Można zatem powiedzieć, że w swej najnowszej książce Piastowie. Wędrówki po Polsce pierwszej dynastii Sławomir Koper stawia na historycznego pewniaka. Jednakże, mając na uwadze jego upodobanie do wynajdywania zapomnianych, celowo pomijanych lub sensacyjnych wątków, można oczekiwać, że pokaże powszechnie znane fakty w nowym świetle.

Książka napisana jest w konwencji dialogu – ojciec rozmawia z synem o losach Piastów podczas zwiedzania miejsc i budowli o historycznym znaczeniu. Tropiąc ślady władców, odwiedzimy wraz z nimi: Ostrów Lednicki, Gniezno, Poznań, Niemczę, Giecz, Kraków, Tyniec, Płock, Kruszwicę, Mogilno, Głogów, Łęczycę, Strzelno, Czerwińsk… Dowiemy się, między innymi, jakie ośrodki zyskały na rozbiciu dzielnicowym, a które z kolei miasta „lokowano” na podstawie prawa magdeburskiego. Zajrzymy za mury klasztorów, poznamy różnice w regułach zakonnych benedyktynów i cystersów, przyczyny ich sprowadzenia do Polski oraz znaczenie dla gospodarki kraju.

Podczas lektury czytelnik napotyka liczne turystyczno-krajoznawcze wskazówki o niemal przewodnikowym charakterze, które zachęcają do odwiedzenia opisanych miejsc; przypomina sobie częstokroć unikatowe w skali europejskiej zabytki, z których może czuć się dumny. Przede wszystkim zaś daje się ponieść barwnej opowieści, pozwalającej poczuć „klimat” średniowiecza. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Łowca historycznych sensacji i zakulisowych intryg z wypiekami na twarzy poczyta o tym, jak Mieszko I wydziedziczył syna, Bolesław Chrobry zdradziecko sprzeciwił się woli ojca, a Bolesław Krzywousty wystąpił zbrojnie przeciw bratu. Pozna też prawdę o Łokietku, który bardziej przypominał zwykłego rzezimieszka niż szlachetnego władcę, na tronie zasiadł z braku lepszych kandydatów, a koronę otrzymał drogą przekupstwa (co rzuca niezbyt korzystne światło na ówczesną Stolicę Piotrową). Poszukiwacz prawdy historycznej dowie się, że słynną bitwę na Psim Polu (sławioną m.in. przez Karola Bunscha) można włożyć między bajki, a podczas oblężenia Głogowa bynajmniej nie przywiązywano dzieci do machin oblężniczych. Amator szczęku oręża i bitewnego zgiełku także powinien poczuć się usatysfakcjonowany – przewędruje wraz z pierwszymi władcami i ich wojami odwieczną puszczę porastającą Polskę w X wieku, przyjrzy się budowie drewnianych grodów i wałów obronnych, weźmie udział w oblężeniach, drobnych potyczkach i wielkich bitwach. Miłośnicy obyczaju i militariów otrzymają plastyczny i sugestywny obraz życia na królewskim dworze, szczegółowe opisy ówczesnego uzbrojenia i taktyki prowadzenia bitew, a także poznają drogę, jaką musiał przebyć chłopiec od giermka do pasowanego rycerza.

Dlaczego barbarzyńskie i okrutne postępki Piastów  oraz ich dzieje wciąż mają dla nas magiczny urok? Dlaczego pisarze starają się dodatkowo je ubarwiać? Już jeden z pierwszych naszych kronikarzy, biskup krakowski Wincenty Kadłubek, spisując losy dynastii, hojnie wplatał w tkankę historycznych faktów nić baśniowych atrakcji, uważając, że to, co ukryte przed naszą pamięcią, musiało być zgoła niezwykłe. Z kolei zupełnie niedawno współczesna autorka, Elżbieta Cherezińska, napisała ciepło przyjętą przez czytelników powieść z elementami fantasy osnutą na faktach z okresu rozbicia dzielnicowego. Jak widać, nadal pragniemy i potrzebujemy takich historii. Czy zatem pozbawione elementów fantastycznych dzieje Piastów mogą zainteresować dzisiejszego czytelnika? Sławomir Koper swoją książką udowodnił, że rzetelnie trzymająca się faktów historyczna opowieść może być równie porywająca, jak literacka fikcja.

Autorka prowadzi blog pod nazwą: http://ksiazkioli.blogspot.com

Autor: Sławomir Koper
Tytuł: Piastowie. Wędrówki po Polsce pierwszej dynastii.
Wydawca: Bellona
Data wydania: 21 marca 2013
Liczba stron: 440
ISBN: 978-83-11-12593-3
Kategoria:  historia