Napisał kilkanaście powieści i 9 sztuk teatralnych, które przetłumaczono na ponad 30 języków. Po tym, jak ogłoszono decyzję o przyznaniu mu literackiej Nagrody Nobla komentarze były zaskakująco zgodne – wyróżnienie należało się pisarzowi.

Jego pełne nazwisko brzmi Jorge Mario Pedro Vargas Llosa Marqués de Vargas Llosa. Urodził się 28 marca 1936 roku w Arequipie w Peru jako jedyne dziecko Ernesto Vargasa Maldonado oraz Dory Llosa Ureta.

W rok po jego urodzeniu jego rodzice rozwiedli się, a rodzina Llosów przeniosła się do Cochabamby w Boliwii, gdzie jego dziadek Pedro Llosa podpisał 10-letni kontrakt na uprawę ziemi w hacjendzie Siapina (mieszkając w Boliwii pełnił także funkcję honorowego konsula Peru). W 1945 roku José Luis Bustamante y Rivero, krewny dziadka Pedra, został wybrany na stanowisko prezydenta Peru. Zaproponował Pedro Llosie stanowisko prefekta Piury, które przyjął, natychmiast się tam udając. Reszta rodziny dołączyła do niego na przełomie lat 1945/46. W roku 1947 jego rodzice ponownie wzięli ślub i przenieśli się do Limy.

Będąc młodzieńcem zaczął pisać opowiadania i poezje. W zdominowanym przez męską siłę społeczeństwie (kult macho) literatura uznawana była za domenę kobiet. Ojciec Mario Vargasa Llosy, zaniepokojony zainteresowaniami syna, wysłał czternastolatka do szkoły kadetów Colegio Militar Leoncio Prado w Limie, mając nadzieję, że wojskowe życie zmieni jego zainteresowania. Przeżycia pisarza z okresu pobytu w szkole były podstawą jego pierwszej powieści Miasto i psy. Po dwóch latach w szkole wojskowej wrócił do Piury, żeby dokończyć szkołę średnią. Obserwacja tego miasta zaowocowała powieścią Zielony dom. W czasie nauki Mario Vargas Llosa zaczął pracować w lokalnej gazecie. Jeszcze przed ukończeniem szkoły średniej napisał opowiadanie Los jefes i rozpoczął pracę nad swym pierwszym dramatem scenicznym La Huida del Inca.

W 1953 roku rozpoczął studia na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Świętego Marka w Limie. Jego decyzja przyjęta została w rodzinie jako rebelia, gdyż odrzucił on ofertę studiów na Pontyfikalnym Uniwersytecie Katolickim Peru, do którego uczęszczała młodzież pochodząca z klas wyższych. W 1955 roku, w atmosferze skandalu obyczajowego, poślubił Julię Urquidi, swą daleką ciotkę, starszą od siebie o 10 lat (zm. 10 marca 2010 w Santa Cruz, w Boliwii). Swe przygody z tego okresu przedstawił w humorystycznej powieści Ciotka Julia i skryba – autobiograficznym dziele pisarza. Po ukończeniu studiów pracował w kilku miejscach jednocześnie, między innymi redagując kronikę policyjną dla lokalnej gazety i pisząc skrypty do audycji radiowych. Jego pierwszą opublikowaną informacją prasową była depesza w dzienniku La Prensa.

W roku 1959 Vargas Llosa wraz z żoną przeniósł się do Paryża, gdzie pracował jako nauczyciel hiszpańskiego i dziennikarz. W 1964 rozwiódł się z Julią i w 1965 ożenił się po raz drugi – z młodszą kuzynką Patricią Llosa Urquidi. Z drugą żoną miał troje dzieci: syna Alvaro (urodzony w 1966 roku), pisarza, drugiego syna Gonzalo (urodzony w 1967 roku) oraz córkę Morganę, fotografkę (urodzoną w 1974 roku). W 1966 przeniósł się z Paryża do Londynu, gdzie zaczął wykładać literaturę iberoamerykańską na Queen Mary College. Jednocześnie zaczął się udzielać w emigracyjnym życiu politycznym. W całym okresie swej emigracji pisał powieści, przynoszące mu światową sławę oraz zajmował się studiami nad literaturą hiszpańską.

