Amos Oz to prozaik, publicysta i eseista, a także wykładowca literatury na Uniwersytecie w Be’er Szewie. Od lat uważany za najwybitniejszego pisarza izraelskiego oraz za jednego z faworytów do nagrody Nobla. Najnowszy zbiór opowiadań Wśród swoich nawiązuje do jego własnych doświadczeń z życia w kibucu, w którym żył i pracował przez ponad dwadzieścia lat.
Akcja książki umiejscowiona jest w latach 50′ w Jikhat i dotyczy niewielkiej, zamkniętej społeczności. Przynależność do wspólnoty w kibucu jest dobrowolna, ale podejmując taką decyzję, mieszkańcy bezwzględnie akceptują obowiązujące w niej normy społeczne. Z czasem okazuje się, że systemowi daleko jest do doskonałości, a skomplikowana ludzka natura nie daje się łatwo poskromić. Życie w kibucu to nie tylko wyrzeczenie się majątku, wspólna praca i wychowanie dzieci, lecz także rezygnacja z ambicji i indywidualizmu. A zbiorowość ingeruje w każdy, najmniejszy i nawet najbardziej osobisty aspekt życia jednostki. Nawet intymne sprawy wystawione są na widok publiczny i otwarcie osądzane.
Zbiorek składa się z ośmiu opowiadań, które ukazują życie takiej społeczności. Każdy utwór to literacka miniatura poświęcona innemu bohaterowi, który epizodycznie pojawi się w kolejnych utworach. Nie jest to typowy zestaw opowiadań, raczej – nietypowa powieść, której każda część stanowi „migawkę” – fragment większej całości.
Będziemy towarzyszyć Osnat – kobiecie, którą porzuca mąż, a później spotkamy ją ponownie, gdy poczucie braku bliskości do drugiego człowieka będzie próbowała zrekompensować w trudnej przyjaźni. Poznamy charyzmatycznego i przystojnego Dawida Dagana, wychowawcę cieszącego się autorytetem, który niejednokrotnie przysporzy towarzyszom problemów i doprowadzi ich swoimi decyzjami do rozpaczy. Roni Szindlin zaś, wesołek i największy prześmiewca, przed którego ciętym językiem wszyscy starają się umknąć, znajdzie się w impasie, gdy ideologia wspólnoty uderzy bezpośrednio w jego synka…
Opowiadania są utrzymane na jednakowo dobrym poziomie. Oczywiście znajdziemy też takie, które niosą większy ładunek emocji. Utwór Chłopczyk zbulwersuje niejednego rodzica. W opowiadaniach Ojciec i Nocą, przy pomocy minimalnych środków przekazu, autor obnaża szalejące, sprzeczne uczucia, zaś Dejr Adżlun to najbardziej jawna krytyka iluzoryczności społecznych idei, ujawniająca prawdę o mechanizmach demokratycznego głosowania, podczas którego największe znaczenie mają wzajemne animozje i urazy…
Autor nie szafuje środkami wyrazu i nie rozpieszcza czytelnika opisami. Zaledwie muska temat, a mimo to umiejętnie wydobywa prostą prawdę o ludzkim losie. Utwory są utrzymane w osobistym tonie, niemal intymne. W każdym opowiadaniu oglądamy świat oczami innego bohatera. Świat pełen lęku przed rozstaniem bądź przed zbliżeniem, a także przed śmiercią, pełen niespełnionych marzeń, namiętności i rozczarowań. Pomimo oszczędnego, wręcz ascetycznego stylu opowiadania wręcz buzują emocjami. Swoich bohaterów autor ukazuje bez taryfy ulgowej, ale jednocześnie z wyrozumiałością i taktem.
Nie pierwszy raz czytelnik może się przekonać, że opowiadania wymagają od autora mistrzowskiego warsztatu. To właśnie taki zbiorek. Amos Oz zaprasza w podróż bez zbędnego bagażu. Krótka forma, świetny styl i bolesna świadomość, że właśnie „wśród swoich” człowiek może paradoksalnie najmocniej odczuć swoją samotność i wyobcowanie…
Autorka prowadzi blog pod nazwą: http://ksiazkioli.blogspot.com
Autor: Amos Oz
Tytuł: Wśród swoich
Wydawca: Rebis
Data wydania: 14 maja 2013
Liczba stron: 150
ISBN: 978-83-7510-900-9
Kategoria: opowiadania