Wczesne utwory Boba Dylana zawierające komentarze społeczne, polityczne, filozoficzne i odwołujące się do literatury ignorowały istniejące konwencje muzyki pop wpisując się w nurt ówczesnej kontrkultury. Dylan jest twórcą piosenek uznawanych za hymny pokolenia: Blowin’ in the Wind, Like a Rolling Stone i protest songów: The Times They Are a-Changin‚, Hurricane. Jedną z jego najpopularniejszych piosenek jest Knockin’ on Heaven’s Door.

Jego twórczość była nagradzana Grammy, Oscarem i Nagrodą Pulitzera. Został kilkakrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W 2009 otrzymał Narodowy Medal Sztuki, a w 2012 – Prezydencki Medal Wolności.

Bob Dylan urodził się jako Robert Allen Zimmerman 24 maja 1941 roku w Duluth w Minnesocie. Jego dziadkowie ze strony ojca, Zigman i Anna Zimmerman, wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych z Odessy na Ukrainie po pogromach antyżydowskich w 1905 roku. Pradziadkowie Dylana ze strony matki, Benjamin i Libba Edelstein wyemigrowali w 1902 roku do Stanów Zjednoczonych z Litwy.

Niewiele wiadomo o dzieciństwie i młodzieńczych latach Dylana. On sam niechętnie ujawniał jakiekolwiek szczegóły. Nieliczni świadkowie jego dzieciństwa dostarczają niepełnych i niekiedy sprzecznych informacji. Niektórzy twierdzą, że jako chłopiec posiadał piękny, czysty głos. Być może przeszedł nawet profesjonalny trening u kantora w lokalnej synagodze.

W latach młodzieńczych nauczył się grać na gitarze, jednak jego pierwszym instrumentem było pianino. W szkole średniej założył kilka zespołów: m.in. The Shadow Blasters i The Golden Chords. Występ tego ostatniego zespołu na szkolnym festiwalu talentów był tak głośny, że dyrektor szkoły w trakcie wykonywania piosenki Rock and Roll Is Here to Stay (zespołu Danny & the Juniors) wyłączył mikrofony.

We wrześniu 1959 roku przeprowadził się do Minneapolis i rozpoczął studia na University of Minnesota, których nigdy nie ukończył. W czasie swych krótkich studiów porzucił rock and roll i zainteresował się amerykańską muzyką folkową wykonywaną głównie z akompaniamentem gitary akustycznej. Piosenki, głównie autorstwa Woody’ego Guthrie oraz Hanka Williamsa, młody Robert Zimmerman grywał w lokalnych klubach pod pseudonimem Bob Dillon, a potem Bob Dylan. Wkrótce ten drugi pseudonim stał się legalnym nazwiskiem artysty.

Pod koniec pierwszego roku studiów Dylan porzucił Uniwersytet. Pozostał w Minneapolis i przez krótki czas występował w objazdowym zespole folkowym, odwiedzając na m.in. Denver, Madison i Chicago. W styczniu 1961 roku przeprowadził się do Nowego Jorku, by tam występować, a także odwiedzić umierającego w szpitalu w New Jersey legendarnego Woody’ego Guthrie. Spotkania z Guthriem miały niewątpliwie największy wpływ na Dylana w jego wczesnej karierze muzycznej. Dylan postanowił pozostać w Nowym Jorku i poświęcić się karierze śpiewaka folkowego.

Od kwietnia do września 1961 roku dawał występy w klubach w Greenwich Village, ówczesnym centrum artystycznego i intelektualnego fermentu. 11 kwietnia tego roku występował jako support dla Johna Lee Hookera w klubie Gerde’s Folk City. Występ w tym samym klubie z 26 września zaowocował bardzo pozytywną recenzją Roberta Sheltona w New York Times. We wrześniu został również zaproszony przez folkową piosenkarkę Carolyn Hester do gry na harmonijce przy nagrywaniu jej trzeciego albumu. Dzięki temu zwrócił uwagę producenta albumu Hester, Johna Hammonda z Columbia Records.

W 1962 roku nagrał w Columbia Records swój pierwszy album zatytułowany Bob Dylan zawierający 13 utworów, z których tylko dwa były jego autorstwa. Pozostałe to aranżacje tradycyjnych amerykańskich piosenek folkowych, bluesowych i gospelowych. Pierwszy album Dylana nie sprzedawał się dobrze (5000 egzemplarzy), jednak dzięki pomocy Hammonda i Johnny’ego Casha kierownictwo Columbia Records nie zerwało kontraktu z młodym piosenkarzem.

2 sierpnia 1962 roku Dylan w nowojorskim Sądzie Najwyższym zmienił imię na Robert Dylan. Tego samego miesiąca podpisał umowę z Albertem Grossmanem, który stał się jego menedżerem do roku 1970.

Kolejny album The Freewheelin’ Bob Dylan z maja 1963 roku zawierał 13 piosenek zainspirowanych przez twórczość Woody’ego Guthriego i Pete’a Seegera. Były to akustyczne ballady z poetyckimi, politycznie zaangażowanymi tekstami. Album otwiera piosenka Blowin’ in the Wind, która na trwałe weszła do kanonu muzyki folkowej.

{youtube}3l4nVByCL44{/youtube}

Dylan nie należał do artystów, którzy daliby się uwięzić w granicach jednego gatunku czy stylu. Stale poszukiwał i zawsze był gotowy do podjęcia nieortodoksyjnych wyzwań. Podczas pobytu w Europie zapoznał się z dynamicznie rozwijającą się europejską odmianą rock and rolla i zrozumiał artystyczny potencjał leżący w tej muzyce, w USA traktowanej z pewną pogardą. Wpływ, jaki ta muzyka wywarła na Dylana, był rewolucyjny. W 1965 roku Dylan zbulwersował opinię muzyczną, występując na Newport Folk Festival z elektryczną grupą rockową. Uznano to za „zdradę” folku. Dylan został wygwizdany.

