Robert Nesta Marley, znany jako Bob Marley, dziś już legenda popkultury, był jamajskim muzykiem, wokalistą, kompozytorem i autorem tekstów, który rozpropagował muzyczny styl reggae, inspirując się gatunkiem ska. Był związany z ruchem Rastafari*. Dla jamajskiego reggae był i nadal jest wręcz guru; jednocześnie jest pierwszym artysta z tego kraju, któremu udało się zdobyć światowy rozgłos. Jest twórcą takich niezapomnianych utworów jak „Exodus”, „Iron Lion Zion”, „One Love” i, oczywiście, „No Woman, No Cry”. Jego nagrania i styl życia do dziś stanowią inspirację dla artystów z całego świata.
Bob Marley urodził się 6 lutego 1945 we wsi Nine Miles w Saint Ann na Jamajce. Jego ojciec, Norval Marley, był białym oficerem armii brytyjskiej, a matka, Cedella Booker, jamajską piosenkarką i pisarką. Po śmierci ojca rodzina przeniosła się do Kingston, gdzie zamieszkała w Trenchtown – dzielnicy slumsów. Przyszły król reggae w wieku 14 lat rzucił szkołę, zatrudnił się jako spawacz i założył swój pierwszy zespół. W 1962 roku wokalista nagrał debiutancki singiel „Judge Not”.
Wczesne nagrania Marleya, takie jak „Put It On”, „Ten Commandments” oraz „Love and Affection”, opowiadają o świecie ulic Trenchtown. W tym samym czasie zaczął się krystalizować skład The Wailers. Poza samym Marleyem, głównymi postaciami tego zespołu byli Bunny Livingstone i Peter Tosh.
10 lutego 1966 Bob ożenił się z Ritą Anderson. Miał 11 dzieci: troje ze swoją żoną Ritą, adoptował dwoje dzieci Rity z innych związków, a sześcioro pochodzi z jego związków z innymi kobietami.
Bob Marley stał się pierwszą wielką gwiazdą światowego formatu, która pochodziła z kraju Trzeciego Świata. Jego przesycone rewolucyjnymi treściami i buntem utwory, trafiały do milionów słuchaczy z całego świata. W 1994 roku Bob Marley został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame.
Marley był szeroko znany z poświęcenia się Rastafari. Pobierał nauki od Mortimera Plannera, uznanego jako jednego z ideologów tego ruchu. Był de facto misjonarzem rastafari (jego działania i teksty piosenek sugerują, że czynił to w pełni świadomie), przyczynił się do zwrócenia uwagi międzynarodowej na ten ruch.
Jako rastafarianin, Bob Marley był wielkim zwolennikiem używania marihuany jako sakramentu. Na okładce albumu Catch a Fire widnieje jego zdjęcie, na którym pali dużego skręta z marihuaną. Zastosowanie marihuany do rozwoju duchowego jest wzmiankowane w wielu utworach.
Jego życie było aktywne, lecz bardzo krótkie – zmarł 11 maja 1981 roku w wyniku przerzutów choroby nowotworowej do płuc i mózgu. Inwazja nowotworu zaczęła się od stopy, na palcu której wykryto czerniaka złośliwego. W lipcu 1977 roku artysta odniósł kontuzję podczas gry w piłkę nożną. Rana nie została do końca zaleczona. Przekonania religijne sprawiły, że Marley nie chciał zgodzić się na amputację zakażonego palca u nogi (niektórzy rastafarianie głoszą jedność ciała, uważając, że amputacja jest grzechem). Wkrótce u muzyka wykryto nowotwór skóry. Niebawem pojawiły się przerzuty na inne organy. W 1980 Marley zasłabł podczas joggingu w nowojorskim Central Parku. Okazało się, że zaatakowane zostały płuca, żołądek i mózg. Marley wierzył, że jego wiara zapewni mu wieczne życie, pomimo nowotworu (ostatecznie jednak palec u nogi został amputowany). Był także przekonany, że lekarze to sami oszuści, którzy udają, że mają moce szamańskie. Brał także pod uwagę, że amputacja wpłynie na jego zdolności do tańca oraz na jego karierę w momencie, kiedy był blisko wielkiego sukcesu. Był operowany w celu wycięcia komórek nowotworowych. Jego choroba była ukrywana przed publicznością.
Marley zdecydował się szukać pomocy lekarskiej w Monachium, jednak było już za późno i choroba posunęła się za daleko. Ostatnie dni życia chciał więc spędzić na rodzinnej Jamajce. Niestety, jego stan był tak poważny, że z Niemiec zdołano go przewieźć tylko do Miami na Florydzie. Tam zmarł w szpitalu w wieku 36 lat.
{youtube}sonYFxHHvaM{/youtube}
Przed śmiercią Bob Marley przystąpił do Ortodoksyjnego (Koptyjskiego) Kościoła Etiopskiego. Przez cały poprzedni rok matka Marleya, Cedella Booker usiłowała nakłonić go, aby przystąpił do Kościoła, lecz Bob odmawiał, mówiąc: Jestem ochrzczony przez ogień. Jednak przekonany, że zostały mu tylko dwa tygodnie życia zgodził się na chrzest i przystąpienie do Ortodoksyjnego Kościoła Etiopskiego. Ceremonia odbyła się w hotelu Wellington, a przystąpił do niej Bob Marley, jego żona Rita, oraz ich dzieci. Ceremonii przewodniczył Abuna Izaak. Bob Marley otrzymał wówczas imię Berhane Selassie, oznaczające Światło Świętej Trójcy. Niektórzy rastafarianie uważają, że symbolika tego imienia ujawnia się w nagraniach Boba Marleya, ich zdaniem niemal każdy utwór rozświetlany jest światłem darów Ducha Świętego i inspiracji pochodzącej od Boga.
Jego pogrzeb zyskał państwową oprawę. Marleya pochowano w krypcie w Nine Miles, niedaleko rodzinnej wioski. Do grobowca włożono mu gitarę Gibsona, Biblię i „święte ziele” – marihuanę.
* Ruch Rastafari – millenarystyczno-mesjanistyczny synkretyczny ruch religijny powstały w chrześcijańskich kręgach kulturowych na Jamajce w latach 30. XX wieku i zapoczątkowany przez Marcusa Garveya. Rastafarianie wierzą, że Jah, który jest bogiem, stworzył świat i opiekuje się nim. Rastafarianie wierzą również, że objawił się on m.in. w królewskim majestacie Ras Tafari Makkonena, od momentu koronacji na cesarza Etiopii znanego jako Haile Selassie I, czym motywują cześć dla niego jako Zwycięskiego Lwa Plemienia Judy, Wybrańca Bożego, Pana Panów i Króla Królów lub uznają go tylko za namiestnika boskiego majestatu na Ziemi. Ruch Rastafari zapoczątkowany został w ramach walki o równouprawnienie rasowe oraz koncepcji powrotu do Afryki (Back to Africa). Wyrasta też z interpretacji biblijnego proroctwa, aspiracji społeczno-kulturalnych osób czarnoskórych i kazań Marcusa Garveya. Rozpowszechniał się wraz z emigracją mieszkańców Jamajki, a także dzięki muzyce (rocksteady, reggae, dub, ragga, ska i dancehall). Nazwa ruchu pochodzi od imienia chrzestnego cesarza Ras Tafari, co w języku amharskim znaczy książę straszliwy/szanowany.
Źródła: Wikipedia.org, Rmf.fm