Rossini był mistrzem stylu bel canto, szczególną popularnością cieszą się jego opery komiczne (Cyrulik sewilski, a także Włoszka w Algierze czy Kopciuszek), choć zyskał uznanie również jako twórca oper seria (najwybitniejszym przykładem w tej dziedzinie jest opera Wilhelm Tell). Pisał również (zwłaszcza w późniejszym okresie) utwory religijne (Stabat Mater), kameralne oraz pieśni.

Rossini urodził się 29 lutego 1792 roku w Pesaro – niewielkiej miejscowości nad Adriatykiem w środkowych Włoszech. Jego ojciec Giuseppe był trębaczem miejskim, a matka Anna – śpiewaczką. Edukację muzyczną Rossini rozpoczął bardzo wcześnie, w wieku sześciu lat grał już na trójkącie w kapeli swojego ojca. W roku 1796, po uwięzieniu Giuseppe z powodów politycznych, Anna zabrała syna do Bolonii. Giuseppe dołączył do nich po wyjściu z więzienia.

W roku 1807 Gioacchino rozpoczął naukę kontrapunktu u kompozytora-zakonnika Stanislao Mattei, a jakiś czas potem naukę gry na wiolonczeli w Konserwatorium Bolońskim. W wieku 16 lat zdobył nagrodę Konserwatorium za kantatę Il piantô d’armonia per la morte d’Orfeo. Dwa lata później ukończył i wystawił w Wenecji swoją pierwszą operę La Cambiale di Matrimonio. Do roku 1813 skomponował jeszcze kilka oper dla teatrów w Rzymie, Bolonii, Wenecji i Mediolanie. Upragnioną sławę przyniósł mu jednak dopiero Tankred, którego premiera w Teatro La Fenice w Wenecji 6 lutego 1813 była oszałamiającym sukcesem.

Opery pisane dla teatrów w Wenecji i Mediolanie w latach 1813-1815 nie powtórzyły sukcesu Tankreda (choć Włoszka w Algierze wciąż cieszy się sporą popularnością). W roku 1815 Rossini pojawił się w Bolonii, gdzie impresario neapolitańskich teatrów San Carlo i Del Fondo, Barbaja, zaoferował mu posadę dyrektora artystycznego obu teatrów. Artysta zobowiązał się również pisać po jednej operze rocznie dla każdego z nich.

{youtube}eyhuIC1sxJY{/youtube}

20 marca 1816 r. w Teatro Argentina w Rzymie odbyła się premiera Cyrulika sewilskiego – opery komicznej na podstawie dramatu Pierre’a Beaumarchais’go – uznawanej za jedno z najwybitniejszych dzieł w historii muzyki operowej. Według niektórych źródeł napisanie Cyrulika zajęło Rossiniemu 8 dni, on sam twierdził, że było to 12-13 dni – najprawdopodobniej trwało to jednak około 25 dni. Prapremiera Cyrulika okazała się największą klęską w dziejach opery – na scenę wbiegł kot, na kompozytora wylano kubeł zielonej farby, a hrabiemu Almavivie rozstrojono gitarę. Była to zmowa osób, które zazdrościły mu sławy.

Data premiery długo była kwestią sporną. Żaden rzymski dziennik nie przyniósł bowiem informacji o premierze ani jakiejkolwiek recenzji z opery. Większość autorów wnioskowała z postanowień kontraktu i przyjmowała za datę premiery 5 lutego 1816 roku, ewentualnie 6 lub 16 lutego. Właściwą datę 20 lutego ustalił dopiero muzykolog E. Celani na podstawie odnalezionego diariusza melomana rzymskiego, księcia Agostina Chigi. Datę tę potwierdza diariusz hr. Cesare Gallo z Osimo, obecnego na prawykonaniu Cyrulika.

Premiera opery zakończyła się całkowitym niepowodzeniem. Przedstawienie z trudem dobiegło końca przy akompaniamencie krzyków i gwizdów. Umieszczone na wstępie Wyjaśnienie dla publiczności nie przyniosło rezultatu. Zwolennicy opery Paisella postanowili dać „zuchwalcowi” z Pesaro nauczkę. Zwolennikom Paisella przyszli z pomocą zwolennicy konkurencyjnego Teatro Valle, którzy już wcześniej próbowali doprowadzić do fiaska Włoszki w Algierze. Pierwszy incydent zdarzył się, gdy po wyjściu z domu Don Bartola Almaviva miał śpiewać kawatynę miłosną. Wykonujący rolę Almavivy Manuel Garcia wszedł na scenę z rozstrojoną gitarą, na której miał sobie akompaniować, i zaczął ją stroić na scenie, co wywołało huragany śmiechu. Zdeprymowany Garcia zaśpiewał słabo, co wywołało gwizdy i ironiczne docinki. Zgiełk ustał, gdy w oknie pojawiła się ciesząca się sympatią rzymian Righetti-Giorgi[9]. Publiczność oczekiwała od niej dłuższej arii, gdy więc, wykonawszy krótką frazę, zniknęła, znowu rozległy się gwizdy. Brawurowy duet Figaro-Almaviva przeszedł bez echa. Wrzawa wybuchła ponownie podczas duetu Figaro-Rozyna, a finał pierwszego aktu rozgrywał się już przy nieustannych gwizdach i niewybrednych okrzykach. Po pierwszym akcie Rossini począł oklaskiwać aktorów, co wielu widzów odebrało jako afront ze strony kompozytora i podnietę do dalszych ekscesów.

