Kupię rękę to powieść obyczajowa poruszająca istotne sprawy w intrygujący sposób. Wiele się tu dzieje, narracja jest wartka, fabuła trzyma w napięciu, choć opisane sytuacje w zasadzie mogłyby zdarzyć się każdemu lub każdej z nas. Autorka wnikliwie opisuje problem braku miłości i szacunku w związku, przemocy psychicznej i manipulacji uczuciami drugiej osoby – czyni to jednak bez nachalnego dramatyzmu i unika gry na emocjach czytelnika. Ostrze jej krytyki dosięga także postawy „mieć” zamiast „być”, czyli ludzi, którzy pieniądze i władzę zdecydowanie przedkładają nad wszelkie inne wartości, z dobrem innych ludzi i własną godnością włącznie. Autorka jednak nie moralizuje wprost, ale sugestywnie kreśląc portrety oraz emocje bohaterek i bohaterów, daje nam bogaty materiał do przemyśleń.

Bardzo trafionym zabiegiem narracyjnym jest snucie opowieści na zmianę z punktu widzenia różnych bohaterów – nie tylko pierwszoplanowych, ale także tych z drugiego planu, którzy dla fabuły są niemal równie ważni. Daje nam to bezpośredni wgląd w ich psychikę, motywację, przemyślenia i wrażliwość. Klarownie pokazuje także zmiany, jakie w nich zachodzą; ich wewnętrzne konflikty, ambiwalentne postawy wobec bliskich osób, wreszcie – ich dojrzewanie.

Książkę czytałam z dużym zainteresowaniem, cały czas ciekawa tego, co będzie na kolejnej stronie. Lekturę ułatwiał mi dodatkowo oryginalny, a przy tym lekki, miejscami ocierający się o groteskę, styl autorki. Spodobało mi się też to, że nazywa rzeczy po imieniu, a jednocześnie potrafi czynić świetny użytek z metafory. Powieść podzielona jest na dwie części – w pierwszej autorka kreśli przed nami poruszane problemy, a akcja biegnie wartko; w drugiej, krótszej, robi się spokojniej, bardziej refleksyjnie. Autorka próbuje dać w niej odpowiedzi na pytania postawione w części pierwszej.

Zakończenie przyniosło mi satysfakcję i całą książkę oceniam bardzo dobrze, choć muszę przyznać, że nie do końca odpowiada mi zaprezentowana w niej filozofia. O ile zgadzam się z diagnozą postawioną przez pisarkę w części pierwszej – że pieniądz lub pragnienie władzy może popchnąć człowieka do czynów desperackich, nieprzemyślanych lub okrutnych, że ludzie zamożni wpadają często w pułapkę pogardy dla tych, którym się w życiu nie powiodło, wreszcie – że w związkach ludzie traktują się często instrumentalnie, krzywdząc drugą stronę (tutaj ofiarami padają kobiety), o tyle nie w pełni zgadzam się z zaproponowaną „kuracją”. Źle traktowana kobieta powinna odejść, jeśli jest to w jej mocy – zgoda. Jednak przedstawianie miasta jako odzierającego ludzi z wrażliwości i skontrastowanie go z uduchowioną wsią odebrałam jako nadmierne uproszczenie. Na wsi bowiem także jest przemoc i złe emocje, i niewiele na to pomaga obecność tam „prostej, ludowej religijności”, którą autorka traktuje z wyraźną sympatią i niejako podsuwa nam w charakterze odpowiedzi na problem. W tej konkretnej, opisanej historii, może to być wiarygodne, nie sądzę jednak, aby miało wymiar uniwersalny. Być może moje wątpliwości biorą się stąd, że ten rodzaj religijności, ufność połączona z wielką pokorą, jest w istocie bardzo rzadki. Zgadzam się natomiast, że bardzo ważne jest pielęgnowanie dobrych relacji z bliskimi, a także postawa otwartości i zrozumienia wobec innych osób – choć brzmi to jak truizm, autorka opisuje to w sposób bardzo udany.

Mimo pewnej „różnicy zdań” z autorką; powiedzmy – zdania odrębnego co do wydźwięku powieści, polecam tę książkę, aby każdy mógł na jej temat wyrobić sobie własne zdanie. W interesujący, wciągający, miejscami wręcz błyskotliwy sposób opowiada ona o sprawach ważnych, czasem – trudnych; i choć jest w niej trochę uproszczeń, daje materiał do przemyśleń, zaś słodko – gorzkie zakończenie dodaje otuchy i zasiewa ziarnko wiary w człowieka. Myślę, że to ma znaczenie.

Tytuł: Kupię rękę
Autorka: Agnieszka Szygenda
Wydawca: Wydawnictwo Bliskie
Numer wydania: I
Data premiery: 30 czerwca 2010
Liczba stron: 216
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Gatunek: powieść obyczajowa