Tegorocznym laureatem literackiej Nagrody Nobla jest Tomas Gösta Tranströmer, szwedzki poeta. Według uzasadnienia kapituły, nagrodę otrzymał za zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości.

Tomas Transtroemer skończył w tym roku 80 lat. Od lat był wymieniany jako kandydat do Nagrody Nobla. Jest autorem m. in. tomików „Moja przedmowa do ciszy”, „Muzeum motyli”, „Podsłuchany horyzont”.

Urodził się 15 kwietnia 1931 roku w Sztokholmie. Jego matka była nauczycielką, ojciec – dziennikarzem. Transtroemer studiował historię literatury i religii a także psychologię na uniwersytecie w Sztokholmie. Po studiach został asystentem w Instytucie Psychometrii na tej samej uczelni. W latach 1960-1966 pracował jako psycholog.

Pierwszy zbiór poezji, zatytułowany „17 wierszy” opublikował w 1954. W Szwecji uznano go za jeden z najbardziej interesujących debiutów dekady.

W 1990 poeta przeżył udar mózgu, który wywołał częściowy paraliż jego ciała. Odtąd poświęcił się przede wszystkim twórczości poetyckiej. Mimo trudności, nie zaprzestał prowadzenia aktywnego trybu życia, chętnie spotykał się z czytelnikami. Jego żona, Monika, która towarzyszy mu w podróżach i spotkaniach, od lat pełni funkcję rzeczniczki poety. Według uczestników tych spotkań (w Polsce ostatnio w 1999 w Krakowie), małżonkowie porozumiewają się za pomocą swoistego, ledwo zauważalnego kodu gestów.

Poezję Transtroemera cechuje duża zwięzłość. Pisze o doznaniach religijnych, jego wiersze często inspirowane są muzyką (poeta grał na fortepianie i organach), poruszają problemy zagubienia człowieka we współczesnym świecie. Język poezji Transtroemera jest wyciszony, jednocześnie w utworach spotyka się obrazy pełne paradoksów.

W Polsce ukazały się takie zbiorki wierszy jak m.in. „Moja przedmowa do ciszy” (1992), „Muzeum motyli” (1994), „Gondola żałobna” (1996), „Późnojesienny labirynt” (1997), „Niebieski dom” (2000), „Podsłuchany horyzont” (2005).

Transtroemer pokonał m.in. syryjskiego poetę Adonisa, izraelskiego pisarza Amosa Oza oraz japońskiego pisarza Harukiego Murakami, wymienianych jako faworytów. Spośród Polaków szwedzcy krytycy literaccy wśród kandydatów wymieniali: Adama Zagajewskiego, Tadeusza Różewicza oraz Olgę Tokarczuk.