba stron: 143
Okładka: miękka
Format: 135 x 202 mm
ISBN: 978-83-7747-852-3
Gatunek: biografia
Seria: Na brzegu