Roland Topor to znany i niewątpliwie (nadal) kontrowersyjny francuski pisarz, autor opowiadań i sztuk teatralnych, a także rysownik, grafik, reżyser teatralny i filmowy, aktor, scenarzysta i scenograf.

Twórczość Topora, inspirowana surrealizmem (artysta znał osobiście teoretyka ruchu André Bretona), pełna jest szokującej groteski i czarnego humoru, nieraz ocierającego się o makabreskę. Dla stylu Topora znamienne jest wykorzystanie elementów pure nonsense’u i zabawa z konwencjami oraz tworzywem językowym. Wszechstronna indywidualność, barokowa wyobraźnia i rozległość działań twórczych zbliżają Topora do idei syntezy sztuk. W warstwie tematycznej jego twórczość dotyczy głównie wyśmiewania postaw i mentalności drobnomieszczańskiej, podejmuje też tematykę egzystencjalną, ukazując jednostkę pośród obcego świata jak z koszmarnego snu.

Topor urodził się 7 stycznia 1938 roku w Paryżu, dokąd przed II wojną światową wyemigrowali jego rodzice, polscy Żydzi. Był synem Abrama Jechiela Topora (1903-1992), znanego rzeźbiarza, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, i Zlaty Topor (z d. Binsztok). Spędził pierwsze lata w Paryżu, a następnie w Sabaudii, gdzie w czasie wojny jego rodzina chroniła się przed prześladowaniami nazistowskimi. W 1964 roku ukończył paryską École Nationale des Beaux-Arts. Już w latach studenckich współpracował z satyrycznym magazynem Hara-Kiri, w którym ukazywały się m.in. jego rysunki. Był również współzałożycielem (wraz z Fernando Arrabalem i Alejandro Jodorowskim) i członkiem tzw. Grupy Panicznej (1962).

Topor był autorem licznych ilustracji książkowych oraz plakatów. Współpracował z filmem. Na prośbę Federico Felliniego przygotował projekt latarni magicznej – ważne ogniwo scenografii jego filmu Casanova (1976). Na kanwie jego powieści Chimeryczny lokator powstał film Romana Polańskiego pt. Lokator (1976), w którym sam Topor zagrał drobną rolę. Wystąpił również m.in. w 1979 w filmie Wernera Herzoga pt. Nosferatu wampir.

Zmarł 16 kwietnia 1997 w Paryżu.

Twórczość (daty polskich wydań):

1964 Chimeryczny lokator (Le locataire chimérique)
1967 Cztery róże dla Lucienne (Four roses for Lucienne)
1975 Pamiętnik starego pierdoły (Mémoires d’un vieux con)
1982 Cafè Panika (Café Panique)
1986 Najpiękniejsza Para Piersi Na Świecie (La plus belle paire de seins du monde)
1986 Księżniczka Angina (Le princesse Angine)
1988 Historyjki taksówkowe
1996 Bal na ugorze
1998 Święta księga cholernego Proutto (Le Sacré livre de Proutto)
2000 Made in Taiwan, Copyright in Mexico
2001 Alicja w Krainie Liter (org. 1991 Alice au pays des lettres)
Don Juan albo Ja i ja
Dzidziuś pana Laurenta (Le bébé de monsieur Laurent)
Dziennik paniczny
Portret Suzanne (Portrait en pied de Suzanne)
Sto jeden świetnych powodów, żeby na razie się nie zabijać
Sto jeden powodów, żeby zaraz się zabić

Przykłady prac graficznych Topora (litografie):

topor1

topor2

topor3

topor4

topor5

topor6

topor99

topor7

topor8

topor9

Źródło: Wikipedia.org

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *