Stieg Larsson urodził się 15 sierpnia 1954 roku w Skelleftehamm niedaleko Skellefteå, w regionie Västerbotten w północnej Szwecji. Jego ojciec, Erland Larsson, pracował jako rysownik w Västerbottens-Kuriren. Jego rodzice, będąc w trudnej sytuacji materialnej, zmuszeni byli oddać go pod opiekę dziadkowi, z którym mieszkał w Måggliden w pobliżu wsi Bjursele. Dziadek, Severin Boström, był zagorzałym antyfaszystą. Podczas II wojny światowej przebywał internowany w obozie w Storsien za swoje antynazistowskie opinie. Jego przeżycia silnie wpłynęły na poglądy młodego Stiega.

W wieku dziewięciu lat, po śmierci dziadka, zamieszkał razem z rodzicami i młodszym bratem. Na dwunaste urodziny dostał maszynę do pisania, której stukaniem uniemożliwiał zaśnięcie rodzinie. W wieku osiemnastu lat, podczas spotkania grupy FNL przeciwko wojnie w Wietnamie, poznał Evę Gabrielsson, która została jego życiową partnerką. Z kilkoma krótkimi przerwami spowodowanymi pracą Stiega pozostawali w związku aż do jego śmierci w 2004.

Po odbyciu służby wojskowej Stieg podróżował po Afryce. Borykał się z trudnościami finansowymi. W Algierii, aby zarobić na powrót do domu, zmuszony był do sprzedaży swoich ubrań oraz pracy przy zmywaniu naczyń.

Jako fan science – fiction był współwydawcą lub redaktorem kilku fanzinów, na przykład Sfären, Fijagh!. W latach 1978 – 79 był prezesem największego szwedzkiego klubu miłośników s – f, Skandinavisk förening för science fiction (SFSF).

Stieg Larsson znany był ze swoich lewicowych poglądów. Do 1987 był członkiem Kommunistiska Arbetareförbundet (Komunistycznej Ligi Robotniczej), zrezygnował jednak z tej funkcji, gdyż nie chciał utożsamiać się z antydemokratycznymi elementami programu tej partii. Był redaktorem naczelnym szwedzkiej trockistowskiej gazety Fjärde internationalen. Popierał także ruchy antyrasistowskie i antynazistowskie.

Po ukończeniu szkoły i służby wojskowej Larsson przez kilka lat pracował jako urzędnik pocztowy. Właśnie wtedy, w latach siedemdziesiątych, został aktywnym członkiem szwedzkiej lewicy, przeżywającej wtedy okres rozkwitu.

W 1977 Larsson zaczął pracę jako projektant grafiki w największej szwedzkiej agencji prasowej TT, gdzie pracował przez następne dwadzieścia dwa lata. Na początku lat osiemdziesiątych obiektem jego zainteresowania stała się skrajna prawica. Przedmiot ten, rozpoczęty jako szkolny projekt, a następnie rozwijany, stał się głównym obiektem jego pracy. Poza pracą w TT zajmował się na własną rękę badaniem skrajnej prawicy w Szwecji. Efektem jego pracy stała się wydana w 1991 książka Extremhögern, którą napisał we współpracy z Anną – Leną Lodenius, szwedzką pisarką specjalizującą się w autonomistycznych i nacjonalistycznych grupach ekstremistycznych. W wywiadzie powiedziała, że Larsson myślał o napisaniu serii książek detektywistycznych już na początku lat dziewięćdziesiątych, jednak trzeba było na to poczekać jeszcze dziesięć lat.

W odpowiedzi na jego książkę w 1993 pewna neonazistowska gazeta zamieściła artykuł, w którym wydrukowano zdjęcia, numery telefonów oraz adresy, zarówno Lodenius, jak i Larssona wraz z pytaniem, czy powinno się mu pozwolić kontynuować pracę, czy coś należy z tym zrobić. Wydawca gazety został skazany na 4 miesiące więzienia. To wydarzenie nie uciszyło Larssona, zamiast tego przekonało go o konieczności podjęcia walki.

Od połowy lat osiemdziesiątych był skandynawskim korespondentem brytyjskiego antyfaszystowskiego magazynu Searchlight, a w 1995, kiedy ośmiu ludzi w Szwecji zostało zabitych przez neonazistów, to on był główną postacią stojącą za powstaniem szwedzkiej, antyfaszystowskiej fundacji Expo oraz magazynu Expo. Zadaniem fundacji jest przeciwdziałanie wzrostowi skrajnej prawicy w szkołach i pośród młodych ludzi oraz stanie na straży demokracji i wolności słowa. Przez dwa lata Stieg łączył obie prace, aż do czasu, gdy w 1997 odszedł z TT, poświęcając się całkowicie pracy w Expo. Od roku 1999 aż do śmierci piastował tam posadę redaktora naczelnego.

Larsson zmarł w wieku zaledwie pięćdziesięciu lat 9 listopada 2004 roku w Sztokholmie z powodu rozległego zawału mięśnia sercowego.

W maju 2008 roku ogłoszono, że w testamencie z 1977 roku znalezionym zaraz po jego śmierci, Larsson postanowił przekazać swój spadek oddziałowi Kommunistiska Arbetareförbundet w Umeå. Nie było to jednak przez nikogo poświadczone i testament ten nie jest uznawany przez szwedzkie prawo. Wynika z tego, że cały dorobek Larssona, włączając w to zyski ze sprzedanych książek, należy się jego ojcu oraz bratu, Erlandowi i Joakimowi Larssonom.

Jego wieloletnia partnerka, Eva Gabrielsson, która znalazła jego testament, nie ma żadnych praw do spadku, gdyż nie była jego żoną. Brak ślubu spowodowany był niebezpieczeństwem ze strony prawicowych ekstremistów oraz faktem, że szwedzkie małżeństwa są zobligowane do upublicznienia swoich adresów. Sprawa ta wywołała gwałtowną dyskusję pomiędzy nią a rodziną Larssona. Eva utrzymuje, że oni nigdy nie byli częścią ich życia i że nie są to odpowiednie osoby do zarządzania majątkiem pisarza. Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, iż Gabrielsson jest w posiadaniu laptopa, na którym autor zapisał pierwsze dwieście stron czwartej części serii oraz konspekt całości.

W Polsce ukazało się już kilka biografii pisarza:

Stieg Larsson czyli zbrodnia po szwedzku

Biograficzna opowieść o skandynawskim pisarzu, który nie doczekał swojego oszałamiającego sukcesu. Autorka książki opowiada o jego pełnej buntu młodości, potyczkach z prawem, kontrowersyjnej działalności politycznej, skomplikowanym życiu rodzinnym. Analizuje czynniki, które ukształtowały go jako pisarza i tropi ślady jego biografii w trylogii Millenium. Pokazuje, jakim fenomenem wydawniczym są powieści Larssona i jakie są skutki prawne jego przedwczesnej śmierci. Opisuje jego związek z Evą Gabrielsson i przedstawia przebieg sporów o prawa do spuścizny pisarza.

Autorka: Krystyna Ylva Johansson
Tytuł: Stieg Larsson czyli zbrodnia po szwedzku
Liczba stron: 208
Data wydania: październik 2011
Wydawnictwo: Videograf II
Format: 135×210 mm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-7183-911-5

Millennium, Stieg i Ja

W listopadzie 2004 roku, wkrótce po złożeniu do wydawnictwa rękopisu powieści kryminalnej w trzech tomach pt. Millennium, umiera nagle szwedzki dziennikarz Stieg Larsson. Eva Gabrielsson opisuje 32 wspólnie spędzone lata, od chwili poznania na spotkaniu politycznym, przez lata trockistowskiej działalności i studiów, a wreszcie pracy i miłości. Stieg i ona są ideowcami, zaangażowani w pracę, a życie prywatne wciąż zajmuje drugie miejsce. Jednak to wzajemna miłość, zbieżność celów i poglądów inspiruje ich i pomaga przetrwać. Z jej wspomnień dowiadujemy się o ich wspólnej pasji żeglarskiej, sentymencie do wiejskich chatek, o fatalnych nawykach żywieniowych Stiega, a przede wszystkim o działalności politycznej i dziennikarskich niepowodzeniach i sukcesach Larssona oraz o znaczeniu jego doświadczeń w pracy nad Millennium, którego bohaterowie to postaci w dużej mierze wzorowane na autentycznych. To, co trylogia opisuje, jest odzwierciedleniem rzeczywistości – afery gospodarcze, napastowanie kobiet, rozterki Blomkvista, który waha się, czy opublikować fakty mogące zaszkodzić ofierze ujawnionych zdarzeń. Eva podkreśla swój udział w pisarskim sukcesie Stiega, odsłaniając pewne nieznane czytelnikom tajemnice Millenium. Odkrywa również tajemnice walki o spadek po Stiegu.

Autorki: Eva Gabrielsson, Marie-Francoise Colombani
Tytuł: Millennium, Stieg i Ja
Wydawca: Wydawnictwo Albatros
Liczba stron: 200
Okładka: twarda
Data premiery: 23 marca 2011
Tłumaczenie: Krystyna Szeżyńska-Mackowiak

Tajemny Klucz Do Millennium Skandalisty Stiega Larssona

Korupcja polityczna, przestępczość, przemoc wobec kobiet, prostytucja, prawo do prywatności w epoce Internetu oraz niekontrolowana władza, jaką dysponują środki masowego przekazu — oto świat wyłaniający się z kart książek Stiega Larssona. Autor posługuje się konwencją kryminału i z lubością pławi się w ostrej krytyce współczesnego społeczeństwa, klas rządzących i światowej finansjery.

Zgodnie z obietnicą wydawcy, książka zawiera informacje najbardziej soczyste, zaskakujące, niezwykłe, a czasem nawet skandalizujące, dotyczące tak trylogii, jak i postaci samego Stiega Larssona. Pozwolą Ci one zobaczyć fabułę z zupełnie innej perspektywy, oferując jednocześnie ponowne przeżycie bardzo silnych emocji.

Tytuł: Tajemny Klucz Do Millennium Skandalisty Stiega Larssona
Autorka: Irene Lind
Wydawca: Wydawnictwo Helion
Liczba stron: 224
Okładka: miękka
Data premiery: 25 sierpnia 2010
Tłumaczenie: Katarzyna Jachimska – Małkiewicz

Stieg Larsson. Dziennikarz, pisarz, idealista

Jan Erik Pettersson jest znanym szwedzkim dziennikarzem. Nietrudno zrozumieć motywy, którymi kierował się pisząc obszerną biografię Stiega Larssona.

Oto nieznany prawie dziennikarz staje się nagle jednym z najgłośniejszym autorów współczesnych powieści kryminalnych. Jego trylogia Millennium jest niemal natychmiast tłumaczona na kilkadziesiąt języków i wydawana w milionowych nakładach na całym świecie. Nazwisko Stieg Larsson jest na ustach literaturoznawców, krytyków literackich, ale przede wszystkim czytelników. Książki serii Millennium czyta zarówno pokolenie starsze jak i młodsze – generacja ibooków, ipoodów, laptopów, no i hakerów.

Zainteresowanie trylogią zwiększa niewątpliwie fakt, iż autor zmarł nagle w 2004 roku w wieku 50. lat nie doczekawszy oszałamiającego sukcesu swoich książek.

Jan-Erik Pettersson próbuje opisać niezwykłe, barwne, pełne napięć i zwrotów życie Stiega Larssona. Jego dzieciństwo na surowej północy Szwecji, zaangażowanie polityczne widoczne już u nastolatka, a potem wyrażany wszelkimi możliwymi sposobami sprzeciw wobec ruchów faszystowskich, nazistowskich, różnych dyskryminacji i nierównemu traktowaniu kobiet. Pettersson ukazuje pełną zawiłości drogę Stiega Larssona jako dziennikarza, jego dalekie podróże, niezmordowaną walkę przeciwko prawicowym ekstremistycznym ruchom, oraz twardą, często niewdzięczną pracę w fundacji Expo.

Powieści o Mikaelu Blomkviście i Lisabeth Salander dopiero na tle życia autora stają się bardziej zrozumiałe, a ich treść bogatsza i pogłębiona.

Autor: Jan Erik Pettersson
Tytuł: Stieg Larsson. Dziennikarz, pisarz, idealista
Wydawca: Wydawnictwo Czarna Owca
Data wydania: styczeń 2011
Liczba stron: 312
Wymiary: 135 x 210 mm
Tłumaczenie: Anna Węgleńska
ISBN: 978-83-7554-206-6

Stieg Larsson. Mężczyzna, który odszedł za wcześnie

Opowieść o Stiegu Larssonie (1954-2004), autorze trylogii sensacyjnej Millennium, która odniosła w świecie niebywały sukces już po przedwczesnej śmierci swego twórcy. Jakim człowiekiem był Larsson, dziennikarz piszący o prawicowym ekstremizmie i rasizmie? Co w jego powieściach ma podłoże autobiograficzne? Czy to możliwe, by Millennium napisał nie on, lecz jego długoletnia partnerka Eva Gabrielson? Analiza trylogii, wycieczka śladem jej bohaterów i samego Larssona.

Autor: Barry Forshaw
Tytuł: Stieg Larsson. Mężczyzna, który odszedł za wcześnie
Wydawnictwo: Świat Książki
Data wydania: sierpień 2010
ISBN: 978-83-247-2030-9
Okładka: miękka
Liczba stron: 320
Wymiary: 135 x 210 mm

Źródła: Wikipedia.org, strony www poszczególnych wydawnictw