Arkady Adam Fiedler urodził się 28 listopada 1894 w Poznaniu. Był znakomitym prozaikiem, reportażystą, przyrodnikiem i jednym z najbardziej znanych polskich podróżników.

W swoim życiu odbył 30 wypraw i podróży. Napisał 32 książki, które ukazały się w 23 językach w przeszło 10-milionowym nakładzie. Jego książki urzekają plastyką opisu, barwnie zbliżają czytelnikowi ludzi o różnych kolorach skóry, uczą szacunku dla innych kultur i obyczajów, opiewają piękno przyrody. Obok wielu książek podróżniczych i dwóch wojennych, napisał także powieści dla młodzieży: Mały Bizon, Wyspa Robinsona, Orinoko, Biały Jaguar, oraz książki autobiograficzne – Mój ojciec i dęby i Wiek męski-zwycięski.

Był synem Antoniego Fiedlera, poznańskiego poligrafa i wydawcy. On to właśnie rozbudził w nim namiętne zainteresowanie przyrodą. Uczył mnie kochać rzeczy takie, obok których inni ludzie przechodzili obojętnie – wspomni później pisarz o swym ojcu. Ukończył gimnazjum realne Bergera w Poznaniu a następnie studiował filozofię i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Poznaniu. Studia te zostały przerwane wybuchem I wojny światowej. W latach 1918-1919 brał udział w powstaniu wielkopolskim (został wybrany do Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego i był kierownikiem Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej).

Fidler-1W opublikowanej 24 września 1921 Pierwszej liście oficerów rezerwowych WP figurował jako porucznik rezerwy żandarmerii. W 1934 był porucznikiem rezerwy Kadry 7 Dywizjonu Taborów w Poznaniu ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 28 lokatą na liście starszeństwa oficerów taborowych oraz pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań-Miasto.

Debiutował w 1917 cyklem wierszy Czerwone światło ogniska na łamach poznańskiego dwutygodnika Zdrój. W latach 1922-1923 studiował i ukończył Akademię Sztuk Graficznych w Lipsku, zdobywając tytuł mistrza chemigrafii. W 1926 wydał pierwszą książkę Przez wiry i porohy Dniestru. W 1927 wyjechał w pierwszą większą podróż do Południowej Brazylii. Przywiózł z niej bogate zbiory zoologiczne i botaniczne, które bezinteresownie przekazał Muzeum Przyrodniczemu i innym naukowym placówkom w Poznaniu, i nie mniej bogate wrażenia, które opisał w książkach Bichos, moi brazylijscy przyjaciele i Wśród Indian Koroadów. W 1933 urzeczywistnia swe najgorętsze marzenie: rusza do Amazonii. Wyprawa zaowocowała książką Ryby śpiewają w Ukajali, która zdobyła wielkie uznanie czytelników. W 1936 wydał kolejny bestseller Kanadę pachnącą żywicą.

Wybuch II wojny światowej zastał Fiedlera na Tahiti. Podróżnik chciał wracać do kraju, okazało się to jednakmożliwe. Ostatecznie w lutym 1940, przez Francję, dotarł do Wielkiej Brytanii. Tam poznał polskich lotników, co zainspirowało go do napisania książki o polskich lotnikach walczących w obronie Aglii. Napisał więc do generała Sikorskiego, a on wydał Fiedlerowi pisemny rozkaz, aby udał sie do Northolt pod Londynem i napisał książkę. W ten sposób powstał Dywizjon 303 – jego przedruki krążyły w okupowanej Polsce, krzepiąc ducha.

Fiedler303 wojenne wydanieWszyscy to wiedzieliśmy, wszyscy to przeżywaliśmy, a jednak trzeba było to sobie wyraźnie i jeszcze raz uprzytomnić: lato 1940 roku było straszne. Straszne dla wszystkich ludzi dobrzej woli. Wtedy, w owym lipcu, nie śpiewały ptaki, nie pieściło ich słońce, nie dla nich był nawet spokojny chleb, w pocie czoła zdobyty. Cała wolna jeszcze ludzkość przecierała sobie przerażone oczy i budziła się jakby z koszmarnego snu do jawy, która miała być również koszmarem, tylko jeszcze posępniejszym. Światem wstrząsały niebywałe dotychczas dreszcze, serca miliarda ludzi tłukły się w najgorszym przeczuciu, w niepokoju, w rozpaczy, w zwątpieniu. Wszyscy ludzie, wszyscy – i ten u góry, i ten na dole, i wrażliwy, i ociężały, i cockney nad Tamizą, i kaboko w Brazylii, i górnik w Pensylwanii, i hodowca w Australii, i plantator na Jawie – wszyscy, jakby porażeni, tracili nadzieję. Oczekiwali ostatecznej klęski. Klęski już nie tylko wielkiej Brytanii, ostatniego wolnego bastionu Aliantów za Zachodzie Europy, lecz całego ucywilizowanego świata. I nie byli ani pod wpływem wrogiej propagandy, ani piątej kolumny; mieli inne źródła zwątpienia: fakty. Nagie fakty. Żelazną wymowę faktów.
– Arkady Fiedler, Dywizjon 303

Po latach mówił: Spośród wszystkich moich książek „Dywizjon 303” jest chyba utworem pisanym najbardziej na gorąco, pod bezpośrednim wrażeniem rozgrywających się w 1940 roku wypadków (…).

 W latach 1942-1943 pływał na polskich statkach handlowych – wysiłek wojenny naszych marynarzy opisał w książce Dziękuję ci, kapitanie.

Fiedler Wadi

W 1946 Fiedler powrócił do kraju i zamieszkał w Puszczykowie pod Poznaniem, gdzie w 1974, zachęcony namowami czytelników, stworzył wraz z rodziną w swoim domu prywatne Muzeum-Pracownię Literacką Arkadego Fiedlera, które z powodzeniem funkcjonuje także dziś. Dotychczas odwiedziło je już ponad milion osób. W zbiorach muzeum znajdują się eksponaty, które Fiedler przywiózł z licznych podróży a także pamiątki z czasów II wojny światowej, w szczególności te związane z dywizjonem 303.

Uwagę zwiedzających przyciągają monumenty w Ogrodzie Tolerancji znajdującym się na terenie muzeum. Wśród nich znajdują się: posągi Buddy, Brama Słońca, kamienny kalendarz Azteków, głowa olmecka z Meksyku, piramida, replika statku Santa María Krzysztofa Kolumba i wiele innych.

FiedlerPuszczykowo Muzeum

Zmarł 7 marca 1985 r. w Puszczykowie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu. Autorem rzeźby przedstawiającej głowę pisarza i umieszczonej na jego grobie jest Adam Haupt.

Arkady Fiedler był laureatem wielu nagród, m.in. nagrody literackiej miasta Poznania i Wawrzynu Akademickiego Polskiej Akademii Literatury (1936), nagrody ministra kultury i sztuki II stopnia za literaturę podróżniczą (1963), nagrody prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży (1974) oraz nagrody państwowej I stopnia za całokształt twórczości (1978). Odznaczony został także m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Orderem Uśmiechu (1969), Orderem Sztandaru Pracy I Klasy (1974) i Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1979).

Jest patronem kilkudziesięciu szkół, a od dnia 6 lipca 2009 również patronem Wielkopolskiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Poznaniu. Od roku 1996 w Muzeum – Pracowni Literackiej Arkadego Fiedlera wręczana jest coroczna nagroda Bursztynowego Motyla im. A.Fiedlera dla polskiego autora książki podróżniczej.

FiedlerMuzeumfiedlera

Podróże Fiedlera:

1927 – północna Norwegia
1928 – południowa Brazylia
1933 – Amazonia i Peru
1935 – Kanada
1937 – Madagaskar
1939 – Tahiti
1940 – Francja, Wielka Brytania
1942 – 1943 – USA, Trynidad, Gujana, Brazylia
1945 – Kanada
1948 – Meksyk
1952 – 1953 – ZSRR (Gruzja)
1956 – 1957 – Indochiny (północny Wietnam, Laos, Kambodża)
1959 – 1960 – Afryka Zachodnia (Gwinea, Ghana)
1961 – północno-zachodnia Kanada
1963 – 1964 – Brazylia, Gujana
1965 – 1966 – Madagaskar
1967 – Brazylia
1968 – ZSRR (wschodnia Syberia)
1969 – Nigeria
1970 – Peru
1971 – Afryka Zachodnia
1972 – Kanada (Kolumbia Brytyjska, Alberta, Quebec)
1973 – Ameryka Południowa
1975 – Kanada (Ontario, Quebec)
1976 – 1977 – Afryka Zachodnia
1978 – 1979 – Peru
1980 – Kanada
1981 – Afryka Zachodnia

Dzieła:

1926 Przez wiry i porohy Dniestru
1931 Bichos, moi brazylijscy przyjaciele
1932 Wśród Indian Koroadów
1935 Kanada pachnąca żywicą
1935 Ryby śpiewają w Ukajali
1936 Zwierzęta z lasu dziewiczego
1937 Zdobywamy Amazonkę
1939 Jutro na Madagaskar
1940 Dywizjon 303
1944 Dziękuję ci, kapitanie
1946 Żarliwa wyspa Beniowskiego
1946 Radosny ptak Drongo
1950 Rio de Oro
1952 Mały Bizon
1953 Gorąca wieś Ambinanitelo
1954 Wyspa Robinsona
1957 Orinoko
1957 Wyspa kochających lemurów
1960 Dzikie banany
1962 Nowa przygoda: Gwinea
1965 I znowu kusząca Kanada
1968 Spotkałem szczęśliwych Indian
1969 Madagaskar, okrutny czarodziej
1971 Piękna, straszna Amazonia
1973 Mój ojciec i dęby – autobiografia zawierająca wspomnienia z okresu dzieciństwa
1976 Wiek męski – zwycięski
1980 Biały Jaguar
1983 Motyle mego życia
1985 Zwierzęta mego życia
1989 Kobiety mej młodości

Źródło: Wikipedia.org

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *