Każdego roku instytucje muzyczne – Filharmonie, Opery, Teatry Muzyczne, szkoły i kluby muzyczne, ośrodki kultury, organizacje pozarządowe, puby, kawiarnie jak również prywatne osoby na całym świecie, organizują w czerwcu ogólnodostępne koncerty. Dzień 21 czerwca został wybrany, gdyż jest to pierwszy dzień lata oraz czas przesilenia letniego (najkrótsza noc w roku).

Oryginalna nazwa w języku francuskim, Fête de la Musique (czyt: [fet dela mjuzik]) jest grą słów, homofonem wyrażenia Faites de la musique! (pl. Róbcie muzykę!), które stało się przewodnim zawołaniem do uczestnictwa w imprezie.

Święto Muzyki ma na celu promocję muzyki w dwojaki sposób: po pierwsze, zgodnie ze swoim oryginalnym hasłem (Róbcie muzykę!), zachęca muzyków do spontanicznego wyrażenia się na ulicach miast i w miejscach publicznych; po drugie zaś, dzięki organizowanym licznym darmowym koncertom i spontanicznym występom amatorów jak i profesjonalistów, daje szerokiej publiczności dostęp do muzyki każdego rodzaju i stylu (muzyka poważna, jazz, rock, poezja śpiewana, chór, muzyka elektroniczna, etno itd.)

Muzyka jest tu motywem uniwersalnym łączącym ludzi w różnym wieku, o różnym pochodzeniu, religii i statusie społecznym. Dziś Święto Muzyki jest już wydarzeniem międzynarodowym, obchodzonym w ponad 300 miastach, 100 krajach i na 5 kontynentach. Dzień 21 czerwca jest jednym z dwóch dni w roku we Francji (poza 31 grudnia), w którym nie obowiązuje cisza nocna, a muzycy mogą występować spontanicznie na ulicy nie będąc niepokojonymi przez sąsiadów.

Wydarzenie to różni się w zasadniczy sposób od innych imprez kulturalno-muzycznych (koncertów, festiwali itp.). Jest ono bowiem otwartym zaproszeniem wszystkich osób uprawiających muzykę w danej społeczności do wspólnego uczestnictwa i tworzenia obrazu Święta. Skierowana jest zarówno do amatorów jak i zawodowców. Nawołuje do spontanicznego stawienia się w przestrzeni publicznej miasta i wyrażenia się muzycznie poprzez darmowe i powszechnie dostępne wystąpienia. Publiczności daje natomiast okazję do nieodpłatnego i swobodnego obcowania z różnorodnymi stylami muzycznymi występującymi wśród danej społeczności.

Siłą Święta Muzyki jest to, że nie ma ono jednego epicentrum, ale powstaje w wielu miejscach (tzw. punkty muzyczne) na zasadzie ruchu społecznego i współpracy obywateli (muzyków, publiczności i koordynatorów), z których każdy dokłada swoją „cegiełkę” powodując efekt synergii. Z drugiej strony, nie tworzy nowego ośrodka kultury czy instytucji, ale jednoczy wszystkie istniejące w danej społeczności ośrodki muzyki, w danym czasie i miejscu, na rzecz wspólnego celu. To wszystko czyni Święto Muzyki wielkim ruchem społecznym danej społeczności niejako „dla siebie”.

Idee imprezy określa „Międzynarodowa Karta Zasad”:

1. Święto odbywa się cyklicznie, na całym świecie, 21 Czerwca każdego roku, w dniu przesilenia letniego.
2. Święto nie jest festiwalem („Muzyka wszędzie, koncert nigdzie!”), lecz celebrowaniem muzyki „na żywo” w celu ukazania jej siły, różnorodności i bogactwa poprzez uwzględnienie wszystkich rodzajów i nurtów muzycznych. Publiczność, występująca tu w charakterze przechodnia, ma często możliwość posłuchania i odkrycia muzyki, której nigdy normalnie by nie doświadczyła. Każdy kto ma ochotę być częścią przedsięwzięcia, może uczestniczyć aktywnie (jako muzyk lub koordynator) lub biernie.
3. Święto jest wezwaniem do spontanicznego i nieodpłatnego uczestnictwa, zaadresowanym do osób indywidualnych jak i wszelkich instytucji (stowarzyszenia, szkoły, kościoły, kluby, teatry, domy kultury, ogniska itp.) w celu umożliwienia im wolnego wyrażenia się publicznie.
4. Wszystkie koncerty są bezpłatne dla publiczności.
5. Święto z założenia jest impreza plenerową, która odbywa się w każdym możliwym miejscu danego miasta (ulice, deptaki, parki, korytarze, podwórza, bramy itp.), lecz nie wyklucza również miejsc zamkniętych (niesprzyjająca pogoda, cisza nocna itp..), jeśli respektują one zasadę wolnego i nieograniczonego wstępu. Święto jest też okazją do otwarcia dla muzyki miejsc, w których z reguły nie jest wykonywana „na żywo” (muzea, szpitale, więzienia, urzędy..)
6. Święto jest dniem wyjątkowym zarówno dla muzyków jak i publiczności. W zamierzeniu jest ruchem społecznym, który za pomocą koordynatorów-wolontariuszy ma promować praktykę muzyczną; muzykę na żywo. Wszystko odbywa się na zasadzie niekomercyjnej, tj. bez sponsora komercyjnego, a organizatorzy i koordynatorzy, działają społecznie. Niezbędne koszty ogólne pokrywane są przez lokalne organy władzy państwowej lub samorządowej, przedstawicielstwa innych krajów (np. ambasady) lub organizacje i instytucje niekomercyjne (stowarzyszenia, fundacje, domy kultury itd..).
7. Organizatorzy zobowiązani są respektować powyższe zasady w celu zostania uwzględnionym w oficjalnym programie Międzynarodowego Święta Muzyki. Data zgłaszania uczestnictwa przez miasto mija 19.05 danego roku.

Historia imprezy na świecie pokazuje, że Święto ma silną moc wzmacniającą więzi międzyludzkie poprzez wspólne w nim uczestnictwo osób o różnym wieku, statusie społecznym czy pochodzeniu. Pozwala również środowiskom osób niepełnosprawnych, niewidomych lub upośledzonych, na pełniejszą integrację z resztą społeczeństwa. Dzięki temu impreza cieszy się ogromną popularnością i ma pozytywny wizerunek wszędzie tam gdzie się odbywa.

W Polsce próby adaptacji idei Święta miały miejsce m. in. w Warszawie i Krakowie, lecz z różnych powodów nie rozwinęły się one do oczekiwanych rozmiarów i, jak dotąd, nie stały się powszechnym ruchem społecznym. Mimo to, warto sprawdzić, czy w Waszym mieście zaplanowano z tej okazji jakieś obchody (jak np. w Toruniu).

Pierwsze oficjalne Święto Muzyki w Polsce odbyło się w 2000 roku w Warszawie. Na 19 scenach odbyło się około 50 otwartych dla publiczności występów w tym odbywające się w tym czasie koncerty Warsaw Summer Jazz Festival. Na imprezie wystąpili m.in. Paul Young, Budka Suflera i Maryla Rodowicz. Dwa lata później zorganizowano wielką imprezę, na której wystąpili m.in. Karin Stanek, Wojciech Korda, Tadeusz Woźniak, Lech Janerka, Skaldowie i Zbigniew Wodecki, a gwiazdą była Helena Vondráčková. Po tych próbach z rozmachem, impreza postawiła na czyste idee (amatorów, entuzjastów i miłośników muzyki) i przeniosła się do Parku Skaryszewskiego na Pradze Południe. Stała się imprezą kameralną o lokalnym zasięgu. Od 2004 roku impreza odbywa się w Instytucie Francuskim w Warszawie i ma charakter recitalu piosenki francuskiej. Inną próbą przeniesienia idei na grunt polski było Święto Muzyki zorganizowane przez krakowską Gazetę Wyborczą w 2005 roku. Niestety, impreza nie doczekała się kontynuacji.

W 2007 roku odbyła się pierwsza edycja Święta Muzyki w Toruniu. W 2009 roku Święto odbyło się w trzech miastach: w Toruniu, we Włocławku oraz po raz pierwszy w Wolsztynie (woj. wielkopolskie).

1 października, od 1975 roku, obchodzone jest podobne święto – Międzynarodowy (Światowy) Dzień Muzyki. Powstało z inicjatywy Yehudiego Menuhina, ówczesnego prezydenta Międzynarodowej Rady Muzyki (IMC), działającej przy UNESCO. Celem obchodów jest pokazanie, jaka muzyka jest wyjątkowa i jakie dobro w sobie kryje, oraz promowanie muzyków.

Źródło: Wikipedia.org