W 1990 roku Mario Vargas Llosa kandydował w wyborach na prezydenta Peru z ramienia liberalnego Ruchu Wolności. W pierwszej turze głosowania, 8 kwietnia, nieznaczną liczbą głosów wyprzedził Alberta Fujimori z sojusz wyborczego Cambio 90. Przegrał z nim w drugiej turze, która odbyła się 10 czerwca.

Współcześnie Mario Vargas Llosa dzieli swe życie pomiędzy okresy pobytu w ojczystym kraju i na emigracji, publikuje powieści, szkice i artykuły publicystyczne, wykłada, prowadzi programy telewizyjne.

Jest laureatem Premio Nacional de Novela del Perú (1967) i Nagrody Księcia Asturii (1986). W 1994 roku otrzymał Nagrodę Cervantesa – najwyższe możliwe trofeum w świecie literatury hiszpańskojęzycznej. W roku 2005 otrzymał przyznawaną przez American Enterprise Institute nagrodę Irvinga Kristola jako pisarz, obrońca demokracji, wolnego rynku i indywidualnej wolności.

7 października 2010 roku, w wieku 74 lat, Mario Vargas Llosa został uhonorowany nagrodą Nobla. W roku 2011 otrzymał od króla Hiszpanii nobilitację i tytuł markiza de Vargas Llosa.

U nas przeczytasz:

Raj tuż za rogiem, Mario Vargas Llosa – recenzja
Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki, Mario Vargas Llosa – recenzja

Powieści i zbiory opowiadań:

1959: Los jefes – Wyzwanie
1963: La ciudad y los perros – Miasto i psy
1966: La casa verde – Zielony dom
1967: Los cachorros – Szczeniaki
1969: Conversación en La Catedral – Rozmowa w Katedrze
1973: Pantaleón y las visitadoras – Pantaleon i wizytantki
1977: La tía Julia y el escribidor – Ciotka Julia i skryba
1981: La guerra del fin del mundo – Wojna końca świata
1984: Historia de Mayta – Historia Alejandra Mayty
1986: Quién mató a Palomino Molero? – Kto zabił Palomina Molero?
1987: El hablador – Gawędziarz
1988: Elogio de la madastra – Pochwała macochy
1993: Lituma en los Andes – Lituma w Andach
1997: Los cuadernos de don Rigoberto – Zeszyty don Rigoberta
2000: La fiesta del Chivo – Święto kozła
2003: El paraíso en la otra esquina – Raj tuż za rogiem
2006: Travesuras de la niña mala – Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki – polskie wydanie ukazało się we wrześniu 2007 roku.
2010: El sueño del celta – Marzenie Celta

Literatura faktu:

1971: García Márquez: Historia de un deicidio – polskie tłumaczenie ukazało się w „Literaturze na Świecie” w 1983, numer 9 (146), str. 96-135
1975: La orgia perpetua: Flaubert y madame Bovary
1981: Entre Sartre y Camus
1990: La verdad de las mentiras – Prawda kłamstw – eseje o literaturze
1993: El pez en el agua – Jak ryba w wodzie. Wspomnienia – autobiografia
1997: Cartas a un joven novelista
2004: La tentación de lo imposible
2006: Israel – Palestina. Paz o guerra santa – Izrael – Palestyna. Pokój czy święta wojna
2007: El Pregón de Sevilla
2009: El Viaje a la Ficcion

Sztuki teatralne:

El loco de los balcones
Kathie y el hipopótamo
La Chunga
1981: Panienka z Tacny
Ojos bonitos, cuadros feos

Inne:

2001: Andy – tekst do albumu ze zdjęciami Pablo Corrala Vegi

Źródło: Wikipedia.org