Bram Stoker, właściwie Abraham Stoker – irlandzki pisarz, jeden z czołowych twórców światowej literatury grozy, autor słynnego Draculi, urodził się 8 listopada 1847 roku w dublińskim Clontarfie. W latach 1864 – 1870 studiował na Trinity College w Dublinie. Pracował jako dziennikarz, a następnie jako sekretarz znanego aktora, odtwórcy ról szekspirowskich sir Henry’ego Irvinga oraz jako administrator należącego do Irvinga Lyceum Theatre w Londynie.

Stoker stał się słynny dzięki gotyckiej powieści Dracula (1897), w której stworzył legendę hrabiego-wampira o imieniu Drakula. Na podstawie tej książki powstały wszystkie inne utwory literackie i filmy o tej postaci, która stała się jednym z bardziej znanych motywów literackich i kinowych oraz utrwalonym w kulturze popularnej wizerunkiem wampira.

Stoker napisał również powieść Lair of the White Worm opowiadającą o odkryciu jaskini, będącej w starożytności miejscem kultu dla wciąż żyjących potworów. Spod jego pióra wyszły także bajki dla dzieci, baśnie, powieść fantastyczna Jewel of the Seven Stars (1903) biografia Personal Reminiscences of Henry Irving (1906) i opowiadania erotyczne. Późniejsze dokonania literackie Stokera nie dorównały popularnością Draculi; ich autor w zbiorowej świadomości zapisał się jako twórca jednego dzieła.

Stoker zmarł 20 kwietnia 1912 w Londynie. Od jego nazwiska pochodzi nazwa nagrody literackiej przyznawanej od 1987 r. przez Horror Writers Association dla twórców literatury grozy – Bram Stoker Award.

W 2012 roku 165 rocznicę urodzin pisarza popularna wyszukiwarka Google uhonorowała, umieszczając na głównej stronie specjalne, okolicznościowe logo (tzw. doodle) nawiązujące do mrocznego klimatu Draculi:

doodle-dracula

Drakula to słynna XIX-wieczna powieść gotycka, opowiadająca o walce grupy ochotników z wampirem Drakulą. Pod koniec XIX w. wzrósł popyt na książki opowiadające o nieprawdopodobnych, fantastycznych, często pełnych grozy opowieściach o walce dobra ze złem. Ten kierunek w literaturze określa się powieścią gotycką (ang. Gothic literature). Powieści o wampirach nie były wówczas rozpowszechnione. Jako pierwszy pisał o nich John Polidori, osobisty lekarz Lorda Byrona w swoim utworze The Vampyre już w 1819 roku Bram Stoker pierwsze notatki, na podstawie których napisał później Drakulę, zaczął zbierać 8 marca 1890 roku podczas wakacji w Whitby (które to miasto stało się później sceną niektórych wydarzeń w powieści). Po sześciu latach pracy powieść została wydana przez Constable w roku 1897, zawierając dedykację dla wówczas bestsellerowej pisarki Hall Caine. Książka ukazała się w niskiej jakości okładce, charakterystycznej dla mniej wartościowych, przeciętnych dzieł z tamtego okresu, ze względu na problemy finansowe – Stoker w ostatniej chwili przed publikacją zmienił tytuł z Wampir (ang. The Vampyre) na Drakula, co wiązało się z dodatkowymi kosztami. Jednak już wkrótce sukces powieści poprawił sytuację – książka sprzedawała się znakomicie, została przetłumaczona na wiele języków, z których pierwszym był przekład na język islandzki (Makt Myrkranna, czyli Siły ciemności) z 1898 roku. W dwa lata po publikacji w Wielkiej Brytanii książka ukazała się w Ameryce, gdzie sprzedawała się równie dobrze.

Dracula1stKsiążka nie jest jedną, ciągłą narracją – składa się z różnych elementów (listów, wpisów do pamiętnika itp.) pisanych przez bohaterów oraz wycinków z gazet, przynależąc do gatunku powieści epistolarnej. Na ich podstawie, poznając historię z różnych punktów widzenia, możemy złożyć opowieść w całość i dokładnie przeżyć opisywane przygody. Taka konwencja była modna w okresie, w którym Bram Stoker pisał tę książkę.

Poza tym bardzo modnym i chętnie czytanym gatunkiem literatury była wówczas powieść dokumentalna próbująca przybliżyć czytelnikom odległe, nieznane krainy, przeważnie te uważane za dzikie i niebezpieczne. Do umieszczenia części akcji Drakuli na odległym i nie zbadanym jeszcze Wschodzie Europy zainspirowała Stokera książka jego brata George’a będąca zapisem podróży po Turcji oraz bestsellerowa powieść Emily Gerard The Land Beyond the Forest.

Do sukcesu powieści przyczynił się też na pewno motyw walki dobra ze złem, którego publiczność u schyłku XIX w. bardzo pożądała w obliczu nadchodzącego nowego stulecia, co wiązało się ze wzrostem pesymizmu i obaw społeczeństwa przed przyszłością.

Motyw wampiryzmu w literaturze i sztuce, rozpoczęty przez Johna Polidori w 1819 roku w jego powieści The Vampire, nie został przez Stokera w istotny sposób zmodyfikowany. Już Polidori uczynił ze swojego wampira, Lorda Ruthvena, dystyngowanego przedstawiciela wyższej klasy, wykształconego, kulturalnego i eleganckiego. Wcześniej wampiry kojarzone były jedynie z najniższymi warstwami społecznymi. Stoker nadał swemu bohaterowi jeszcze inną cechę: przedstawił go głównie jako pełnego seksualnej żądzy, której nie mogły się oprzeć nie tylko kobiety, ale i mężczyźni. Ten pomysł zaczerpnął głównie z książki Sheridana Le Fanu Carmilla (opowieści której główną bohaterką była wampirzyca o skłonnościach lesbijskich).

Wciąż nie wyjaśniono dokładnie, czy powieściowy wampir Drakula inspirowany był postacią rzeczywistego władcy Wołoszczyzny, Wlada Palownika żyjącego w XV w. i słynnego ze swojego rzekomego okrucieństwa (głównie nabijania na pal swych wrogów oraz skazańców). Podobnie jak Wlad Palownik, powieściowy Drakula żyje na Wschodzie Europy, nieznanym zupełnie społeczności Zachodu. Niektóre fakty z życia Wlada Palownika zgadzają się z wydarzeniami z życia Drakuli – m.in. wielokrotne wyprawy wojenne jego przodków do Turcji, a także fakt posiadania brata, który okazał się zdrajcą.

Źródło: Wikipedia.org

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *