Czy wiecie, że Polska także miała swojego Verna?

Władysław Umiński urodził się 10 listopada 1865 roku. Był polskim pisarzem tworzącym fantastykę naukową (często nazywa się go polskim Juliuszem Verne’em), autorem książek dla dzieci i młodzieży, publicystą i zagorzałym popularyzatorem nauki. Obok Antoniego Langego i Jerzego Żuławskiego zalicza się go do prekursorów fantastyki naukowej w polskiej literaturze.

 Władysław Umiński pisał liczne odczyty popularnonaukowe, powieści przygodowe dla młodzieży, a także pionierskie polskie powieści fantastycznonaukowe. Przed wojną wychowało się na nich wiele pokoleń młodych Polaków. Twórczość „polskiego Verne’a” w swej wymowie nastawiona była głównie na akcent patriotyczno-wolnościowy. Biegle łączył style pisarskie Verne’a, Reida i Coopera.

Jego fantastyka, zawsze ściśle adekwatna do rozmaitych dziedzin nauki, okazała się wizjonerską. To właśnie w powieściach zawierał on projekty swoich maszyn, na których realizację nie było go stać finansowo. W roku 1952 rozpoczął pracę nad nową, monumentalną powieścią Świat za lat tysiąc, której jednak nie zdążył ukończyć.

UmiskiUrodził się w małym miasteczku Przedecz w ubogiej rodzinie mieszczańskiej. Ojciec – Julian Umiński, pochodzący ze zubożałej rodziny szlacheckiej – był malarzem, matka – Tekla z Bogdańskich – pracowała jako nauczycielka.

Władysław uczył się w gimnazjum filologicznym i szkole realnej. Ukończył studia przyrodnicze na uniwersytecie w Petersburgu. Był niespełnionym konstruktorem maszyn. Swoje pierwsze konstrukcje zaprojektował w wieku 12 lat, jednak z powodu trudnej sytuacji finansowej, w którą popadli jego rodzice, marzenia spełzły na niczym. Przeprowadzał doświadczenia w laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa (gdzie zetknął się z Marią Skłodowską-Curie), budował w latach osiemdziesiątych XIX w. modele machin latających.

Przez całe życie borykał się z kłopotami finansowymi. Pisał oraz zajmował się m.in. katalogowaniem książek w bibliotece Politechniki Warszawskiej, prowadzeniem przedstawicielstwa studzien artezyjskich, pracą jako referent w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Urzędzie Filmowym.

uminski znojnyW 1889 roku założył Aeroklub w Warszawie. Wprowadził polską nazwę aeroplanu – samolot. Zajmował się popularyzacją nauki i techniki. Pierwszą jego książką popularnonaukową była Żegluga powietrzna (1894), a później opublikował ponad czterdzieści broszur i odczytów z dziedziny nauki, techniki i przemysłu. Współpracował z wieloma czasopismami – przed pierwszą wojną światową jego teksty ukazywały się w takich pismach, jak „Wieczory Rodzinne”, „Tygodnik Mód i Powieści”, „Kurier Codzienny”, „Kurier Warszawski”, „Prawda”, „Czytelnia dla Wszystkich”, „Miesiąc Ilustrowany”. W dwudziestoleciu międzywojennym jego aktywność na tym polu osłabła, tylko kilkakrotnie publikuje w „Płomyku”, „Naokoło Świata”, „Moim Pisemku”, „Iskrach”, „Locie”.

Był także autorem znanych adaptacji dzieł Gabriela Ferry’ego, A. Wildensteina, Anczyca, Friedricha Joachima Pajekena i innych. Był przyjacielem wiodącego w tamtym okresie wydawcy Michała Arcta. W roku 1952 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w dziedzinie literatury. Zmarł 31 grudnia 1954, pochowano go na warszawskich Powązkach.


Wybrane publikacje i powieści:

 

Zwycięzcy oceanu (1891)
Balonem do bieguna (1894)
Podróż bez pieniędzy (1894)
W nieznane światy (1895, późniejsze wydania pt.: Na drugą planetę)
Wędrowna wyspa (1895)
W pustyniach Australii (1896)
Na falach Atlantyku (1897)
Od Warszawy do Ojcowa (1897)
Pioruny i błyskawice, Pogadanki naukowe (1897)
Co człowiek wykształcony o elektryczności wiedzieć powinien (1899)
Podróż naokoło Warszawy (1901)
Tajemnicza bandera i flibustierowie (1901, późniejsze wydania pt.: Flibustierowie)
Biały mandaryn (1903)
Człowiek leśny (1903)
Wygnańcy (1906)
W czarnej otchłani (1908)
Samolotem naokoło świata (1911)
O elektryczności – wykład popularny (1911)
Krwawy chleb (1912, późniejsze wyd. pt.: Znojny chleb)
Synowie puszczy (1912)
Krzyż i półksiężyc (1913)
Po kraju (1913)
Oświetlenie współczesne(1903)
Czarodziejski okręt (1916)
Krwawa dola (1918)
W głębinach oceanu (1920)
Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania (1925)
Pod flagą polską samochodem naokoło świata (1929)
Zaziemskie światy (druk 1948, dystrybucja 1956)

 

Źródło: Wikipedia.org