Tłem opowiedzianych przez Le Guin historii staje się miasteczko Klatsand – nadmorskie, niewielkie, urokliwe i ciche, latem oferujące turystom wypoczynek z dala od wielkomiejskiego zgiełku. Mieszkają w nim, na przestrzeni lat, z pozoru zupełnie zwyczajni ludzie, z których niemal każdy przeżył historię wartą opowiedzenia. Niektórzy skrywają jakiś sekret, inni odnaleźli w Klatsand spokojną przystań. Wśród plastycznych, sugestywnych opisów bijących o piaszczysty brzeg fal, podmuchów słonej, morskiej bryzy, niedużych, uroczych domków i sosnowych lasów autorka snuje opowieść o kolejach ludzkiego życia.

Na pierwszy plan wysuwają się losy kobiet – to one są głównymi bohaterkami powieści. Le Guin wprowadza niezwykle różnorodną galerię kobiecych postaci. Kreśli je przy tym z pieczołowitością i precyzją, która pozwala jej znakomicie zarysować psychikę każdej z nich. W efekcie, choć bohaterki zmieniają się często, z każdą możemy odnaleźć jakiś punkt wspólny; podobną myśl, pogląd na świat, sposób odczuwania emocji czy doświadczenie życiowe. Wydarzeniom zewnętrznym Le Guin poświęca tyle samo uwagi, co wewnętrznym stanom: emocjom, przemyśleniom swoich bohaterek. Mimo pozornej prostoty poruszanej tematyki – relacji między ludźmi w codziennym życiu – powieść niesie ogromny ładunek emocjonalny. Czytamy o trudach macierzyństwa, o przyjaźni i relacjach rodzinnych, o pierwszej i kolejnych miłościach, o konfliktach i zdradach małżeńskich, o pasjach i obowiązkach, o poszukiwaniu swego miejsca. Autorka nie unika także tematów trudnych i bolesnych, ale nie epatuje nimi; opisuje życie kobiet wielowymiarowo, poświęcając uwagę zarówno ich radościom, jak i smutkom. Czyni to w sposób delikatny, wysublimowany; niektóre wątki i problemy ledwie zaznacza, dając czytelnikowi pole do namysłu.

Le Guin nie pomija mężczyzn – choć bardziej na drugim planie, oni także są istotni; nie tylko współtworzą społeczny świat powieści, ale nierzadko znajdują się w centrum narracji. Autorka jednak przede wszystkim analizuje ich wpływ na bohaterki i relacje z nimi. Nieco inaczej ich także portretuje. Świat większości kobiet w Klatsand jest uporządkowany, zorganizowany, choć na właściwy danej bohaterce sposób. Mężczyźni z kolei często stanowią czynnik zakłócający ten porządek – z bardzo różnym skutkiem. Opisane relacje kobiety – mężczyźni prowokują do zastanowienia się nad rolą i sytuacją kobiet we współczesnym świecie.

W książce Le Guin odnajdujemy wszystkie charakterystyczne dla pisarki cechy narracji, które czynią jej prozę tak urzekającą. Powieść ma niezwykły klimat. Panuje w niej atmosfera spokoju ze szczyptą nostalgii, fabuła rozwija się niespiesznie, język narracji urzeka plastycznością opisu i celną pointą. Nad wszystkim unosi się aura tajemnicy – taki bowiem jest świat kobiet – subtelny, ukryty, wycofany, nie tak ostentacyjny jak świat mężczyzn. Le Guin udało się jeszcze jedno – stworzyła historię uniwersalną. Historie z miasteczka Klatsand leżącego gdzieś daleko, w stanie Oregon, mogłyby równie dobrze rozegrać się na naszej ulicy i w naszej miejscowości, a czytając o nich, nie sposób powstrzymać się od refleksji – to książka z rodzaju tych, które w nienarzucający a jednocześnie skuteczny sposób prowokują myślenie.

Morski trakt charakteryzuje się też bardzo przemyślaną, spójną konstrukcją. Warto tę książkę czytać uważnie; historie poszczególnych bohaterek i bohaterów przeplatają się, niektóre postaci i wydarzenia poznajemy z perspektywy różnych osób. Kilka odrębnych, ciepłych słów należy się wydawnictwu za oprawę książki, a przede wszystkim – za subtelną grafikę na okładce, znakomicie oddającą klimat opowieści.
    
Jak pisałam na początku – to znakomita, wspaniale napisana i mądra powieść, miejscami trudna, nostalgiczna lub zabawna, budząca w czytelniku pełen wachlarz emocji. Jej bohaterki wydają się realne niczym żywe osoby, a ich historie intrygują i, na swój sposób, mogą dodać otuchy, mimo że obnażają przewrotność życia, które często nie układa się tak, jak planujemy. Poruszająca, zapadająca w pamięć powieść, bardzo dobrze świadcząca o kunszcie pisarskim i znajomości ludzkiej natury autorki – zdecydowanie godna polecenia.

Tytuł: Morski trakt
Autorka: Ursula K. Le Guin
Wydawca: Książnica
Wydanie polskie: luty 2012
Liczba stron: 272
Format: 135 x 205 mm
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
ISBN-13: 9788324579198
Gatunek: powieść obyczajowa