Następnego dnia Rossini nie poszedł do teatru pod pretekstem (udawanej) choroby. Późnym wieczorem przed jego domem zebrały się wiwatujące na jego cześć tłumy, a wielu przyjaciół gratulowało mu Cyrulika. Drugie przedstawienie, wysłuchane w spokoju, zmieniło osąd publiczności, ugruntowany jeszcze przez kolejne, trzecie wystawienie. Nie był to jednak jeszcze pełen sukces. Sezon miał się już bowiem ku końcowi i w jego ramach opera miała byc wystawiona już tylko kilka razy. Cyrulik sewilski jest najczęściej wykonywaną operą Rossiniego.

W latach 1815–1823 Rossini napisał 20 oper. W 1821 poślubił śpiewaczkę Isabellę Colbran. W roku 1822 wybrał się do Wiednia, gdzie dyrygował wykonaniem oper Kopciuszek i Zelmira. Z Wiednia wrócił do Bolonii i jeszcze w tym samym roku stawił się na kongresie w Weronie na zaproszenie księcia Metternicha.

W roku 1823 odwiedził Paryż i Londyn. W roku 1824 został dyrektorem Théatre Italien w Paryżu, a po wygaśnięciu kontraktu został pierwszym kompozytorem króla oraz głównym inspektorem do spraw śpiewu we Francji. W 1829 powstała jedna z najważniejszych oper w karierze Rossiniego – Wilhelm Tell (o której Gaetano Donizetti powiedział: Pierwszy i trzeci akt opery z pewnością napisał Rossini, ale drugi musi być dziełem Boga!) – była to jednocześnie jego ostatnia opera.

Od prapremiery Wilhelma Tella Rossini zaprzestał pisania oper. Tłumaczył to w następujący sposób: Wszyscy pracują dla trzech rzeczy: sławy, złota i przyjemności. Sławę już mam, złota mi nie trzeba, a przyjemności już dawno mnie znudziły…

Tego samego roku kompozytor wyjechał do Bolonii, zaniepokojony stanem zdrowia ojca po śmierci matki. Powrót do Paryża został opóźniony przez Rewolucję Lipcową w 1830 roku i kompozytor znalazł się w stolicy Francji dopiero w listopadzie.W roku 1832 napisał pierwszych 6 części Stabat Mater. Resztę dopisał dopiero w roku śmierci swojego ojca (1839). Od roku 1832 do śmierci w roku 1868 komponował już bardzo niewiele. Na przestrzeni lat stworzył luźny zbiór utworów kameralnych i wokalnych Grzechy starości, a pod koniec życia, w roku 1863, swoje ostatnie wielkie dzieło lub, jak je sam nazywał, swój ostatni grzech śmiertelny – Petite Messe Solennelle (Mała Msza Uroczysta) na 12 śpiewaków, fortepian i harmonium.

Biografowie przedstawiają go w tym okresie jako człowieka obdarzonego błyskotliwym, choć nieco cynicznym poczuciem humoru i jednocześnie zakompleksionego, upokorzonego i przekonanego o zmarnowaniu swojego talentu. To wszystko widoczne jest w dedykacji Mszy:

Drogi Boże, oto jest, ukończona, moja mała Msza. Czy to, co stworzyłem, to na pewno święta muzyka (musique sacrée), czy może raczej muzyka potępiona (sacrée musique)? Dobrze wiesz, że urodziłem się dla opery buffa! Trochę umiejętności, trochę serca, to wszystko. Bądź więc błogosławiony i przyjmij mnie do Raju.

Zmarł 13 listopada 1868 roku w swojej willi w Passy koło Paryża (obecnie XVI dzielnica Paryża), pochowany został na Cmentarzu Père-Lachaise. W kwietniu 1887 eksuhumowano jego zwłoki i po 3 dniach uroczyście pochowano w Kościele Santa Croce we Florencji. W grobie na Cmentarzu Père-Lachaise pozostała jego żona Olimpia (Olympe Pélissier, zm. 1878).

Dzieła Rossiniego wywarły bardzo duży wpływ na twórczość wielu późniejszych artystów i artystek z różnych dziedzin kultury i sztuki, znalazły swoje odbicie także w popkulturze.

29 lutego 2012 roku Google uczciły 220 rocznicę jego urodzin, publikując okolicznościowego doodle’a na stronie głównej przeglądarki. O tym, do czego się ono odnosi, przeczytasz TUTAJ.

Źródło: Wikipedia.org