Legenda głosi, że Pete Seeger w czasie występu wtargnął na scenę z siekierą, usiłując poprzecinać kable od gitar. Dylan się tym nie przejął. Także i w czasie europejskiego tournée grał głośną, elektryczną muzykę. Była to prawdopodobnie najtrudniejsza trasa w historii Dylana. Wydawało się, że misją publiczności było tak głośne gwizdanie i wycie, by zagłuszyć dźwięk jego elektrycznej gitary. On zaś postawił sobie za cel grać tak głośno, by zagłuszyć ryki zbulwersowanej publiczności. Wyłom został jednak dokonany i amerykańskie grupy zaczęły się elektryfikować.

W tym okresie Dylan związał się z grupą The Band akompaniującą mu w czasie koncertów i studyjnych nagrań. Największym przebojem Dylana z tego okresu był Like a Rolling Stone.

{youtube}4F0ytNzHDj8{/youtube}

Bob Dylan, choć jako dziecko wychowany był w tradycji judaistycznej, nie przywiązywał żadnej wagi do religii. Dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych przeszedł krótki okres nawrócenia i przyjął chrzest w chrześcijańskiej wspólnocie „Winnica”. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych nagrał trzy albumy o treści wyłącznie religijnej: Slow Train Coming, Saved i Shot of Love, które są utrzymane w stylu rocka chrześcijańskiego. Jest wegetarianinem.

Choć Bob Dylan nigdy nie ukończył uniwersytetu, wielokrotnie otrzymał tytuł doctor honoris causa prestiżowych uczelni, z czego osobiście odebrał tylko dwie (Uniwersytetu Princeton w 1970 roku i szkockiego Uniwersytetu St. Andrews w roku 2004). Jest też laureatem wielu nagród muzycznych i literackich. Siedem razy nagradzany był nagrodą Grammy. W 2000 otrzymał Oskara w kategorii najlepsza piosenka za Things Have Changed z filmu Wonder Boys. Wielokrotnie nominowany był do Literackiej Nagrody Nobla, której jednak nie otrzymał. W roku 1997 dał koncert dla papieża Jana Pawła II podczas 23 Kongresu Eucharystycznego w Bolonii.

W 1988 roku Bob Dylan został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame.

W Polsce Dylan wystąpił w 1994 roku na koncertach w Krakowie i Sali Kongresowej, a 7 czerwca 2008 roku w warszawskim klubie Stodoła. W kwietniu roku 2006 nakładem Wydawnictwa Dolnośląskiego ukazała się pierwsza część autobiografii Dylana Moje Kroniki. W książce pojawia się wyznanie, że Dylan nigdy nie czuł się rzecznikiem swego pokolenia.

Piosenki Dylana śpiewali niemal wszyscy ważniejsi twórcy muzyki rockowej, m.in. Phil Collins, Pearl Jam, Joan Baez, Jimi Hendrix, Nina Simone, The Byrds, The Turtles, The Band, Neil Young, Fairport Convention, Joni Mitchell, Judas Priest, Grateful Dead, Melanie Safka, Robert Palmer, Guns N’ Roses, Van Morrison, Spirit, Bruce Springsteen, Them, The Vacels, Judy Collins, Manfred Mann, Jose Feliciano, Rage Against the Machine, Julie Driscoll, The Rolling Stones, Nico, Lou Reed, Chocolate Watch Band, Richie Havens, Joe Cocker, Rod Stewart, Stevie Wonder, U2, Don McLean, Roger Waters, PJ Harvey, Cat Power, My Chemical Romance, Red Hot Chili Peppers i wielu innych. Niektóre z piosenek Dylana w polskiej wersji zaśpiewała Martyna Jakubowicz na płycie Tylko Dylan. Polski bard Jacek Kaczmarski swoje wrażenia z oglądania w telewizji artysty podczas koncertu Live Aid opisał w utworze Epitafium dla Boba Dylana.

W 2012 roku Amnesty International wydało czteropłytowy album z okazji swojego 50-lecia (Chimes of Freedom: The Songs of Bob Dylan Honouring 50 Years of Amnesty International), na którym utwory Dylana interpretowali m.in. Adele, Bad Religion, Dave Matthews Band, Diana Krall, Elvis Costello, Flogging Molly, Joan Baez, Johnny Cash, Lenny Kravitz, Marianne Faithfull, Mark Knopfler, Miley Cyrus, My Chemical Romance, Patti Smith, Pete Seeger, Pete Townshend, Queens of the Stone Age, Rise Against, Sinéad O’Connor, Sting, Tom Morello i Ziggy Marley.

Zabawna ciekawostka wiąże się z jednym z teledysków Boba Dylana – do piosenki o tytule Subterranean Homesick Blues. Na nagraniu widać samego Boba, upuszczającego kolejne kartki z wypisanymi na nich słowami piosenki.

{youtube}vHfWjYSwK9c{/youtube}

Znany amerykański komik i myzyk, „Weird Al” Yankovic, nakręcił własną wersję tego teledysku, parodię pt. Bob. Podobnie jak w pierwowzorze, Al stojąc przed kamerą, upuszcza kolejne kartki ze słowami piosenki, tutaj jednak są to palindromy, czyli słowa lub wyrażenia, które czytane wprost lub wspak brzmią tak samo – podobnie jak tytułowe imię muzyka, czyli „Bob” właśnie:

{youtube}Nej4xJe4Tdg{/youtube}

Źródło: Wikipedia.org